«فرهنگ و ارشاد اسلامی»، «ورزش و جوانان» و «آموزش و پرورش» دولت روحانی، انواع تحلیل درباره دلیل کناره گیری یا برکناری محترمانه آنها و نیز گمانه زنی درباره وزیران جدید شدت گرفته است. با این توصیف که دلیل استعفای سه وزیر یکسان نیست.
درباره وزیر ورزش و جوانان همه می دانند که او گزینه مطلوب روحانی نبود. پس از کلی کشمکش بین روحانی و مجلس، انتخاب او با معیارهای حداقلی با توجه به بافت مجلس قبلی صورت گرفت و با روی کار آمدن مجلس جدید انتظار می رفت تا کس دیگری به جای او به مجلس جدید معرفی شود. گویا به خاطر المپیک ریو این عمل به تأخیر افتاد.
وزیر ارشاد اما به سبب فشار از بیرون و به سبب هم خوان نبودن خواست های متضادی چون کاهش سانسور از جانب هنرمندان و تشدید سانسور از طرف اصول گرایان و سر شاخ شدن با متولیان قدرتمند مشهد و قم تن به استعفا داد.
وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده بود که مایل به رفتن نیست و حاضر است در مجلس حاضر شود و پاسخگوی نمایندگانی باشد که تقاضای استیضاح او را کرده اند. به نظر می رسد که او را کنار گذاشته اند.
به گفته مهرداد بذر پاش نماینده مجلس از تهران طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش با 93 امضاء در مجلس شورای اسلامی در دستور کار قرار دارد.
رسانهها روز چهارشنبه استعفای وزرای دولت روحانی را منتشر کردند. علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در نامه استعفای خود نوشت که در سه سال گذشته وزارت ارشاد «در اجرای سیاستهای دولت تدبیر و امید» به «موفقیتهای چشمگیری» دست یافت.
جنتی در استعفای خود می نویسد که «برخی جریانات سیاسی» با «زیرپا گذاشتن همه تعهدات اخلاقی سعی در وارونه جلوه دادن مسائل و بدبین ساختن عالمان و شخصیت های دینی و متدینین نسبت به عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارند».
او با اشاره به اینکه انتظار دارد این مساله در ماههای آینده «تشدید» شود، از سمت خود کنارهگیری کرد.
جنتی در ماههای اخیر با انتقادهای مختلفی مواجه بود. هفته گذشته عباس دانشی، مدیرکل سابق اداره ارشاد استان قم، در پی اعتراض مراجع تقلید و فشار اصولگرایان – به دلیل برگزاری کنسرت در قم – مجبور به کنارهگیری از سمت خود شد. پس از اعلام پذیرش استعفای مدیرکل ارشاد استان قم از سوی علی جنتی٬ برخی رسانههای اصولگرا خبر از «استعفا» یا «برکناری» وزیر ارشاد دادهاند.
محمود گودرزی نیز در نامه خود با اشاره به اینکه چند ماه پیش نیز قصد استعفا داشت، از روحانی خواست «اجازه بفرمایید تا در سنگری دیگر ارائه خدمت بدهم. مجددا استدعا دارم با استعفای اینجانب موافقت بفرمایید».
به نظر میرسد اصلاحطلبان و اصولگرایان بر انتخاباتی بودن تغییر در کابینه روحانی توافق دارند. روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت این سه وزارتخانه «مسوول مستقیم سه گروه اصلی از پایگاه رای حسن روحانی» هستند و همین مساله دلیل «عزم دولت برای تغییر در آنها» است.
حسین شمسیان در سرمقاله روزنامه کیهان نوشت این مساله «آشکار و غیرقابل انکار» است که دولت روحانی در ماههای پایانی دوره نخست خود «بیش از آنکه در فکر گرهگشایی از کار مردم و رفتار صادقانه با آنها باشد، دغدغه انتخابات بهار ۹۶ را در سر دارد».
روزنامه جوان، نزدیک به دفتر سیاسی سپاه پاسداران، در یادداشتی تغییر در کابینه روحانی در ماههای پایانی را مشابه تصمیمهای محمود احمدینژاد توصیف کرد و نوشت: «حتی اگر جانشینان وزرای برکنار شده عملکرد بهتری نیز داشته باشند، تنها به دلیل فرا رسیدن انتخابات است. انتخاباتی که اتفاقا به خاطر ضعفهای اقتصادی موجود میتواند تبدیل به معضلی برای دولت و شخص روحانی شود».
وبسایت عصر ایران در تحلیلی نوشت که با این تغییرات روحانی «به طرفداران خود پیام داد در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آینده مسائل اجتماعی به ویژه در حوزه ورزش و آموزش در دستور کار دولت قرار خواهد گرفت».
به نوشته عصر ایران٬ تغییر در وزارت ارشاد «این پیام را به مخالفان وضعیت فرهنگی کشور به ویژه در قم و مشهد مخابره میکند که نظرات آنها برای دولت مهم است».
روحانی براساس قانون سه ماه زمان دارد تا وزرای پیشنهادی خود را به مجلس معرفی کند. آنا، خبرگزاری دانشگاه آزاد، به نقل از محمدعلی شهیدی محلاتی، رییس بنیاد شهید، نوشت: «ظاهرا بنا بر این بود که هفته آینده وزرای جدید به مجلس معرفی شوند». این خبر از سوی دولت یا منابع نزدیک به آن تایید یا تکذیب نشده است.
حسن روحانی در انظار عمومی یک بار دیگر محک می خورد. ترمیم کابینه و معرفی اشخاصی که به مجلس معرفی می کند تا جایگزین