مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هئیت همراه به ایران
با اینکه هر دو طرف از دستاوردهای این سفر سخن گفته اند و آن را فصل تازه ای از روابط ایران و اتحادیه اروپا نام می برند. اما عدم شفافیت در این قرار دادها و بده بستان های پشت پرده که با ابهام گویی و تناقض گویی مقامات مربوطه نیز گاهی همراه است. تردیدهایی در محافل سیاسی و اقتصادی کشور بوجود آورده است که آیا ممکن است منافع ملی کشور در معرض خطر باشد؟ مردم ایران نمی خواهند دوران تلخ و مخرب دولت نهم و دهم را دوباره تجربه کنند. به همین خاطر با حساسیت خاصی عملکرد دولت یازدهم را زیر نظر دارند و منتظر هستند تا به وعده های خود در قبال مردم عمل کند. نگاهی به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد از سفر هیئت بلند پایه اتحادیه اروپا به ایران و نتایج آن کم و بیش نگرانی های محافل میهن پرست و زحمتکشان کشورمان را به روشنی نشان میدهد. .
به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا 28 فروردین در دومین سفر به ایران پس از توافق هسته ای و در ادامه سفر مرداد ماه سال گذشته خود، با هدف ترسیم نقشه راه ایران و اتحادیه اروپا، غنیسازی برجام و اطمینانبخشی به نهادهای اقتصادی اروپایی برای مشارکت با جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد تا در راستای گسترش همکاریهای اقتصادی و سیاسی، رایزنیهای یکروزه اما فشردهای انجام دهد. به باور بسیاری از کارشناسان هدف اصلی این سفر، ایجاد آرامش و اطمینانبخشی به نهادهای مالی و اقتصادی اروپایی برای مشارکت با ایران است. همراهی هفت کمیسیونر بلندپایه اروپایی با موگرینی که هرکدام حکم یک وزیر بلندپایه اتحادیه اروپا را دارند، حاکی از انتقال این پیام برای همهجهان بهطور اعم و کشورهای اروپایی بهطور اخص است. کمیسیونرهای اتحادیه اروپایی عبارتند از کمیسیونرهای انرژی و آب و هوا، تحقیقات، محیطزیست، شركتها و موسسات كارآفرینی، امور انسانی، آموزش و حملونقل. این سفر پیش درآمدی است برای برگزاری سالانه دو دور گفتوگو در سطح معاونان و یک دور در سطح وزیر خارجه ایران و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا.
سفر مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درست چند روز پس از سفر ماتیو رنتزی، نخستوزیر ایتالیا بهعنوان بلندپایهترین رهبر اروپایی دیدارکننده از تهران از زمان توافق هستهای، صورت گرفت. موگرینی در بیانیهای گفت این دیدار یک گام مهم به سمت تقویت روابط اتحادیه اروپا و ایران از طریق تعاون و همکاری است. او پیش از ورود به تهران در حساب توئیتر خود نوشت: «برای بار دوم بعد از توافق هستهای به ایران میروم؛ این بار به ریاست یک هیات متشکل از هفت کمیسیونر برای آغاز همکاریهای ایران و اروپا.» در بیانیه اتحادیه اروپا نیز گفته شده بود که تجارت، کمکهای بشردوستانه، همکاری هستهای غیرنظامی و حقوقبشر در دستور کار این دیدار قرار خواهد داشت.»در پایان نشست دوجانبه مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیر امور خارجه ایران و پیش از برگزاری کنفرانس خبری، بیانیه مشتركی درباره زمینههای همكاری صادر شد. همکاریهای اقتصادی، همکاریهای تجاری، انرژی، حملونقل، محیطزیست، گردشگری، همکاریهای هستهای غیرنظامی، مواد مخدر، مهاجرت، آموزش و تحقیقات، فرهنگ، حقوق بشر، بشردوستانه و موضوعات منطقهای از سرفصلهای این نقشه راه است.موگرینی و ظریف برای تسهیل همكاریها و آمادهسازی گشایش نمایندگی اتحادیه اروپا در آینده براساس قوانین و مقررات ایران توافق كردند و مقرر شد در همین رابطه تیم رابط اتحادیه به تهران اعزام شود. كمك اتحادیه اروپا به الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی WTO از دیگر بندهای مهم این بیانیه مشترک بود. همچنین دو طرف در بحث مشورتهای سیاسی بر گفتوگوی سیاسی در سطح وزیر بهطور سالانه و همچنین گفتوگوهای سطح بالای منظم تاكید كردند. پیشتر طرفین در نشست خبری خود در جریان نخستین سفر موگرینی به تهران در 6 مرداد 1394، از فصل جدید در روابط ایران و اتحادیه اروپا خبر دادند و از آغاز گفتوگوهای سطح بالا پس از گفتوگوهای انتقادی و جامع، میان طرفین گفتند. گفتوگوهایی که از سطح معاونان شروع و تا سطح وزرا ادامه خواهد یافت. در واقع این گفتوگوها در ادامه گفتوگوهای انتقادی در اواسط دهه 90 میلادی است که به دلایلی روند آن قطع شده بود.
اهمیت و ابعاد سفر موگرینی
با نگاهی به همراهان موگرینی در این سفر میتوان به اهمیت و ابعاد آن پی برد. حضور هفت کمیسیونر از انرژی و آب و هوا تا محیط زیست، نشاندهنده گستره این مذاکرات است. در همین زمینه، یک مقام ارشد اتحادیه اروپا روز چهارشنبه گفت این تعداد کمیسیونر «پیام منسجم و یکپارچه» مشارکت دوباره (با ایران) را به همراه دارد. او افزود: «این سفر برای «اطمینان بخشی مجدد به همه از اینکه همکاری با ایران ممکن است» طراحی شده است.» او توضیح داد: «بانکهای بینالمللی که خدمات آنها برای پیریزی سرمایهگذاری خارجی آتی موردنیاز خواهد بود، نسبت به بازگشت به ایران به علت نگرانیهای قانونی و سابقهای در ارتباط با شبکه پیچیده تحریمهای اعمالی اتحادیه اروپا و آمریکا در سالهای اخیر اکراه دارند.» این مقام اتحادیه اروپا گفت: «ایران میخواهد به سازمان تجارت جهانی بپیوندد و ما تمایل داریم در این زمینه نقش حمایتی داشته باشیم.» همچنین پایگاه خبری یوروآبزرور طی گزارشی در مورد سفر هیاتی از اتحادیه اروپا به ایران نوشت: «یک هیات بلندپایه از اتحادیه اروپا به ایران سفر میکنند تا بانکهای بینالمللی را نسبت به تجارت با جمهوری اسلامی ایران مطمئن سازند.»
آزمایش موشكی نقض برجام نیست
در ادامه رایزنیهای دیپلمات بلندپایه اتحادیه اروپا در تهران، فدریکا موگرینی گفت آزمایش موشكی ایران نقض برجام نیست و نگرانی زیادی در این زمینه نداریم. موگرینی در نشست خبری مشترك با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه با بیان اینکه اعتقاد داریم آزمایش موشكی به برجام ارتباط ندارد، تاکید کرد: «اطمینان دارم برجام راههای مختلف و گامهایی جهت ایجاد همكاریهای امنیتی در منطقه ایجاد میكند.» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یادآور شد: «ایران و اتحادیه اروپا به تعهدات خود عمل كردهاند و برجام تبدیل به منافع بیشتر برای تمامی مردم منطقه شده است.»
علاقهمندی بانکهای اروپایی
او در بخش دیگر از سخنان خود درخصوص تبادلات بانکی گفت: «بانكهای اروپایی بسیار علاقهمند به ایجاد ارتباط با ایران هستند تا مشاركت جدید اقتصادی که در حال شكلگیری است، تسریع شود.» موگرینی همچنین ابراز کرد: «ما تمامی اطلاعات لازم را در مورد روابط مالی و بانكی در 50 صفحه با عنوان رهنمود در دوره پس از تحریم مسائل هستهای ارائه كردیم، اما اتحادیه اروپا نمیتواند كشورهای دیگر را مجبور به انجام كاری كند؛ آنها خود باید اقدام كنند. اما اطمینان میدهیم كه بخش اقتصادی و بانكی اروپا علاقهمند به آغاز همكاریهای بانكی هستند.» او همچنین در پاسخ به سوالی درخصوص رفع موانع همكاریهای بانكی ایران ابراز کرد: «نباید بگوییم برخی چالشها وجود دارند؛ سه ماه پس از امضای برجام قابل مقایسه با 12 سال گذشته نیست؛ بنابراین نه چالشها، بلكه مشكلاتی وجود دارد.»
حمایت از الحاق ایران به WTO
موگرینی یکی از محورهای گفتوگو با وزیر امور خارجه ایران را بخش اقتصادی بیان كرد و ابراز کرد: «ما از الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی حمایت خواهیم كرد.»
سخنگوی 500 میلیون اروپایی
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در مذاکرات هستهای ایران و 1+5 نقش موثری را ایفا کرد، در ادامه این نشست خبری تاكید كرد: «دیپلماسی میتواند موفق باشد و پیام امروز من به ملت ایران این است كه دیپلماسی باارزش بود و خوشحالم كه مردم ایران این تغییرات را در زندگی خود مشاهده میكنند.» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان اینكه این سفر دیدار دوم من از ایران است، گفت: «بسیار امیدوارم مردم ایران بتوانند این تغییرات (توسعه همكاریهای اقتصادی و… ایران و اتحادیه اروپا) را در زندگی خود مشاهده كنند.» او تاكید كرد: «من امروز در مقام مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صحبت نمیكنم بلكه از سوی 500 میلیون اروپایی سخن میگویم، امیدوارم روابط متفاوتی با ایران ایجاد شود.»
پابرجا بودن تحریمهای حقوق بشری
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به سوالی درخصوص اقدامات اتحادیه اروپا برای لغو تحریمهای هستهای ابراز کرد: «اتحادیه اروپا تمامی تحریمهای مرتبط با فعالیت هستهای را در روز اجرای برجام رفع كرده و كاملا آشكار است كه برخی از تحریمها وجود دارند كه ما آنها را برنداشتهایم و این تحریمها مرتبط با برنامه هستهای نبودهاند بلكه حقوق بشری هستند.»
صدور چهار بیانیه مشترك
همزمان و در ادامه کنفرانس خبری مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با وزیر خارجه ایران، محمدجواد ظریف گفت در پایان دیدارها چهار بیانیه مشترك