فقر شهری در جهانشهر تبریز!

^{دکتر محمد کلامیاستاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد}

^{واقعیت تلخ این است که اگرچه در دهه گذشته جهان شاهد کاهش تعداد جمعیتی بوده است که در نهایت فقر به سر می‌برند اما هنوز هم ۱.۲ میلیارد نفر در جهان فقیر هستند. از طرفی دیگر کاهش فقر عمدتاً در کشورهای با درآمد متوسطی از جمله چین و هند بوده و تاسف بار اینکه تعداد جمعیت فقیری که در منتهای فقر یعنی درآمد روزانه کمتر از۱.۲۵ دلار زندگی می کنند، در کشورهای کم درآمد به میزان ۳۰ درصد طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ افزایش یافته و ۱۰۰ میلیون نفر به فقرای این کشورها افزوده شده است. در بعد شهری هم اکنون یک سوم جمعیت شهری کشورهای در حال توسعه یعنی جمعیتی تقریبا ۱ میلیارد نفری در زاغه‌ها و حلبی‌آبادها زندگی می‌کنند که سهم تبریز به بیش از ۴۰۰ هزار نفر می باشد. که رقم بالایی از حاشیه نشینی را شامل می شود.}

^{هرچند این روزها صحبت از جهانشهر شدن تبریز (ادعایی که هنوز از طرف مراجع بین امللی تائید نشده است) است و ما نیز دعا می کنیم اینگونه باشد اما تبریز امروزه با مشکلات و چالشهای بزرگی در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و فضایی- کالبدی دست به گریبان است؛ جمعیت زیاد، تراکم بالا، آلودگی و ازدحام، نابرابری اجتماعی اقتصادی، بافتهای شهری نامقاوم و مسئله دار، گسیختگی فضایی، حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی و البته تمرکز و تداوم فقر از مهمترین مسائل و معضلات این شهر به شمار می‌رود.}

^{این استاد دانشگاه در گفتگویی با عصر خبر افزود: در چند دهه اخیر مجامع جهانی تلاش ویژه‌ای را در راستای کاهش فقر به کار گرفته‌اند و آن را در محور کنفرانس‌ها و نشست‌های مهم قرار داده‌اند. بعد از کنفرانس ریو (۱۹۹۲) و در دستور کار قرار گرفتن مبارزه با فقر به منظور تحقق توسعه پایدار و بازتاب جهانی گسترده آن در نشست جهانی توسعه اجتماعی، سند معروفی به نام بیانیه کپنهاگ در سال ۱۹۹۵ منتشر شد که برای نخستین‌بار بر موضوع فقر شهری یا پدیده شهری شدن فقر در دهه ۹۰ به روشنی تاکید شد و در ادامه نیز اولین هدف اعلامیه هزاره که در سال ۲۰۰۰ انتشار یافت، کاهش فقر در سال ۲۰۱۵ در حد نیمی از جمعیت فقرا در سال ۲۰۰۰بود یکی دیگر از اهداف توسعه هزاره، کاهش فقر و ارتقاء زندگی ۱۰۰ میلیون از زاغه‌نشینان و ساکنان حلبی‌آبادها تا سال ۲۰۳۰ است. که به نظر می اید در جهت کاهش فقر و ارتقا زندگی حاشیه نشینان شهرداری تبریز هیچ برنامه ای ندارد. و صرفا افکار عمومی را با تبریز ۲۰۱۸ و … مشغول کرده است در شهر ما فقر واقعیتی زیر پوست شهر است و زندگی بیش از ۴۰۰ هزار نفر «انسان» تکرار می کنم انسان در حاشیه شهر در بدترین شرایط سپری می شود.}

^{تحلیلگر مسائل اقتصادی تاکید کرد: فقر شهری چندی است که موضوع مورد بحث جامعه‌شناسان، اقتصاددانان و سیاست‌مداران در دنیا و ایران می باشد. به علت تمرکز فزاینده و تاسف‌بار فقر در شهرها، بحث بر سر علل، عواقب و نیز راه‌حل‌های مبارزه با آن بخصوص در دهه‌های اخیر بسیار مورد علاقه بوده است .اندیشمندان، سیاست گذاران و مدیران شهری اکنون به این نکته کاملاً اذعان دارند که ریشه بیشتر مسائل اجتماعی شهرها تمرکز فقر است بنابراین توجه بسیاری از مطالعات تجربی بر روی نواحی شهری فقیر، جایی که فقر حضوری مستمر و مداوم دارد، معطوف شده است.}

^{اگرچه فقر شهری در بین مناطق، کشورها، و حتی داخل شهرها بسیار متفاوت و متنوع می‌باشد اما زندگی فقیران شهری محرومیت‌های مشترکی نیز دارد. محدودیت دسترسی به شغل و درآمد، شرایط زندگی ناامن، خدمات و زیرساخت‌های ناکارآمد و فقیر، شکنندگی در برابر خطراتی مانند بیماری‌ها و مخاطرات محیطی از جمله این موارد است.}

^{کلامی تصریح کرد: با این وصف به نظر می رسد که فقر شهری در شهر تبریز که بیش از ۴۰۰ هزار نفر جمعیت آن حاشیه نشین هستند}