جنگ اوکراین با تغییر توازن قوای جهانی خاتمه می یابد

اسدالله کشمند

حوادث کنونی اوکرائین شاید بزرگترین تشنج بعد از جنگ جهانی دوم در روابط بین المللی باشد. شاید حتی خطرناکتر از بحران راکتی سال 1962کوبا به عنوان بزرگترین بحران در روابط بین المللی بعد از جنگ جهانی دوم ثبت تاریخ شود. آنچه در اوکرائین و ماحول آن می گذرد، از لحاظ احتمال وقوع رودرروئی در صورت حدوث اشتباهات فنی تباه کن در سطح بالاتری قرار دارد و اهمیت فرآیند این بحران در تدوین یک دوره نوین در تاریخ روابط بین المللی هم از اهمیت کم سابقه ای برخورداراست. حوادث کوبا در زمانی اتفاق افتاد که سرنوشت بشریت با موجودیت دو اردوگاه سرمایه داری و سوسیالیزم قبلاً رقم خورده بود؛ صفوف نیروها و سمت حوادث مشخص بود و در اوضاع و احوالی مشخص جهان به سوی رودرروئی بخاطر دفاع از منافع هر طرف درگیر در حرکت بود و جان مطلب این بود که تقویت مواضع از هر دو جانب باعث این رودرروئی شده بودکه بالاخره کوتاه آمدن دوطرفه باعث حل این مشکل خطرناک جهانی شد. ولی امروز در اوکرائین حرف بر سرعقب نشینی هر دو طرف درمیان نیست. معضله بکلی متفاوت است؛ یک طرف به پیشروی غیرمتعهدانه و فریبکارانه متوسل شده و جانب دیگر جا و امکانی برای عقب رفتن و رفع تشنج ندارد. در واقع در فرآیند این بحران حرف بر سر تغییر عظیم ژئوپولیتیک یا بود و نبود یک هویت تاریخی بزرگترین سرزمین جهان یعنی روسیه، حرف بر سر حذف و یا رشد روابط ونظم نوینی که دارد سربلند می کند و حرف بر سر برقراری صلح و امنیت در کادر نظمی نوین در این مقیاس برای همه جهانیان است. هر نوع حرکت خطائی که در این مقطع صورت گیرد بیشتر از بحران موشکی کوبا، با سرنوشت مجم…

Read more

دکتر محمد حسین یحیایی

میثاق ملی یا منشور گمراهی!

جامعه ایران نیازمند نگاه واقع بینانه است که مسیر دمکراتیزه شدن را به سرعت طی کند، این جامعه متشکل از واحدهای گوناگون ملی با زبان، فرهنگ، سرزمین و تاریخ مختلف اند. رشد همه جانبه  اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مشارکت داوطلبانه همه آنان را می طلبد

مدتی است تلویزیون کانال یک به مدیریت «شهرام همایون» از خبرنگاران کهنه کار و تیزبین، برنامه ای را تحت عنوان «چه باید کرد» پیش می برد و در این برنامه از افراد گوناگون از داخل و خارج کشور دعوت می کند که دیدگاه های خود را در مدتی بسیار کوتاه بدون سانسور و محدودیت بر زبان آورند و در معرض قضاوت مردم قرار دهند. در این برنامه که به ابتکار و شناخت ایشان از جامعه کنونی ایران پیش می رود یک نو آوری هم در برنامه های تلویزیونی برون مرزی به چشم می خورد و آن مشارکت تعدادی از فعالین اجتماعی و سیاسی واحدهای گوناگون ملی در ایران است که همراه با آموزه های سیاسی، تمرین مشارکت سیاسی، می تواند زمینه شناخت ایرانیان از یکدیگر را فراهم آورد، زیرا بدون شناخت و مشارکت همگانی در تعیین سرنوشت سیاسی و اجتماعی، برون رفت از چمبره استبداد از نوع سلطنتی و ولایتی متصور نیست، ولی در این میان افرادی هستند که تحت تاثیر ولایت و یا خدایگان، خود را قیم، راهنما، شاید هم منتخب و برتر از مردم می دانند که در آن سرزمین وسیع زندگی می کنند. آنان بدون درک درست و واقعی از واژه ها به انتشار «میثاق ملی…

Read more

شیخ محمد خیابانی

نماینده ترقی‌خواهی بالنده جنبش‌های دموکراتیک ملی

گر خونِ خیابانی مظلوم بجوشد

سرتاسر ایران کفن سرخ بپوشد

درست 101 سال پیش، قیام دموکرات‌های آذربایجان به رهبری شیخ محمدخیابانی، مبارز سرشناس آزادی و عدالت با قیادت یکی از نمایندگان سرشناس محافظه‌کاری لیبرال ضد آزادی ایران، مهدی‌قلی‌خان مخبرالسلطنه هدایت و به دست قزاقخانه ستمگر بیگانه‌پرست به خاک و خون کشیده شد و خود شیخ در حالی که قادر به هیچ اقدامی نبود، به دست چند قزاق جانی، که در تعقیبش بودند، کشته شد. قزاقان جسدش را به رویت حاکم مشروطه‌خواه رسانیدند و سپس برای ارعاب و عبرت آزادی‌خواهان و دیگر طرفداران شیخ محمد به تماشای عموم گذاشتند.

این جانیان، که از آغاز با خونابه شیرآلود تزاریسم پرورش یافته بودند، پس از انقلاب روسیه و به‌ویژه به دنبال انقلاب اکتبر،بقای خود را تنها در سرسپردگی به جانشین روسیه تزاری در ایران یعنی بریتانیا و عمالش یعنی دولت وثوق…

Read more

«همکاری های اقتصادی و راهبردی ایران و چین»

در جریان سفر حسین امیر عبدالهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به کشور چین که در ماه ژانویه 2022 انجام گرفت، نامبرده آغاز و شروع همکاری های اقتصادی میان دوکشور را که مبتنی بر قرارداد همکاری های راهبردی 25 ساله میان دوکشور می باشد را اعلام نمود.

 البته این یک حقیقت انکار ناپذیر است که تمامی کشورهای مختلف جهان برای تامین نیازهای کالایی، تکنولوژی و مالی مجبور به انعقاد قراردادهای دوجانبه و چند جانبه در چارچوب بلوک های مختلف اقتصادی (مانند اتحادیه اروپا و....) می باشند. انعقاد قراردادهای عادلانه که با منافع و نیازهای کشور انطباق داشته باشد، جدای از تامین نیازهای مختلف، زمینه مناسبی برای دسترسی به نسل های جدید تکنولوژی در عرصه های گوناگون را فراهم می آورد و کشوری که دارای این توانایی ها باشد می تواند با بالا بردن سطح کمی و کیفی تولیدات داخلی خود، سهم مهمی از تجارت خارجی در بازار جهانی را به نفع خود تامین نماید.…

Read more

اصول جهانی نظريه حقوق بشر

و فرآيند‌های تاريخی آن

حقوق بشر درطبقه بندی علم حقوق، يکی از انواع حقوق شخصی است. در شناخت کنونی، حقوق بشر يکی از خصا‌يص جدانشدنی و ا‌ساسی ترين ابزار تکامل اجتماعی است که هم گامی نو به پيش درتکامل پروسه آزادی ها و هم تعيين کننده مقياس آزادی‌ها است. حقوق بشر بازتاب گسترش برخوردها هم درعرصه اجتماعی و هم درزندگی شخصی است .حقوق بشر بمثابه پديده اجتماعی دارای سطوح متنوع است. ازديدگاه پيدايش آن، حقوق بشر يکی ازويژگی‌های مسلم و جدانشدنی انسان‌ها است که از خود طبيعت و شرايط هستی اجتماعی انسان منشاء می‌گيرد. بلحاظ محتوا، حقوق بشر معيار رفتار ممکن انسان‌ها با موازين حقوقی و با مقتضيات تامين شده اخلاقی است. اگر اين موارد را در راستای ارتباط متقابل انسان‌ها و دولتها بررسی کنيم، در این صورت آن را باید به منزله حدود اعمال قدرت و حاکميت دولتی دانست .سيستم حقوق بشر تماما امکان برخورداری از آزادی های بدست آمده درجامعه را تضمین می‌کند. قطعا ح…

Read more

دکتر محمد حسین یحیایی

فرقه دمکرات آذربایجان ( پروژه آزادی ناتمام ) بخش بیست و یکم

بعد از برگزاری پلنوم شانزدهم حزب توده ایران در شهر لایبزیک آلمان دمکراتیک به تاریخ 8 اسفند 1357 ( 27 فوریه 1979 ) و تثبیت جایگاه « کیانوری » به عنوان دبیر اول حزب، شرایط نوینی بر حزب حاکم شد، اتقلاب در 22 بهمن 1357 به پیروزی رسیده بود، فردای آن روز ( 23 بهمن ) حزب توده ایران با صدور بیانیه ای در پاریس خواهان فعالیت سیاسی و تشکیلاتی در ایران شد و حمایت خود از انقلاب به رهبری « خمینی » را اعلام کرد، پلنوم شانزدهم تصمیم گرفته بود که رهبری حزب را به داخل کشور منتقل کند، از اسفند همان سال روزنامه «مردم» ارگان حزب انتشار خود را در ایران آغاز کرده بود و همزمان « گروه نوید » که فعالانه در انقلاب شرکت کرده بود به فعالیت خود ادامه می داد، «رحمان هاتفی»  که معاون سردبیر (امیر طاهری) روزنامه کیهان بود با گزینش اخبار و گزارش زمینه را برای فعالیت های سازمان های سیاسی بویژه حزب توده ایران فراهم می کرد، ( تیتر بزرگ روزنامه کیهان با عنوان «شاه رفت» انتخاب رحمان هاتفی بود) در این میان آزادی زندانیان سیاسی حزبی که سال های طولانی در زندان بودند و حالا به میان مردم می آمدند، شوق، ذوق و احساسات جوانان پر شور را بر می انگیخت، در اوایل اسفند ماه «جوانشیر» (فرج اله میزانی) برای سازماندهی و برفراری ارتباط بین فعالین حزبی به ایران آمده بود و ارتباط با زندانیان آزاد شده مانند عمویی، حجری، شلتوکی، باقرزاده، ذوالقدر، رزم دیده، محمد زاده، معلم، آوانسیان، صفر قهرمانیان (صفر خان) از فرقه دمکرات آذربایجان، غنی بلوریان از حزب دمکرات کردستان ایران و دیگران …

Read more

یک سند تاریخی:

بیانیه معتمدین و مؤمنین گرگان و ترکمن صحرا

در دفاع از دولت خود مختار آذربایجان

آذربایجان برای حفظ آزادی و دموکراسی و استقلال واقعی ایران بر خاسته است.

خائنین کشور ایران که کلیه راههای مسالمت آمیز را بر روی ملت بسته و توده های رنجدیده این کشور را حتی از مجلس شورای ملی مایوس گردانیده اند بقدری  در روش خویش عناد و لجاج به خرج داده اند که بالاخره مردم آرامش طلب مردم آذربایجان را به اتخاذ طریق شدیدی وادار کردند. بالاخره مردم غیور آذربایجان مجبور شدند برای زنده کردن مشروطیت ایران مانند پدران خویش اسلحه بر دست گیرند تا سرنیزه های مرتجعین آزادی کش را از گلوی خود دور گردانند. آذربایجان می گوید ما به اوضاع و احوال و احتیاجات خودمان از آن بی خبرانی که در مرکز نشسته اند و آنی در فکر ملت نیستند، بهتر آگاهیم و به موجب حدیث شریفه (اهل البیت ادری بمالی البیت) در اداره امور آذربایجان صلاحیت و اهلیت بیشتری داریم. آذربایجان می خواهد با حفظ استقلال و تمامیت ایران در اداره امور داخلی خویش و اجرای اصول فراموش شده قانون اساسی آزادی داشته باشد. بطوریکه انتشارات فرقه دموکرات آذربایجان نشان می دهد، فرقه مذکور به هیچوجه در صدد ایجاد اختلاف میان آذربایجانی و غیر آذربایجانی ها نیست و حفظ تمامیت ارضی ایران را سرلوحه شعارهای خویش قرار داده است. ما در برنامه فرقه دموکرات آذربایجان با کمال روشنی چنین می بینیم که این فرقه جز ریشه کن کردن اختلاس و رشوه و قلدری و رعیت کشی، منظور و مرامی دیگر ندارد و این عمل مقدس را در سرزمینی که مهد انقلاب ایران بوده…

Read more

جنبش21 آذر 1324 ـ ریشه در تاریخ دارد

مبارزه مردم ایران در راه آزادی و استقلال ملی تاریخ یکصد و پنجاه ساله دارد. این تاریخ فرازها و نشیب هایی دیده، از اوج و حضیض هایی گذشته است. اما هر فرازی از فراز پیشین فراتر و اوجی از اوج پیشین بالاتر بوده است.

قیام تنباکو(1270)، انقلاب مشروطیت (1284 ـ 1290) انقلابات گیلان و آذربایجان (تشکیل حزب کمونیست ایران) و خراسان (1296ـ 1300) اوج های این روند تاریخی بودند.

در روزهای تاریک دیکتاتوری رضا خان، کمونیست های ایران، برهبری دکتر ارانی، تداوم جنبش را حفظ کردنند و پرچم آن را برای تحویل دادند به نسل بعد افراشته نگهداشتند. تا حزب توده ایران تشکیل شد و سر فصلی نوین در این تاریخ پویا و پرتلاطم گشود.

جنبش 21 آذر1324 از متن این تاریخ در آذربایجان، سرزمین ستارخان ها، حیدر عمواغلی ها و خیابانی ها برخاست. هدفش تامین آزادی، استقلال واقعی کشور و تامین حقوق ملی خلق های ایران، از جمله خلق آذربایجان در چارچوب ایران واحد و مستقل بود.…

Read more

دکتر محمدحسین یحیایی

فرقه دمکرات آذربایجان (پروژه آزادی ناتمام) بخش هفدهم

در حالیکه پروژه وحدت حزب توده ایران با فرقه دمکرات آذربایجان بعد از برگزاری پلنوم وسیع هفتم از سوی هر دو سازمان به پیش می رفت و تلاش می شد که اختلافات موجود برطرف شود ولی عوامل و افراد مخالف این وحدت همچنان مشغول فعالیت و تفرقه انگیزی بودند، در هر فرصتی به گفتار خود پیرامون چگونگی تشکیل فرقه دمکرات آذربایجان و اهداف آن می پرداختند که گاهی سخنان یکدیگر را به دفعات تکرار می کردند غلام یحیی دانشیان به جلسات حوزه های مسکو که بیشتر در مدرسه حزبی برگزار می شد اشاره می کند و می نویسد: عده ای از توده ای ها حرف زدن علیه فرقه دمکرات آذربایجان و علیه وحدت دو حزب و همچنین علیه نگه داشتن اسم فرقه را برای خود به نوعی عادت روزانه تبدیل کرده بودند و با این غرض ورزیها شب و روز خود را مشغول می کردند (خاطرات غلام یحیی دانشیان،ص 189 ).

مخالفت با فرقه دمکرات آذربایجان در نزد برخی از نفرات حزب ت…

Read more