آذربایجان دموکرات فرقه سی

Azərbaycan Demokrat Firqəsi

فرقه دموکرات آذربایجان

درباره ی مذاکرا ت انجام شده با نماینده ی حکومت مرکزی

سید جعفر پیشه وری

حکومت تهرا ن ملغمه ی عجیبی است. از یک طرف برا ی حل مسئله یک مأمور عالیرتبه را به شهرما ن می فرستد و مذاکره با هیأت نمایندگان ما را رسمن آغاز می کند و از طر ف دیگر در مجلس و مطبوعات علیه حرکت ملی ما هیاهوی شدیدی به راه انداخته و دست استمداد به سوی دول بیگانه دراز کرده است و با استمداد از بیگانگا ن حق حاکمیت مردم ایرا ن را مختل می کند.

ما به آقای بیات، نماینده ی دولت مرکزی، آشکارا مصوبا ت خلل ناپذیر و اعلامیه یی که مجلس مؤسسان ملی ما که در سایه ی عزم و اراده ی ملتمان پدید آمده، ب ه سرتاسر جهان فرستاده را شرح دادیم و گفتیم: زمان ی که ما خودمختاری داشته باشیم می توانیم مذاکره با نماینده ی دولت را آغا ز و حدود ارتباطی را که با مرکز خواهیم داشت، تعیین کنیم. تا این مسئله ی اساسی مورد قبول قرار نگیرد مذاکرا ت و صحبت ها فایده یی نخواهد داشت.

آقای بیات شخصن به حقوق ما معترف بود و با وجود آنکه پرنسیب و اصول فکری ما را صحیح می دانست، نتوانست در مورد آن سخن روشنی بگوید. او می خواست با حرف، هد ف ما را عوض کند و عنوا ن خودمختاری را از بین ببرد. صحبت های او قطعن صدای وجدان ش نبود، بلکه مانند هر انسانی که اختیارات محدودی دارد و دست و پایش بسته است کوشش میکرد، ولی درجا می زد و برای تلف کردن وقت در مورد جزئیات ، مباحثات طولانی انجام می داد.

در نهایت نمایندگانمان وضعیت را همان گونه که هست به او نشان دادند و برای اینکه به او بفهمانند ملت می تواند حق خودش را بگیرد و در این راه با تمام وجودش وارد مبارزه شده است، گفتند: «مردم چونان یک تن واحد به پا خاسته، حکومت ملی خود را تشکیل داده و سرنوشت خودشان را در اختیارگرفته اند. همه ی مردم پشتیبان حکومت ملی )هیأ ت ملی( هستند که از سوی کنگره ی ملی )مجلس مؤسسان( تشکیل شده است. امروز صبح مجلس ملی افتتاح خواهد شد وحکومت قانونی و رسمی ما تشکیل خواهد گردید و مشروط به آنکه از ایران جدا نشود، اداره ی امور داخلی آذربایجان را آغاز خواهد کرد. این موضوع در زمان لازم به تهران اطلاع داده شده بود.

اما حکومت تهران با وقت تلف کردن، به فکر لاپوشانی این موضوع است. این سیاست احمقانه یی است، اگر حکومت مرکزی دستی را که ما به سویش دراز کرده ییم پس بزند، بعد از این دیگر دستی دراز نخواهد شد و این هم به عنوا ن یکی از خیانت ها ی بزرگ و اساسی حکومت مرکزی ثبت خواهد گردید. آذربایجان استعداد و لیاقت خود را نشان داده، در مدتی اندک فرقه یی بزرگ و حکومتی مطمئن پدید آورده و می تواند از آن پاسداری کند.

بالاخر ه مذاکرات بدون آ نکه به نتیجه ی مشخصی برسد، خاتمه یافت و ثابت شد که در حقیقت دولت، آقای بیا ت را نه برا ی حل این مسئله که برای بستن چشم های مردم و تیره کردن اوضاع به آذربایجا ن اعزام کرده بود.

حسن نیت آقای بیات و تمایل ایشان به انجام چنین کارهایی برای وی جز تأسفی تلخ، نتیجه یی در برنداشت. چرا که آ ب از سرچشمه گل آلوداست. «فهیی 1» و امثا ل او میخواستند چون همیشه در این شطرنج هم، به دست این مهره برنده شوند.

بیات کسی نبود که در بازی مهارت نداشته باشد، ولی کیشی که طرفین پیش از شروع بازی اعلام کرده بودند، میدان بازی او را تنگ کرده و وادارش نموده بود برا ی نجات از مات شدن به پات شدن راضی شود. یک شطرنج باز میداند که در شطرنج ، پات یعنی شانه خالی کردن. حکومت مرکزی بازی را باخت.

(روزنامه ی آذربایجان. دوره ی دوم. شماره ی 75 . دوشنبه 19 آذر 1324 )

1 خلیل فهیمی ملقب به فهیم الملک یکی از استاندارا ن آذربایجان پیش از حکومت فرقه ی دموکرا ت

Facebook
Telegram
Twitter
Email