آذربایجان دموکرات فرقه سی

Azərbaycan Demokrat Firqəsi

فرقه دموکرات آذربایجان

بزرگداشتی برای جبار باغچه‌بان

 محسنی رئيس فرهنگ ، اعانه باغچه اطفال را قطع کرد و باغچه بان در سال 1306 خورشيدی باغچه اطفال را بدون دريافت اعانه اداره کرد .

جبار باغجه بان ، مردی روشن فکر بود و در سال 1303 خورشيدی گروهی از روشنفکران را برای ايجاد مکتبی به نام مکتب نسوان دعوت کرد که اين مکتب راهگشای تعليم و تربيت دختران همپای مردان بود و به تشکيل جمعيتی در اين زمينه پرداخت . البته اين هدف باغچه بان در تبريز عملی نشد و علی رغم تلاش او ، مکتب نسوان در تبريز پا نگرفت .

در سال 1307 خورشيدی ، که رياست فرهنگ با ابوالقاسم فيوضات بود ، بر حسب تقاضای وی به شيراز رفت و کودکستانی در شيراز تاسيس کرد و در اين کودکستان پنج سال خدمت کرد .

باغچه بان در سال 1312 خورشيدی به تهران آمد و نام کودکستان را به کودکستان باغچه بان تغيير داد . در همين سال دبستان کرولال ها را در تهران تاسيس کرد و در همان سال دستگاهی اختراع کرد که کرولال ها از طريق دندان وحس استخوانی قادر به شنيدن می شدند اين دستگاه پس از تکميل شدن به نام تلفن گنگ در اداره ثبت اختراعات به تاريخ 22 بهمن 1312 به شماره 118 به ثبت رسيد .

در سال 1322 خورشيدی جمعيتی به نام جمعيت حمايت از کودکان کرولال را تاسيس نمود . باغچه بان در سال 1323 خورشيدی برای مجله ای به نام سخن تقاضای امتياز کرد ، اما چون قبلا امتياز مجله ای به همين نام صادر شده بود ، امتياز مجله زبان به نام او صادر شد و اولين شماره آن در اول بهمن 1323 خورشيدی انتشار يافت .

باغچه بان طی سال ها تعليم و تربيت به کودکان به روشی دست يافت که امروز آن را روش ترکيبی می گويند .

جبار باغچه بان در روز چهارم آذر ماه سال 1345 خورشيدی در گذشت. از او 34 اثر با ارزش باقی مانده است .

باغچه بان شعر هم میگفت و شعر را نیز به عنوان ابزار کمک آموزشی به کار میگرفت.

در این جا نمونه ای از شعرهای او را میخوانید.

روی سعی بکن که مرد احسان باشی

نیکی بکنی به خلق و انسان باشی

بیرنج به مفت سودی از کس نبری

چون شمع برای جمع

نگاهی به زندگی و آثار جبار باغچه‌بان

منوچهر اکبرلو از زیر چاپ رفتن کتاب «زندگی و آثار جبار باغچه‌بان» به قلم گروهی از فعالان فرهنگی و همچنین برگزاری بزرگداشتی برای او خبر داد.

به گزارش ایسنا، این کتاب که قرار است با همت بنیاد نمایش کودک منتشر شود با مقدمه‌ای از این بنیاد همراه خواهد بود. زندگی‌نامه باغچه‌بان به قلم منوچهر اکبرلو همراه با مقاله «جبار باغچه‌بان؛ بنیان‌گذار نخستین‌های نمایش کودک در ایران» نوشته داوود کیانیان بخش‌هایی از این کتاب هستند.

خانم خزوک، مجادله دو پری، گرگ و چوپان، شیر باغبان، پیر و ترب، شنگل و منگل، مقاله تئاتر کودک در ایران، از نخستین حرکت‌ها تا نخستین نمایشنامه با کوشش نیاز اسماعیل‌پور، مقاله جبار باغچه‌بان و نمایش خلاق با همت مژگان وثوقی به انضمام تصویر از دیگر بخش‌های این کتاب هستند که قرار است در انتشارات نمایش راهی بازار شود.

به گفته اکبرلو، همچنین شب استاد جبار باغچه‌بان به عنوان اولین هنرمند تئاتر کودک و نوجوان در ایران، شامگاه ۲۵ آذرماه در تالار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همدان برگزار می‌شود. در این مراسم که در آستانه صدسالگی تئاتر کودک و نوجوان ایران برپا می‌شود، خانواده زنده‌یاد جبار باغچه‌بان و دختر او حضور دارند.

خوانش آثار باغچه‌بان، رونمایی از کتاب معرفی او و برپایی سمینار پژوهشی تئاتر کودک و نوجوان از جمله برنامه‌های این مراسم است که با همکاری بنیاد نمایش کودک برگزار می‌شود.

همچنین در این مراسم از چند چهره باسابقه تئاتر کودک و نوجوان تقدیر خواهد شد و مقالات برگزیده تئاتر کودک و نوجوان معرفی خواهند شد.

در این برنامه نشان استاد جبار باغچه‌بان از سوی بنیاد نمایش کودک به چهره‌های فعال این عرصه اهدا می‌شود. ۱۲ آذرماه نیز اعضای بنیاد نمایش کودک و انجمن تئاتر کودک و نوجوان با حضور در آرامگاه وی واقع در چشمه‌علی شهرری، به او ادای احترام کردند.

جبار باغچه‌بان نخستین چهره فرهنگی ایران است که سال ۱۲۹۸ اولین نمایش کودک را در کودکستانی در تبریز اجرا کرد و جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در آستانه صدسالگی این رویداد، شبی را به نام این هنرمند و با گرامی‌داشت یاد و خاطره او برگزار می‌کند.

کتاب «مجموعه مقالات همایش به استقبال صدسالگی تئاتر کودک در ایران» از دیگر آثار منوچهر اکبرلوست که قرار است زیر نظر بنیاد نمایش کودک توسط انتشارات نمایش راهی بازار شود. این کتاب هم‌اکنون در حال انتخاب و تدوین است و چنان‌که مولفش می‌گوید سمینار آن به صورت حضوری پس از جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک همدان، در تهران برگزار و کتابش منتشر می‌شود.

«دایره‌المعارف سینما برای کودکان» نیز در زمره کارهای گروهی اکبرلوست که با سرپرستی علی کاشفی خوانساری قرار است در انتشارات محراب قلم راهی بازار شود.

علی کاشفی خوانساری، منوچهر اکبرلو و شبنم میرزین‌العابدین از نویسندگان این مجموعه هستند که قرار است در نمایشگاه کتاب سال بعد عرضه شود.

جبار باغچه بان فرزند عسکر در سال 1264 خورشيدی در ايروان متولد شد . جد او رضا از اهالی تبريز بود . پدرش عسکر در شهر ايروان با شغل معماری و قنادی روزگار می گذراند .تحصيلات باغچه بان با اصول قديمی و در مساجد بود و در 15 سالگی مجبور به ترک تحصيل گرديد و به حرفه پدر روی آورد .

در دوران جوانی فقط به طور قاچاق در منازل به دختران درس می داد و از خبرنگاران روزنامه های قفقاز و از فکاهه نويسان و شاعران روزنامه فکاهه ملانصرالدين بود . در سال 1922 ميلادی به مديريت مجله فکاهی لک لک در ايروان رسيد .

در آخرين سال جنگ در نتيجه در گير و دارها به ترکيه رفت و پس از چندی تحويلدار شهرداری شهر ايگدير شد و چندی بعد فرماندار آن شهر گرديد .

پس از شکست دولت عثمانی  به ايروان بازگشت . در آخرين سال جنگ به ترکيه رفت و پس از چندی تحويلدار شهرداری شهر ايگدير شد و چندی بعد فرماندار آن شهر گرديد . پس از شکست دولت عثمانی به ايروان بازگشت .

در جريان قحطی و بيماری و جنگ های محلی ، پس از فوت پدر و مادرش ، در سال 1298 به طرف وطن خود راه افتاد و بالاخره پس از گريز از چنگال چند بيماری مهلک که در آن زمان شايع شده بود و پس از قطع انگشتان پايش برای رهايی از مرگ حتمی به مرند رسيد .

در مدرسه دولتی احمديه در مرند با ماهی 90 ريال در سمت آموزگاری مشغول به کار شد . به واسطه روش ابتکاری او در تدريس ، در سال 1299 به موجب حکم رياست فرهنگ تبريز ، به آن شهر رفته و مشغول به کار شد .

باغچه بان در سال 1303 به دستور فيوضات رئيس فرهنگ وقت ، اولين کودکستان ايرانی در تبريز با نام باغچه اطفال تاسيس کرد و از همان زمان نام فاميل خود را از عسکرزاده به باغچه بان تغيير داد . با اين منظور که همان گونه که معلمين دبستان و دبيرستان ها ، آموزگار و دبير ناميده می شوند ، مربيان کودکستان ها هم باغچه بان ناميده شوند.

باغچه بان در سال 1303 خورشيدی در تبريز اولين مدرسه مختلط را در شرايطی ايجاد کرد که مردم کمتر حاضر بودند حتی پسران خود را

Facebook
Telegram
Twitter
Email

از کتاب: انقلاب ایران سالهای 1978-1979 .آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی دارای نشان پرچم سرخ کار انستیتوی شرق شناسی/ ترجمه- رحیم کاکایی

گرفته شده از فیسبوک رحیم کاکایی بخشی از فصل چهارده/سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مناسبات اقتصادی خارجی جمهوری اسلامی ایران

ادامه مطلب