نشیب و فراز روزگار

^{پای صحبت قدیمی ترین عکاس باغ تاریخی ائل گلی تبریز}

^{همه تبریزی ها اعم از کودک و سالمند، خسرو فرزین را می شناسند و از وقتی چشم بازکرده اند، او را به عنوان پای ثابت بوستان تاریخی ‘ائل گلی’ شهرشان دیده اند و خاطره عکس فوری های او را در ذهن دارند.}

^{خسرو فرزین 85 سال دارد و در قامت یک عکاس قدیمی همچنان رفیق وفادار درختان تبریزی سر به فلک کشیده، دریاچه زیبا و سنگفرش ها و تپه ماهورهای بوستان تاریخی ائل گولی در منتهی الیه جنوب شرق تبریز است.}

^{آقا خسرو با وجود اینکه 75 سال است عکاسی می کند، اما روحیه بشاش و تن سالم از ویژگی های ظاهری اوست که هر از گاهی با صدای نه چندان بلند که شاید تنها خستگی فراز و نشیب های روزگار را بتوان از صدای نحیف اش تشخیص داد، می گوید ‘عکس فوری، عکس می گیریم’؛ صدایی که گردشگران تبریزی و غیرتبریزی پارک ائل گلی را متوجه خود می سازد و به گوش رهگذران و مشتریان پر و پا قرص پارک آشناست.}

^{شاید همین آشنا بودن وعادت داشتن به وی موجب غفلت و گذر بی تفاوت همه از کنار فعالیت های بیش از هفت دهه گذشته وی باشد. برخی بدون اعتنا و برخی که کمی حس هنر دوستی و لطیفی دارند در موقع حضور در بوستان تاریخی ائل گولی عکس یادگاری می گیرند و برخی دیگر به دوست خود می گویند خیلی سال ها پیش وقتی کودکی بیش نبودم آقا خسرو عکس مرا در کنار پدر و مادرم را این عکاس همیشه حاضر گرفته است. بیشتر کودکان گذشته و پیرمردان و پیرزنان امروز و گردشگران تفرجگاه تاریخی و کهن ائل گلی تبریز، عکس های یادگاری آلبوم شان را این عکاس قدیمی و موسفید کرده ثبت کرده است.}

^{خسرو فرزین در نیمه راه دهه هشتم فعالیت عکاسی خود سرد و گرم روزگار را به خوبی چشیده است، در گفتگو با خبرنگار ایرنا می گوید: متولد 1310 سراب هستم و از 10 سالگی عکاسی را آغاز کردم، 75 سال است که انگشت بر روی شاتر دوربین دارم و همواره از صبح تا شب در ائل گلی عکاسی می کنم.}

^{وی صندوق دلش را این گونه برای ما باز می کند؛ هشت سال بیشتر نداشتم که به علت اذیت و آزارهای نامادریم از خانه فرار کردم و به تبریز آمدم. فرزین در حالی که پس از هفت دهه از مرور خاطرات تلخ کودکی، بغض گلویش را می فشارد، اضافه می کند: خدا هیچ کودکی را بی مادر نکند، بی مادری بد دردی است.}

^{وی می گوید به خاطر کتک ها و آزارهای نامادریش حتی فکر بازگشت به خانه رانکرده است.}

^{وی نگاتیوهای زندگی اش را پشت سر هم می چیند و همچون اسلاید و فیلمی که از مقابل پرده چشمانش می گذرد، روایت می کند و می افزاید: 2 سال اول زندگی را در کافه جاوید تبریز کار می کردم و صاحب کافه همچون پدری سرپرستی مرا انجام می داد. وی ادامه می دهد: بالاخره با هنر عکاسی آشنا شدم و از 10 سالگی به این هنر رو آوردم طوری که زورم به دوربین نمی رسید اما بعدها عادت کردم و عکاس شدم.}

^{عکاس پیشکسوت تفرجگاه تاریخی ائل گلی تبریز که خاطرات فراوانی از هفت دهه عکاسی در ین فضای عمومی در سینه دارد، می گوید: اولین دوربینی که خریدم ‘لورفلکس’ ساخت آمریکا بود و تاکنون با حدود 300 دوربین مختلف کار کرده ام، اما به علت نداشتن مکان مناسب برای نگهداری و فرسودگی دوربین ها، همه آنها را کیلویی فروختم .}

^{وی با اشاره به شوق و اشتیاق مردم در دهه های 1320 تا اوایل 1380 شمسی برای گرفتن عکس یادگاری، اظهار کرد: در آن سال ها مردم برای گرفتن عکس صف می کشیدند و 17 نفر عکاس در شاهگلی (ائل گلی) کار می کردند، با این وجود باز هم ازدحام وجود داشت .}

^{فرزین می افزاید: در آن سال ها روزانه 500 تا یکهزار مشتری برای هر عکاس وجود داشت اما از زمانی که تلفن همراه پا به عرصه ارتباطات تصویری گذاشت، روز به روز عکاسی سنتی و حرفه ای کسادتر شد و نان ما هم تخته شد.}

^{وی گفت: آن دوران عکس را 50 ریال می گرفتیم و حداکثر 2 روزه تحویل مشتری می دادیم و مشتریان با چه شوق و ذوقی پیگیر عکس شان بودند. وی اضافه می کند: امروز هر قطعه عکس را 60 هزار ریال می گیرم و حداکثر 5 دقیقه بعد تحویل می دهم اما متوسط تعداد مشتریان روزانه تنها 5 نفر است که این شرایط، امرار معاش را سخت و دشوار کرده است .}

^{وی با گلایه از مسئولان که تاکنون حتی یک خسته نباشید هم به او نگفته اند، بیان داشت: از ابتدای آغاز بکار عکاسی تاکنون از سربازان وطن برای عکاسی یا پول نگرفته ام و یا رقم ناچیزی اخذ کرده ام تا بدانند خدمت به کشور از ارزش بالایی برخوردار است و من به نوبه خود قدردان آنها هستم .}

^{فرزین یاد اور شد : سه پسر دارم و حدود 50 سال قبل ازدواج کردم و تاکنون بیمه نشده ام .}

^{وی از قول مساعد و دستور شهردار تبریز برای اختصاص دکه عکاسی نیز ابراز ناامیدی کرد و گفت: تاکنون ترتیب اثری به این دستور داده نشده است تا حداقل احساس تعلق خاطر بیشتری بکنم و از مسئولان تقاضا دارم حداقل در این مورد کمک کنند .}

^{… وی همچنین با اشاره به تعداد عکس های فراوانی که از گردشگران،همشهریان و مسئولان ثبت کرده است، گفت : من از بیشتر کودکان و مسئولانی که از تبریز و آذربایجان شرقی قد کشیده و به جایی رسیده اند، عکس یادگاری گرفته ام و به علت بی سوادی نامشان را فراموش کرده ام اما نام هایی همچون آیت الله رفسنجانی، آیت الله شبستری ،علی دایی و شهردار تبریز و برخی از بازیگران قدیمی و بیشتر استانداران آذربایجان شرقی، چهره های سیاسی،ورزشی و هنری کشور، نام های آشنایی هستند که من از آنها عکس گرفته ام .}

^{وی با اشاره به خاطراتی در خصوص ساختمان عمارت ائل گلی تبریز، گفت : شخصی بنام حاجی بابا آن را مدیریت می کرد و آن زمان 400 هزار ریال از بابت آن به شهرداری اجاره پرداخت می کرد، سابقه این عمارت وسط دریاچه ائل گلی به دوران صفویه و قاجار می رسد.}

^{فرزین خطاب به جوانان توصیه های اخلاقی نیز داشت و تاکید می کرد: جوانان باید بدانند نباید به مال دیگران چشم داشته باشیم، ناموس برادران مان ناموس ماست ،خیرخواهی دیگران خیرخواهی خودمان است و نباید بد دیگران را بخواهیم و نباید با بدگفتن از دیگران نردبانی برای پیشرفت خودمان بسازیم؛ آباء و اجداد ما به این موارد اعتقاد راسخ داشتند.}

^{مجموعه تاریخی ائل گلی تبری}

^{تاد هکتار وسعت، به عنوان بزرگترین تفریحگاه تبریزبه شمار می رود. مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز تبریز از بازدید سالانه هشت میلیون نفر از این پارک خبرمی دهد. تعطیلات نوروز و تابستان گردشگران بیشتری از این باغ تاریخی دیدن می کنند.}

^{این مکان در زمان آق‌قویونلوها ایجاد شده و در دورهٔ صفویان گسترش یافته‌است. عمق دریاچهٔ شاه‌گلی ۱۲ متر بوده و در محوطهٔ آن قایقرانی انجام می‌شود. همچنین شهربازی (لوناپارک) و نیز مسافرخانه‌های متعددی در داخل این گردشگاه وجود دارد. با احداث هتل پارس ایل گلی، این گردشگاه جنبهٔ جهانی پیدا کرده‌است.}

^{شاه‌گلی تا پیش از روی‌کارآمدن صفویان، بزرگترین منبع ذخیرهٔ آب جهت آبیاری باغ‌های مناطق شرقی تبریز تا دروازهٔ تهران و تپلی‌باغ بوده‌است.}

^{در دوران حکومت صفویان، تمام شن و ماسه و نخاله‌های موجود در محوطهٔ داخلی دریاچهٔ فعلی خالی شده و دیواره‌ای سنگی به دور آن کشیده شد. در دوران قاجار در پیرامون استخر شاه‌گلی خیابان‌هایی جهت عبور و مرور احداث گردید و در جوار این معابر، درختان درخت تبریزی، بید مجنون و گل‌های اطلسی متعددی در چندین ردیف جهت تزئین گردشگاه و پاکی آب و هوا کاشته شد.}

^{شاه‌گلی در دوران پهلوی به شهرداری تبریز واگذار شد تا به یک گردشگاه عمومی تبدیل شود. در مرکز استخر شاه گلی، عمارت کلاه‌فرهنگی هشت ضلعی وجود دارد که امروزه به‌صورت یک تالار پذیرایی مورداستفاده قرار می‌گیرد و به کاخ شاه گلی مشهور است.}

^{این بنا پیشتر ساختمانی خشتی بود که در سال ۱۳۴۶ تخریب گشت و با همت شهرداری تبریز و استانداری، جای خود را به یک ساختمان زیبا و مقاوم داد. دریاچهٔ شاه گلی با ۵٫۵ هکتار وسعت، گنجایش ۷۲۰۰۰۰ متر مکعب آب را دارد.}

^{نام این دریاچه پیش از انقلاب، «شاه‌گلی» بود که پس از انقلاب به ایل‌گلی (دریاچه مردم) تغییرنام داده‌است.}

^{یکی از شعبه‌های رودخانهٔ لیقوان که از نزدیکی روستای چاوان می‌گذرد، به‌صورت جویباری کوچک از سمت جنوب‌شرقی دریاچهٔ ایل ‌گلی وارد آن شده و آب آن را تأمین می‌نماید.}

^{تپهٔ نسبتاً بلندی در بخش جنوبی دریاچهٔ ایل گلی قرار گرفته که جنگل‌کاری شده و آبشارهای مصنوعی متعددی از این تپه به سمت داخل دریاچه سرازیر می‌شود.}

^{همچنین از ضلع جنوبی دریاچه تا مرکز آن و محل کاخ ایل گلی، خیابانی کشیده شده که عمارت کلاه‌فرنگی را به‌صورت یک شبه‌جزیره درآورده‌است.}

^{این دریاچه در هنگام فصل زمستان با نمایی زیبا آمیخته‌ای از یخ و آب، خود را می‌نمایاند.}