مرگ، دستاورد اخلاق سرمایه داری

نگاهی به دنیای سرمایه داری از دریچه کرونا

اخلاق، حوزه ای از آگاهی است. جامعه شناسی علمی بر آن است که: چه آنجا که از اتیک)مجموعۀ مسائل نظری اخلاق(صحبت می شود، و چه آنجا که در بارۀ مورال )مجموعه موازین رفتار مجاز یا غیر مجاز(گفتگویی در می گیرد، در یک جامعۀ طبقاتی، مضامین اخلاقی، ابعاد طبقاتی به خود می گیرند. متناسب با مراحل رشد جوامع بشری، موازین اتیک تغییر کرده اند.

قصد ما در طرح این مقوله، صرفاً باز کردن بحثی پیرامون افراط دیدگاه هایی از نوع «کانت »ی که قوانین اخلاقی را بصورت فطری درون روح جستجو می کردند، یا تفریط های نئوپوزیتیویستی یا پراگماتیستی با انکار عینی بودن موازین اخلاقی از طریق نسبی گرایی «مطلق»، نیست.  هدف آنست که نشان داده شود چگونه عامترین معیارهای اتیک مثلاً «راست گویی» در جامعۀ رو به زوال سرمایه داری بویژه در مأمن والاترین پناهگاه امپریالیسم مسلط، یعنی ایالات متحدۀ آمریک…

Read more

چرا انقلاب مشروطیت به فرجام خود نرسید؟

علی پورصفر (کامران)

بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در سال 57، برخی چهره‌های مشهور، این سؤال را به میان آوردند که چرا مشروطیت شکست خورد. از آن هنگام بیش از 40 سال می‌گذرد و بسیاری از اهل قلم فراخور باورهای خود، پاسخ‌هایی داده و گذشته‌اند. شاه‌بیت اغلب این پاسخ‌ها فقط یک عبارت است: تندروی مشروطه‌خواهان. بر این اساس، هرکس با هر زبانی که می‌خواست، این گروه را به شلتاق می‌بست که «شما با فحاشی به محمدعلی‌شاه او را به کودتا تحریک کردید». «‌با تقلید از انقلاب فرانسه و تندروی در مطالبات خود، رجال معتدل ملی را آزردید. با همسان‌نمایی میان آزادی و برخی احکام متشابه دینی، مضامین دموکراسی را تقلیل دادید و به این ترتیب موجب شکست یا ناکامی مشروطیت شدید».
در این میان، تعرضات مرحوم آدمیت -به لحاظ جایگاه والای این مورخ سرشناس- آزارنده‌تر از همه بود (بر کوچک ابدالان ایشان که بعضا منتقد او نیز هستند، حرجی نیست اگر که گوی اهانت را از ایشان بربایند). به گمان آدمیت، جبهه افراطیونی که انقلاب مشروطیت را به ناب…

Read more

نگاهی به تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران پس از جنگ جهانی دوم

و زمینه های تشکیل فرقه دمکرات آذربایجان

جنبش ۲۱ آذر حادثه بزرگی در تاریخ کشور ما به حساب می آید. این رویداد تاریخی می توانست به یک تحول بزرگ اجتماعی در کشو بدل شود. می توانست به عقب ماندگی های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در ایران پایان دهد. تاریخ یکصد ساله اخیرایران سرشار از مبارزه، جانفشانی و از خود گذشتگی مردم ایران بویژه مردم غیور آذربایجان برای رسیدن به استقلال، آزادی و عدالت اجتماعی می باشد. و در این راه قربانی های زیادی داده اند. تلاش و مبارزات مردم در مقاطعی از تاریخ دولت های ارتجاعی و خودکامه را به عقب نشینی واداشته است. جنبش های اجتماعی و انقلابات سالهای اخیر نتیجه کوشش و تلاش همین مردم برای برون رفت از شرایط موجود و زندگی بهتر و انسانی تر بوده است. جان سختی نیروهای واپسگر برای حفظ شرایط موجود، که از حمایت های بیدریغ کشورهای امپریالیستی نیز بهره می بردند، باعث گردید تا نهایت مردم به خواسته های خود نرسند…

Read more

آذربایجان در دوره حکومت پادشاهان روّادي

 مجید رضازاد عموزین الدینی
(دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه تبریز)

ـ اصل و نسب روّاديان:

روّاديان از اعراب قحطانى (اصيل)، بودند كه بنا به دلايلى از يمن به طرف عراق مهاجرت كرده بودند. اين خاندان بعدها در دوره خلافت منصور (136ـ158ه ق)، همراه با يزيدبن حاتم مهلبى والى آذربايجان به اين مناطق مهاجرت كرده و در مناطقى بين تبريز تا «بذ» درپ «قره داغ» فرود آمدند. در تاريخ يعقوبى، راجع به اين مهاجرت آمده است: «ابوجعفر [منصور خليفه عباسى] يزيد بن حاتم مهلبى را والى آذربايجان قرار داد، يزيد يمنى ‏ها را از بصره بهآذربايجان منتقل ساخت و نخستين كسى بود كه آنان را منتقل كرد و رواد بن مثنى ازدى را در تبريز تا بذ فرود آورد..»(1).
همچنان که ذکر شد رواديان در زمان منصور [136ـ158ه ق]خليفه عباسى به تبريز مهاجرت كرده‏ اند، و مادلونگ (w.madelung)در اين زمينه مى‏ نويسد: «حدود سال 141 ق كه يزيدبن حاتم مهلبى به فرمان منصور، خليفه عباسى ولايت آذربايجان يافت، گروههاى قبيله‏ اى عرب…

Read more

 حيدرخان عمواوغلي و ستارخان سردار ملي

دو چهره درخشان انقلاب مشروطيت

حيدرخان عمواوغلي به مانند ستارخان و نقشي كه در راه اندازي انقلاب و رهبري و هدايت آن داشته ، وي را مبدل به يكي از درخشانترين و ماندگارترين چهرة تاريخي ايران براي تمامي اعصار نموده اند . خدمات اين بزرگ مرد انقلاب مشروطيت آذربايجان كه حد و مرزي و زمان و مكان براي آن نمي توان قائل شد به موجب اعترافات مؤرخين او را در رأس هرم انقلاب مشروطه و مبارزه با ديكتاتوري در زمان اوج اختناق و خفقان و فشارها ، قرار داده و از او يك چهرة انقلابي پرشور و محبوب ساخته است .

حيدرخان اصلاً از اهل اروميه و بزرگ شدة آذربايجان شمالي و قفقاز بود در اين مورد مؤرخين مي نويسند : « حيدر» فرزند مشهدي علي اكبر به 1298 هجري قمري ( برابر با 1880 ميلادي ) در اروميه زاده شد و هنگام كوچ خانواده اش به الكساندرپل يازده سال داشت . حيدرخان تحصيلات ابتدائي را در الكساندرپل ، و سپس تحصيلات عالي را در مدرسة عالي ايروان گذرانيد . پس از چندي در مدرسة صنعتي تفليس مهندسي برق آموخت…

Read more

ما آدم نمیشیم…!

نوشته‌ی عزیز نسین

عزیز نسین از جمله نویسندگانی است که با خلق موقعیت های طنز توانسته است تلخی های بسیاری را که در اطراف محیط زندگی اش مشاهده می کند به دیگران گوشزد کند.

عزیز نسین بیشتر از آن که یک نویسنده خلاق باشد یک طنز نویس ترک است که در سبک آثارش ویژگی های خاصی مشاهده می شود. بیشتر از ۱۰۰ اثر ماندگار از این نویسنده طنز در دسترس است.

این نویسنده به دلیل این که قلمی با سبک و سویی سیاسی داشت کمتر توانست تمامی آثارش را در ایران به چاپ برساند ولی از جمله کتاب های عزیز نسین که در وطن طرفداران زیادی دارد می توان به کتاب مگه تو مملکت شما خر نیست اشاره کرد.

داستان "ما آدم نمی شیم" طنزی انتقادی است از سبک زندگی روشنفکران وسیاستمداران دوران خودش. به همین دلیل او از ارتش کناره گیری کرد و به نویسندگی روی آورد. زندگی فقیرانه و سختی داشت ولی تمام تلاشش را به کار بست تا بتواند از طریق عکاسی، کتاب فروشی و نویسندگی، قلمش را زنده نگه دارد…

Read more

سخنی چند در باره عبدالرحیم  حق وردیف!

بهروز مطلب زاده

عبدالرحیم بیگ حق وردیف، نویسنده، نمایشنامه نویس، مترجم و شخصیت فرهنگی شناخته شده و نامدار آذربایجان و یکی ازنویسندگان ثابت قدم مجله ملانصرالدین به سردبیری جلیل محمد قلی زاده امسال 150 ساله شد. عبدالرحیم بیگ حق ‌وردیف، درسوم ماه مه 1870، دریکی ازروستاهاى شهر شوشا درمنطقه قره ‌باغ،  بنام آغ ‌بولاق، درجمهوری آذربایجان کنونی چشم بر جهان گشود.

هنوز بسیار خردسال بود ودوران کودکی را پشت سر نگذاشته بود که  پدرش را از دست داد و تحت حمایت و سرپرستى عمو و پس از ازدواج مجدد مادر تحت سرپرستی نا پدریش قرار گرفت. از طریق ناپدری خود با الفبا زبان روسی آشنا شد و ده ساله بود که به همراه خانواده خود به شهر شوشا منتقل شد. او درشهرشوشا دوره ابتدائی را به پایان رساند.

او دردوره تحصیل خود درشوشا، با اینکه نوجوان بود و چهارده - پانزده سال بیشتر نداشت، به کتاب خوانی روی آورد و با آثاربسیاری از نویسندگان روس ونیز با آثار میرزا فتحعلی آخوندزاده  نویسنده و نمایشنامه نویس مت…

Read more

دکتر محمدحسین یحیایی

عملیات امنیتی نظامی ایران- ترکیه در چند پرده

پرده نخست/

ایران و ترکیه دو کشور مهم منطقه ای هستند که هر دو خود را بازیگر سیاسی و نظامی و میراث دار دو امپراتوری اسلامی از نوع شیعه و سنی می دانند که یکی با انقلاب مشروطه مسیر و روش سیاسی خود را تغییر داد و سال ها بعد بار دیگر گرفتار شیعه گری شد و در تلاش است تا هلال شیعه در منطقه بگستراند و دیگری با تنظیمات و گذر از امپراتوری عثمانی نظام لائیک را برگزید و سال ها در آن مسیر رفت تا حزب اسلامگرای عدالت و توسعه قدرت سیاسی را در دست گرفت و در تلاش است تا آموزه های اسلامی (سنی) را با جهان مدرن پیوند زند و با رشد اقتصادی جایگاه خود را در بین کشور های اسلامی، منطقه ای و جهانی پیدا کند که به نظر می رسد هر دو در نهان در آرزوی بازسازی گذشته خود هستند، از آن رو رابطه بسیار پیچیده، همراه با تنش و نرمش باهم دارند، بگونه ای که گاهی در رقابت و گاهی دیگر در رفاقت باهم به سر می برند، روش بسیار محتاطانه ای را در رابطه باهم پیش می گیرند، هردو کشور در سوریه و عراق حضور نظامی دارند، ایران در لبنان و یمن و ترکیه در لیبی و قطر فعالیت های نظامی خود را با چراغ خاموش به پیش می برند.…

Read more

نقد و بررسی کتاب {{ موج چهارم }}  نوشته ی رامین جها نبگلو

بعد از تخریب و فرو پاشاندن نظام سوسیالیستی در جهان آنگاه که سردمداران جهان سرمایه داری مغرورانه خود را فاتح ابدی تاریخ بشری نمایانده به جشن و سرور و پایکوبی پرداختند . تئوریسین های نظم سرمایه به تئوریزه کردن این پیروزی و اجتناب ناپذیر بودن و گریز ناپذیری آن پرداخته ، به تئوری سازی یا بهتر گفته باشیم تئوری بافی در همۀ عرصه ها پرداختند . بن مایۀ فکری و نظری تمامی آنها ،با همۀ پوشش ها و آرایه هایی که به نظریات خود می دهند، در این مسیرسیر می کند که سرمایه سالاری، و تن دادن به حاکمیت سرمایه، تقدیر گریز ناپذیر بشریت سراسر گیتی است، که چاره جویی زحمتکشان برای رفع ستم سرمایه، تلاشی است عبث و بیهوده که ره به جایی نخواهد برد .در عرصۀ داخلی ، بعد از انقلاب شکوهمند 1357 ، درمشکلاتی که بعد از گذشت بیش از چهار دهه از قیام پر شکوه مردم علیه نظام منحط سلطنتی ، مردم هنوزبا آن دست به گریبانند، هیچ چشم آگاه و بصیری نمی تواند در هیچ یک از عرصه های مختلف اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی توطئه های امپریالیستی و کار گزاران مزدور آن را نبیند . برخی افراد با دروغگویی و ابراز نظر یا بهتر گفته باشیم اظهار فضل برآنند با تاریخ سازی مردم میهنمان را به قول معروف دنبال نخود سیاه بفرستند. تا به زعم خویشتن توده های مردم رااز درک ریشه های اصلی این مشکلات غافل سازند . کتاب موج چهارم آقای جهانبگلو و افاضات روشنفکرانه ای که در این کتاب کرده اند از این جمله می باشد .…

Read more