در گذشته‌های دور مشگین شهر را نام “خیاو” می‌خواندند. تا اینکه در 1064 میلادی با حمله آلپ ارسلان به گرجستان و تسلیم شدن حاکم آنجا، بعضی از شاهزادگان و حاکمان گرجستان اسیر و سپس مسلمان شدند. یکی از این حاکمان “بیشکین” نام داشت که سلطان آلپ ارسلان بعد از مدتی به خاطر تشکر از همکاری او مشگین شهر کنونی را به او بخشید. بعد از آن نام وی (بیشکین) بر شهر خیاو نهاده شد که به مرور زمان به تلفظ آن به زبان محلی به مشگین تغییر یافت. این اسم تا مدت‌ها بر شهر ماند تا سرانجام رضاشاه در سال 1316 نام مشگین‌شهر به عنوان نام اصلی این شهر انتخاب کرد. امروز نیز مشگین شهر به عنوان یکی از شهرهای توریستی مهم اردبیل شناخته می‌شود که در کنار شهر سرعین یکی از بی‌نظیرترین مناطق گردشگری استان اردبیل را شکل می‌دهند.
از معروف‌ترین دیدنی‌های مشگین شهر می‌توان به پل 365 کیلومتری و معلق مشگین‌شهر، ارتفاعات ساوالان (سبلان)، چشمه‌های آبگرم قینرجه و ایلاندو، پارک جنگلی مشگین‌شهر و بالاخره محوطه باستانی 9000 ساله شهر یئری اشاره کرد. در واقع این شهر وسیع‌ترین منطقه تاریخی استان اردبیل و با اهمیت‌ترین سایت تاریخی مربوط به پیش از تاریخ در آذربایجان به شمار می‌رود
قبرستان منطقه باستانی شهر یئری در اردبیل، عجیب‌ترین و مخوف‌ترین گورستان ایران است. قدمت قبرهای این مکان به بیش از ۹۰۰۰سال می‌رسد. ۴۵۰ قبر شناسایی شده که شبیه به انسان‌ها اما بدون دهان هستندمحوطه شهر یئری اولین بار در سال ۱۹۷۸ توسط هیئت چارلز برنی شناسایی و بررسی شد. او معتقد بود که عمر بعضی آثار تا هزاره سوم قبل از میلاد، عصر آهن، سفال خاکستری و نخودی و نارنجی هم می‌رسد. چارلز برنی تاریخ اکثریت گورهای این محل را هزاره دوم و اول قبل از میلاد می‌دانست و حتی پیش‌بینی می‌کرد که این تاریخ به هزار سال قبل‌تر، یعنی هزاره سوم قبل از میلاد هم برسد. با این حال آثاری از سکونت عصر برنز شناسایی نکرده بر این نظریه اصراری نورزید تا اینکه در کاوش‌هایی که توسط هیئت دکتر نوبری در آذر ۱۳۸۲ انجام شد، اشیای با ارزشی از داخل گورها به دست آمد که این نظریه را تایید کرد ودر حال حاضر در موزه باستان‌شناسی خلخال نگهداری می‌شوند.
منطقه باستانی شهر یئری در شمال غربی روستای پیرازمیان در ۳۱ کیلومتری شرق مشگین شهر در کنار رود قره سو قرار دارد. و از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل شده است.
ابعاد کوچک‌ترین گور ۳٫۲ متر و بزرگ‌ترین آنها ۸٫۲ متر است.
منطقه اردبیل دست‌کم از هزاره ششم قبل از میلاد مسکونی بوده است. سراسر منطقه از تپه‌های باستانی یا به عبارت دیگر مناطق استقراری که روزگاری دژ یا شهرک یا روستا بوده‌اند، پوشیده شده است. کاوش‌های مقدماتی در برخی از نواحی اردبیل به‌ویژه در قسمت‌های شمالی و شرقی آن نشان می‌دهد اردبیل و به‌طورکلی شرق آذربایجان از کانون‌های مهم فرهنگ «مگالی تیک» یا سنگ‌افراشتی بوده است. مردم مگالی تیک شرق آذربایجان که ماهیت قومی آنها ترکان عهد قدیم را شامل می‌شود، ده‌ها اثر مگالی تیک پرارزش از خود به یادگار گذاشته‌اند.
به‌طور کلی سنگ‌نگاره‌های کشف شده در این دیار شباهت‌های زیادی با نمونه سنگ نگاره‌های کشف شده در منطقه ارسباران در آذربایجان شرقی و همین‌طور مناطق سونگون، گغاما، به‌ویژه قوبستان در جمهوری آذربایجان دارد. سنگ نگاره‌های مناطق عمومی آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان شباهت‌های ظاهری بسیار قریب به هم دارند به‌طوری که گویی همه نقوش موجود در مناطق کلی آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان طی یک دوره و توسط یک هنرمند با یک سبک و طرح حکاکی شده‌اند، در صورتی که قدمت آنها بر اساس سال‌یابی نمونه‌های مشابه در جمهوری آذربایجان بین ۴ تا ۸ هزار سال است. نمونه‌های موجود در ایران و قوبستان دقیقاً بر اساس یک فلسفه اعتقادی حک شده‌اند
تصاویر هیکل‌های سنگی شهر یئری با تصاویر هیکل‌ها و سرهای آدمیانی که بر روی اجاق‌های نعل اسبی ایغدیر (ایغدیر در شمال شرقی ترکیه در نزدیکی مرز ایران و جمهوری آذربایجان) نقش بسته، شباهت زیادی دارد.
منطقه شهر یئری که وسیع‌ترین منطقه تاریخی استان اردبیل و یکی از با اهمیت‌ترین مناطق پیش از تاریخ شمال غرب ایران است به شماره ۶۱۶۲ به ثبت آثار ملی رسید. این منطقه از مناطق نمونه گردشگری و محوطه‌های باستانی اردبیل محسوب می‌شود که سنگ نوشته‌ها و پیکره‌های سنگی آن گواه تمدن چهار هزار ساله در این منطقه است.
