header photo

ایران و تمامیت ارضی آن

سرمقاله روزنامه آذربایجان به قلم "پیشه وری"

حرف ما

ایران و تمامیت ارضی آن

آذربایجان و حقوق ملی مردم آن

    نهضت ملی دموكراتيك آذربايجان در سالهای 24 و 25،  ورقی زرين و جاودانه در تاريخ تلاشهای عدالتجويانه و آزاديخواهانه  ستمديدگان آذربايجان، ايران و كل منطقه است . ارتجاع ايران برای آنكه  از تاثير  ايده‌های عدالتخواهانه و دموكراتيك آن بر روی ساكنان نقاط ديگر جلوگيری كند، از همان آغاز  بخشی از خواستهای نهضت، يعنی خواست انجمنهای ايالتی و خودمختاری داخلی آذربايجان را  بشكلی تحريف شده برجسته كرد و  بعنوان تجزيه طلبی جلوه داد تا بتواند به لشكركشی صليبی عليه آن بپردازد. زميندارانی كه آقايی و  «زمينهايشان» ازدست رفته بود، دست در دست  سردمداران بازار،  اشرافيت گنديده ، رجال وطنفروش ،  ناسيوناليستهای افراطی فارس و ... قرار دادند  و فرياد واميهنا سر دادند. امپرياليسم امريكا و  استعمار انگليس – كه بزرگترين دشمنان استقلال ايران بودند، به «وطنخواهان» پيوستند و نهضت در خون دهها هزار دهقان و كارگر و زحمتكش و روشنفكر آزاديخواه غرقه شد ....   

   اينك 60 سال از اين ماجرای خونين می‌گذرد. بسياری از  آنانكه مدعيان آزاديخواهی اند هنوز نمی خواهند و يا شجاعت آنرا نيافته اند  كه تاريخ مظلوم اين جنبش مظلوم را  بازبينی كنند. زهر كشنده ناسيوناليسم افراطی، گاهی  عدالتخواهی‌ها و آزادی طلبی‌ها را نيز در سايه قرار  داده است.  21  آذر  هنوز هم قبل از آنكه  نخستين اصلاحات ارضی و  نخستين برابر حقوقی زن و مرد در  شرق ميانه و نخستين حاكميت مردم ساده زحمتكش را تداعی كند،  مسئله خودمختاری را بذهن می‌آورد. هنوز هم شبح «تجزيه»، همچنان مانع از شناخت واقعی اين نهضت عظيم است.

   مقاله‌ای كه ترجمه آن تقديم خوانندگان می‌شود، يكی از صدها و شايد هزاران نوشته و اظهار نظر رهبران و كوشندگان نهضت آذربايجان  درباره  اتهام تجزيه خواهی است. اين مقاله زمانی نوشته شده است كه حسين علا، يكی از بدنام ترين رجال آن دوران به تشويق تقيزاده مشهور و پشتيبانی نمايندگان انگليس و امريكا ، تلاش كرد  عليرغم دستور دولت ايران، با طرح مسئله آذربايجان در شورای امنيت، آنرا به مسئله‌ای بين المللی تبديل كند و زمينه را برای سركوب جنبش فراهم آورد. پيشه وری كه در هر فرصتی می‌كوشيد توهم آفرينی و توطئه سازيهای مرتجعين داخلی و خارجی را خنثی كند، اين مقاله را همان هنگام  بزبان آذربايجانی در روزنامه آذربايجان- ارگان فرقه دموكرات منتشر كرد. 

   ترجمه فارسی اين مقاله برای نخستين بار در نشريه آذربايجان (نشريه آزاديخواهان آذربايجان ايران. شماره 1، مهر 78) چاپ شد و پس از آن بارها و بارها با حذف يادداشت مترجم و با برخی تغييرات جزئی در نشريات گوناگون منتشر گشت. با توجه به حسن استقبالی كه در اين سالها از آن شده است، اينك اين ترجمه را پس از بازبينی مجدد به خوانندگان تقديم می‌كنيم. ترجمه از روی متن منتشر شده در مجموعه  «21 آذر» ( چاپ 1340)  انجام گرفته است. كلمات داخل [  ] را من برای سهولت درك مضمون به متن افزوده ام.

برگردان: سيروس مددی

Go Back

Comment