هشتم مارس (هفده اسفند) مصادف است با روز جهانی زن. نام گذاری این روز ریشه در مبارزات تاریخی قرن نوزدهم زنان کارگر آمریکایی دارد که برای احقاق حقوق نا دیده گرفته زنان از آن جمله افزایش دستمزد بپا خاستند. در چنین روزی در سال 1875 زنان کارگر کارخانجات نساجی نیویورک دست به تظاهرات اعتراضی زدند، که در نوع خود کم نظیر بود. دولت سرمایه داری آمریکا از این حرکت دستجمعی زنان به وحشت افتاد. از پلیس خواست تا تظاهرات را سرکوب کند. پلیس وحشیانه به حرکت اعتراضی زنان یورش برد و عده ای از زنان معترض زخمی و گروهی نیز بازداشت شدند. بازتاب این حرکت علیرغم میل سرمایه داران باعث شد تا زنان کارگر دیگر موسسات تولیدی و خدماتی نیز پی به حقوق از دست داده خود ببرند. بدین ترتیب آگاهی زنان کارگر رشد می کرد و در جهت احقاق حقوق خود اقداماتی را جهت سازماندهی انجام دادند. از آن پس بود که در این روز، حرکات اعتراضی گسترده ای در سراسر آمریکا بطور آشکار و نهان صورت می گرفت. سرانجام در روز هشت مارس 1907 زنان نساجی آمریکا با خواست 10 ساعت کار روزانه به خیابان ها آمدند. این تظاهرات از طرف مردان کارگر و زنان دیگر اقشار جتمعه مورد حمایت قرار گرفت. این بار نیز پلیس با شدت بیشتری به سرکوب معترضین پرداخت و عده زیادی را دستگیر کرد. یک سال بعد حزب سوسیالیست آمریکا مبادرت به تشکیل کمیته ملی زنان کرد و درخواست حق رای برای زنان را پیش کشید. در همانسال کارگران زن بافنده سوزنی نیویورک با خواست ممنوع کردن کار برای کودکان و حق رای برای زنان، به خیابان ها آمدند. تلاش خستگی ناپذیر زنان کارگر آمریکایی برای احقاق حقوقشان که از سوی مردان کارگر و دیگر آزادیخواهان مورد پشتیبانی وحمایت قرار گرفته بود، باعث گردید تا در سال 1909 این روز بعنوان روز ملی زنان در آمریکا نامیده شود.
آوازه مبارزات زنان آمریکایی به سرعت در سراسر جهان پیچید.مخصوصا در کشورهای صنعتی این روز بعنوان روزی که زنان زحمتکش آمریکا برای بهبود شرایط کار و کسب حقوق اجتماعیخود، علیه سرمایه داران به پا خاسته اند و مورد یورش و سرکوب قرار گرفته اند باز تاب یافت. همین مسئله احساس همدردی و همدلی جهانی را باعث گردید. در کنگره بین المللی سوسیالیستها که در سال 1910 در دانمارک برگزار شده بود. “کلارازتکین” زن سوسیالیست آلمانی پیشنهاد داد تا روز هشت مارس بعنوان روز جهانی زن شناخته شود. شرکت کنندگان در کنگره این پیشنهاد را به اتفاق آرا به تصویب رساندند. بدنبال آن در سال 1911 اجتماعات گسترده ای در سرار جهان به گرامی داشت این روز برگزار شد. میلیون ها زن ومرد در کشورهای آلمان، دانمارک،سوئیس، روسیه، چین، استرالیا و … به خیابان ها آمدند و ضمن شادی و پایکوبی، خواهان حقوق سیاسی ـ اجتماعی و برابری حقوق یکسان زنان با مردان شدند.
از آن پس بود که گرامیداشت این روز جهانی شد وهر سال نسبت به سالهای قبل بیشترمورد اقبال زنان بویژه زنان کارگرقرار گرفت. هرچه می گذشت خواستهای زنان شفاف تر و اتحاد و پیوندهایشان قوی تر می شد.
این جنبش عظیم توده ای که زنان سوسیالیست جهان در راس آن بودند با شروع جنگ جهانی اول، تمام نیروی خودرا برعلیه جنگ بکار گرفتند. این بار شعار زنان در تظاهرات هشت مارس بر علیه جنگ و کشتار و ویرانی بود. با پایان گرفتن جنگ زنان نیروی خود را دوشادوش کارگران مرد و دیگر اقشار جامعه در سازندگی و ترمیمم خرابی هایی که جنگ باعث شده بود بکار گرفتند. با پیروزی انقلابات رهایی بخش در بخشی از جهان که منجر به شکل گیری کشورهایی با نظام های دمکراتیک و سوسیالیستی شد، نیروی زنان به یک باره رهایی یافت و برای اولین بار زنان کشورهای سوسیالیستی حقوق سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی مساوی با مردان را بدست آوردند. دیگر در این کشورها توان و نیروی زنان نه در جهت بدست آوردن ابتدایی ترین حقوق انسانی که از طرف سرمایه داران و کارفرمایان پایمال می شد، بلکه در جهت پیشرفت و ترقی و علم ودانش بکار گرفته شد.
با رشد جنبش حق طلبانه زنان در سراسر جهان، وحمایت بی ذریغ کشورهای سوسیالیستی از این جنبش، سرانجام سازمان ملل متحد سال 1975 را سال زنان اعلام کرد و دو سال بعد یونسکو هشت مارس را، بعنوان روز جهانی زن به رسمیت شناخت.
با وجود اینکه در بسیاری از کشورها روز جهانی زن برسمیت شناخته شده است، رهبران این کشورها به اشکال گوناگون تلاش دارند تا آن را از محتوای واقعی تهی کنند. از جمله در کشور ما رهبران واپسگرای جمهوری اسلامی فرصت طلبانه با تعیین یکی از روزهای مذهبی به عنوان روز زن، کوشیده اند تا از یک سو پیوند مبارزات زنان ایران و زنان جهان را جدا کنند و از سوی دیگر محتوای واقعی این مبارزات که برابری، آزادی و عدالت می باشد را بسوی اهداف زن ستیزانه و قرون وسطایی خود سوق دهند.
نقش بسزای زنان ایرانی درطول تاریخ بخصوص در جنبش های اجتماعی اخیر از صدر مشروطیت تا انقلاب بهمن بر کسی پوشیده نیست. از همین جاست که علیرغم تمام تلاش و کوشش رهبران جمهوری اسلامی، به باز گرداندن زنان به خانه، نقش اجتماعی زنان کشورمان هر روز که می گذرد چشم گیرتر می نماید. در سال های اخیر با توجه به تغییرات ایجاد شده در سطح جامعه (نقش چشمگیر زنان در علم ودانش وتولید) و رشد فرهنگی وسیاسی بیشتر مردم نسبت به حقوق زن، که در مبارزات دوشادوش دوران اصلاحات و جنبش سبز و هم چنین در اعتصابات و اعتراضات محیط های کار و … بوجود آمده است، شرایط بهتری نسبت به گذشته برای حضور زنان در عرصه های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایجاد کرده است. این همان تناقضی است که سردمداران جمهوری اسلامی از حل آن عاجزند.
