طوفان اعتراض

خشم به نظام فاسد” سرمایه داری”درترکیه است !

در سالهای اخیر حوادثی تبدیل به خشم وعصیان مردم ترکیه گردیده است که ریشه اصلی آنرا باید در نابرابری اجتماعی و نحوه برخورد دولت اردوغان به حل معضلا ت جامعه جستجونمود.

جرقه ائی که سال گذشته در ارتباط با پارک گزی ظاهرا قطع چند درخت برای احداث بنای تجاری صورت گرفت و منجر به اعتراض شد.  ادامه آن تبدیل به تظاهرات عظیمی گردید که بیشترین و بزرگترین شهرهای ترکیه را در برگرفت .با واکنش شدید پلیس  ضد شورش تظاهرات تبدیل به جنگی نابرابر گردید ده ها کشته وصدها زخمی بجای گذاشت برخی از دستگیر شدگان به جرم براندازی محاکمه و به حبس طویل مدت محکوم گردیدند .در این میان حمایت کنفدراسیون کارگری «دیسک» و کارمندی «کسک» و شرکت آنان در تظاهرات حمایت روشنفکران، نویسندگان و هنرمندان. و حمایت قشرهای مختلف، مردم با آوردن موادغذایی، دارو، کتاب و دیگر وسائل معیشتی و تفریحی و باز کردن منازل وهتلها برای پناه دادن جوانان نشانگر همبستگی مردمی است که سالها در انتظار رسیدن به، حقوق سیاسی و اجتماعی اقتصادی ,ملی و فرهنگی  واصل مهم لائیک در این کشور مبارزه می کردند

 در جریان جنبش پارک گزی  بیش از شش ماه از کشتار و بگیرو به بند مخالفان دولت اردوغان نگذ شته بود که جنجالی مربوط به فساد مالی بزرگ  دولت لبیرال اسلامگرای ترکیه ,رسانه های جهان را بخود جلب کرد.

 روز سه شنبه تاریخ ۱۷ سپتامبر۲۰۱۳ میلادی  واحد جرایم سازمان یافته  پلیس ترکیه همزمان در دو شهر آنکارا و استانبول  عملیاتی که قبلا شناسائی شده بودانجام داد.دراین عملیات  تعدادی، سیاستمدار و فرزندان سه وزیر کابینه دولت اردوغان , فعالان بانگی , کارمندان وتجار دستگیر شدند.

 در پرونده فساد بزرگ مالی ترکیه موج جدیدی بپاخواست‌، شهرهای استانبول، آنکارا و ازمیر ,و آدانا, بار دیگر شاهد تظاهرات مردمی بود که خواستار کناره گیری دولت اردوغان شدند. این اعتراضات با دخالت خشن نیروهای پلیس همراه با دستگیریها ادامه یافت. پلیس بدین منظور از ماشین های آب پاش، گاز اشک آور و گلوله های پلاستیکی استفاده کرد. تظاهرکنندگان در شعارهای خود  فریاد میکشیدند: «فساد همه جا را گرفته است.»

حزب کمونیست ترکیه طی اطلاعیه ایی در تاریخ ۱۹/۱2/۲۰۱۳ جهت برپای تظاهرات  در محل اسکله استانبول تاریخ ۲۲/۱۲/۲۰۱۳ را اعلام نمود. و خاطرنشان ساخت , بی قانونی وفساد وسرقت اموال مردم آنچه اخیرا اتفاق افتاده، کافی است که مردم به ماهیت دلالان و ارتجاعیون و کارگذران دولت آمریکایی پی برده  وخواهان استعفای دولت گردنند . ویا مقابل  ظلم وستم و استثمار حزب عدالت و توسعه که علیه مردم دست به جنایت زده واکنش نشان دهند. حزب کمونیست یاد آورمیشود :” این خاک تنها به دولت ارتجاعی طرفدار آمریکا و استثمارگران دست راستی تعلق ندارد. این خاک به مردم تعلق دارد. از این رو ما خواهان استعفای دولت حزب عدالت و توسعه هستیم”

کمال قلیچ داراوغلو رهبرحزب اپوزیسیون  جمهوریخواه خلق ترکیه ( سوسیال دمکرات) گفت : که حزب وی برای رسیدن به صلح با کشورهای همسایه و جهان تلاش خواهد کرد تا به این کشورها ابلاغ کند که در ترکیه یک دیدگاه سیاسی قوی و استواری وجود دارد که مخالف سیاست خارجه حزب “عدالت و توسعه” است و ملت ترکیه با این سیاست و به ویژه مداخله در امور داخلی کشورهای عربی (سوریه) و طایفه گرایی در خاورمیانه و حمایت از گروه های مذهبی خاص موافق نیستند”

گرچه ماهیت حوادث گذشته (مانند پارک گزی، ارگنه کن، بالیوز، مدارس متعلق به فتح الله گولن، طرح محدودیت مشروبات الکلی، تفکیک خوابگاههای دخترانه و پسرانه…) سیاسی و اجتماعی بود اما  حادثه ۱۷ دسامبر ۲۰۱۳ ماهیت اقتصادی و تجاری داشت که بطور مشخص  دولت فاسد نئو لبیرالی اردوغان را زیرسئوال برد

در مورد پروسه و چگونگی تشکیل حزب عدالت وتوسعه  دربسیاری از رسانه های ترکیه به روایت گوناگون درج شده است. موسسین واعضای ارشد این حزب از شاگردان نجم الدین اربکان رهبراسلامگرای رفاه، فضیلت وسعادت  بودند که  درسال ۲۰۰۱ میلادی ازآن انشعاب کرده با تغییرات مهندسی شده امریکائی ضمن نزدیکی با اسلامگرایان ملایم ونوگرای لبیرالی عنوان اسلامگرایی را به دنبال خود می کشند. “گروه اردوغان نخست وزیر و عبدالله گول رئیس جمهور” با قرائت ویژه از اسلام (اسلام ملایم) معروف به طرفداری از “فتح الله گولن”  یکی از چهره های مرموز و پشت پرده گروه های اسلامی ترکیه بودند که هر دو سابقاً در ارتباط نزدیک با مجاهدین افغانستان قرار داشتنند

 حزب حاکم عدالت و توسعه  دولت رجب طیب اردوغان از سال 2002 یعنی 12 سال است که ترکیه را با ” دیکتاتوری سلطانی”  اداره کرده وسومین دوران نخست وزیری خود را طی میکند. وی به ادامه حکومت خود امید وار است .اروغان با  دیپلماسی در جریان فساد مالی  نقش اپوزیسیون در دولت را بازی کرد ومداخله خارجی و رقبای سیاسی را برای کسب قدرت عامل نابه سا مانی وتوطئه بر علیه شخص وی دانست. اردوغان در انتخابات شورای محلی و شهرداری ها از رقبای خود پیشی گرفت  ودر نتیجه  در پایان آراء با توجه به 8 نفرکشته و ترور یک کاندید انتخاباتی و41 زخمی پیروز گشت .این انتخابات که در سایه رسوایی فساد بزرگ مالی در دولت اردوغان وشنود تلفنی وشنود جلسات خصوصی دولتمردان این کشور آغاز شد برای اردوغان حکم همه پرسی داشت که متهم به فساد در دستگاه دولتی اش هست .  پیروزی انتخابات محلی وشهرداری ها که تائید نخست وزیری اردوغان به حساب می آمد انتقاد وی به مخالفان بالا گرفت  وزمزمه کاندید ریاست جمهوری که در ماه اوت برگزار میگردد به زبان افتاد

 اما اکنون فاجعه ائی دیگر در ترکیه درمعدن ذغال سنگ سوما یقه اردوغان را گرفت. بار دیگر کارگران ترکیه در زیر زمین جان باختند که مسبب اصلی بگفته رهبران سندیکای کارگران کسانی هستند که برای سود بیشتر برای زندگی انسانها ارزشی قائل نیستند

در انفجارمعدن سوما که بدترین فاجعه  در تاریخ ترکیه به شمار می رودبا بیرون کشیده شدن آخرین جسد از معدن زغال سنگ «سومای» ترکیه، آمار تلفات این حادثه به 302 کشته رسید . «تانر ییلدیز» وزیر انرژی ترکیه در کنفرانس خبری که در شهر سوما برگزار شد، ضمن تائید این خبر افزود: تمامی قربانیان این حادثه تحت آزمایش «دی ان ای» قرار گرفته‌اند و با اعلام نتایج آزمایش، هیچ جسد مجهول الهویه‌ای باقی نمانده است وی همچنین اعلام کردبا تلاش‌های امدادگران 485 معدن‌چی از این حادثه جان سالم به در بردند ولی کارشناسان  هنوز سرنوشت  ده ها نفر کارگر را در زیر آوارها نا معلوم دانستند

حوادثی از این دست درنظام سود جوی سرمایه داری ترکیه تازگی ندارد. به گفته صاحب نظران  پایین بودن سطح ایمنی و نبودن تکنیک مدرن و ضروری بخاطر هزینه بالا که از سود صاحبان معادن میکاست از دلایل اینگونه رخدادها در ترکیه است. یکی از این حوادث مرگبار به سال ۱۹۹۲ بر می‌گردد که درانفجار گاز در یک معدن ۲۶۳ نفر کشته شدنددر سال ۲۰۰۳ نیز یک حادثه در معدنی در آنادولو بیش از ۱۰۰ قربانی بر جای گذاشت.

در ماه مارس، یک گروه تحقیقاتی در گزارشی که در روزنامه‌های ترکیه منتشر شد، تصریح کرد که ترکیه بدترین آمار را در زمینه حوادث محل کار در میان کشورهای اروپایی دارد. بر اساس این گزارش به طور متوسط هر روز سه کارگر در ترکیه قربانی حوادث کار می‌شوند

با انتشار خبرفاجعه معدن شهر سوما واقع در غرب ترکیه،  از طرف احزاب مخالف و نهاد های کارگری، مدنی و صنفی اعتراضات شدیدی صورت گرفت و در شهر های بزرگ ا ستانبول , انکارا , ازمیر, مردم دست به تظاهرات زدند و سیاست های خصوصی سازی دولت لبیرال اسلامگرای ترکیه را به چالش کشیدند. معترضان  در مقابل ساختمان شرکت “سوما هولدینگز” که مالکیت و مدیریت معدن سوما را در اختیار دارد،  در استانبول تجمع کردن تعدادی از معترضان صورت های خود را  به نشانه اتحاد با کارگران معدن سیاه کرده بودند

منتقدان می گویند : صاحبان معادن منافع مالی و ثروت اندوزی را به امنیت کارگران ارجحیت دادند و به قدر کافی برای تأمین امنیت معدنچیان سرمایه گذاری و تلاش نکردند . روزنامه‌ “ملیت” روز شنبه (۱۷ مه) با استناد به یک گزارش موقتی دولتی درباره‌ دلایل انفجار معدن می‌نویسد، که کارشناسان در بررسی خود به شمار زیادی نقایص فنی اشاره  کردندازجمله نبود آژیرحریق . مهندسان و آرشیتکتها درمورد سیستم تهویه هوا , مکانیسم هشدار دهنده خرابی واستحکامات  دیواره های معدن نیز هشدار داده بودند

حزب کمونیست ترکیه طی بیانیه ائی کارگران معدن سوما را قربانی سود جوئی پات رونها (رئیس سرمایه داران بزرگ)دانست که جرم و جنایت بر نیمه کشوررا روا میدارند و بنادر, کشتی, ساخت وساز, نساجی, معدن…. به اندازه کافی در دستشان قرار دارد” در بیانیه ایی دیگر چنین گفته می شود  :همه روزه با اخبار قتل کارگران و کشته شدن شهروندان با تروریسم پلیسی از خواب بیدار می شویم. دیروز هم اخبار رسیده از معادن در سوما قلب مان را به لرزه در آورد انگیزه کسب سود کارفرمایان و دلبا ختگی دولت حزب عدالت وتوسعه به آنان نتیجه قتل عام اتفاق افتاده در معدن سوما است

 “آلپ گورکان “صاحب معدن سوما بعد از برنده شدن در مناقصه ۲۰ میلیون تنی معدن سوما در سال ۲۰۰۵ یکی از ثروتمندان حزب عدالت و توسعه به‌شمار می‌رود وی پس از گرفتن مناقصه در زمان زمامداری حزب عدالت و توسعه توانست مالیات شرکت خود را از ۱۲۵ دلار به ۲۴ دلار برساند و ثروت ناشی از استخراج معدن را به سمت ساخت و ساز برج‌های تجاری – مسکونی در استانبول هدایت کند. ادعانامه ‌جدید یکی از نمایندگان حزب جمهوری‌خواه مجلس ترکیه مبنی بر ورشکستگی شرکت «یگیت کورک‌ماز» و ارتباطش با نامبرده و ۱۷ نفر دیگر، در کنار اتهامات دیگر” آلپ گروکان”  تبانی و مشارکت برای شکل دادن ورشکستگی جعلی شرکت‌ها و ایجاد شبکه‌های تبهکاری است

بزرگترین کنفدراسیون کارگری و کارمندی برای نشان دادن همدردی خود با کارگران معادن یک روز دست به اعتصاب زدند. آنان حادثه معدن سوما را یک جنایت نامیدند.

رویتر, این اعتصاب  را به نشانه اعتراض به عملکرد نامناسب دولت ترکیه در مدیریت این حادثه و بی‌توجهی به ایمنی کارگران و به ویژه معدنچیان صورت گرفته نام برد 

روز قبل نیزهزاران نفر از شهروندان ترکیه در اعتراض به سوء مدیریت دولت در جریان حادثه انفجار معدن زغال‌سنگ در شهر «سوما» به  و شهرهای بزرگ به خیابان‌ها آمدند.

تظاهرکنندگان دولت را به بی‌کفایتی و ناتوانی در مدیریت حادثه انفجار معدن زغال‌سنگ متهم کرده اند و شعاربرکناری دولت اردوغان را سر دادنند . اما تظاهر کنندگان با ضرب وشتم  وسرکوب شدید پلیس مو اجع گردیدند تعداد زیادی دستگیر شدند .و برخی از اعضای سندیکاهای کارگری، وکلای مستقل و کارشناسانی که می خواستند از معدن بازدید کنند توسط نیروهای دولتی بازداشت شدند . درد ناک تر از همه  اینکه مشاور اردوغان بجای دلداری از با ز ماندگان از آنها با مشت ولگد پذیرائی نمودو فیلم وید یوئی اردوغان سیلی بگونه مردی درحال هو کردن را نشان میدهد .عکسها و تصاویر افشاء کننده حتی رسانهای طرفدار دولت عدالت وتوسعه راتحت پوشش خبری قرار داد

 در پی بالاگرفتن اعتراضات به عملکرد دولت اردوغان و شرکت بهره برداری زغال سنگ معدن سوما، پلیس ترکیه با مانوری دیگر36 نفررابعنوان مسئولان حادثه اخیر بازداشت کرد کارشناسان این سئوال را مطرح میکنند  درپی تظاهرات و اعتراضات خشمگین مردم  در حوادث گذشته پارک گزی , فساد بزرگ مالی….  اکنون حادثه معد نچیان سوما  نخست وزیری که در فکر احراز مقام ریاست جمهوری است تا چه حد درکرسی حاکمیت پابرجا خواهد ماند ؟ آیا مردم خشم گین بی عدالتی دولت اردوغان را به فراموشی خواهند سپرد ؟ 

نگارش : م . چابکی   21/05/2014