همه‌پرسی برای افزایش قدرت رئیس جمهور در ترکیه پیروز شد
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه در همه پرسی این کشور اعلام پیروزی قاطع کرده است. کمیته انتخاباتی رای آری را در این همه پرسی با ۵۱.۳۷% پیروز اعلام کرده است. رای مخالفین ۴۸.۶۳% اعلام شده است.
حامیان آقای اردوغان می‌گویند جایگزین کردن نظام پارلمانی کشور با ریاست جمهوری اجرایی ترکیه را مدرن خواهد کرد.
دو حزب مخالف اصلی نتیجه شمارش آراء را به چالش کشیده اند و می‌گویند افزایش اختیارات به “دیکتاتوری” در ترکیه دامن خواهد زد.
حامیان شادمان آقای اردوغان در شهرهای بزرگ به خیابان‌ها آمده‌اند و معترضان و مخالفان به نشانه اعتراض سنتی در ترکیه بر دیگ و کاسه می‌کوبند.
روزنامه حریت ترکیه میزان مشارکت را براساس گزارش‌ها تا این لحظه بیش از ۸۴ درصد عنوان کرده است. بر اساس همین گزارش اختلاف میان رای مثبت و منفی تنها ۱.۳ میلیون نفر است.
همزمان کمیسیون اتحادیه اروپا از دولت این کشور خواسته در پی نزدیکی بیش از حد نتایج همه‌پرسی به دنبال اجماع ملی حداکثری در تغییرات قانون اساسی خود باشد.
انتظار می‌رود با رسمی شدن نتیجه همه‌پرسی حزب حاکم در ترکیه از رییس جمهوری بخواهد دوباره رهبری حزب عدالت و توسعه را به دست بگیرد.، کاری که در نظام پیش از همه‌پرسی بر اساس قانون اساسی جزء اختیارات رییس جمهوری نبود.
جنجال برانگیزترین تغییر در مجموع تغییرات پیشنهادی در قانون اساسی مربوط به افزایش قدرت رییس جمهوری است و به او اجازه می‌دهد که وزرای کابینه خود را خارج از اعضای پارلمان انتخاب کند.
بر این اساس انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات پارلمانی هر پنج سال یک بار در یک روز برگزار خواهند شد.
رجب طیب اردوغان در جمع حامیان خود با ستایش نتیجه همه‌پرسی گفت ترکیه تصمیمی تاریخی گرفته است و مهم‌ترین اصلاحات در تاریخ کشور روی داده است.
رییس جمهوری ترکیه از همه خواسته به نتیجه همه‌پرسی احترام بگذارند و در عین حال گفته می‌توان همه‌پرسی دیگری را نیز برای برگرداندن حکم اعدام به قانون کشور انجام داد.
همزمان معاون نخست وزیر در ترکیه اذعان کرده است که میزان رای آری در همه‌پرسی کمتر از انتظار بوده است.
بر اساس گزارش‌ها سه نفر به ضرب گلوله در نزدیکی یک حوزه رای‌گیری در دیاربکر کشته شده اند.
در حالی بن‌علی ییلدریم، نخست وزیر ترکیه در یک سخنرانی در جمع هواداران تغییر قانون اساسی، اعلام پیروزی کرد. او گفت که هیچ کس در این رفراندوم بازنده نیست و تمام ملت برنده هستند. حزب جمهوریخواه خلق و حزب دموکراتیک خلق‌ها از وقوع “بی نظمی” گسترده در فرآیند رفراندوم خبر داده‌اند و گفته‌اند که این نتیجه را با شکایت به کمیته عالی انتخابات به چالش خواهند کشید.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، شمارش ۹۹ درصد از کل آرا در همه‌پرسی ترکیه نشان می‌دهد که حدود ۵۱ درصد رای‌دهندگان به تغییرات قانون اساسی رای مثبت داده‌اند.
در استان آنتالیا در جنوب این کشور، ۵۹ درصد شرکت کنندگان به این رفراندوم رای منفی دادند. در آنکارا این رای منفی ۵۱ درصد بود.
در این حال دو حزب اصلی مخالف دولت یعنی حزب جمهوریخواه خلق و حزب دموکراتیک خلق‌ها از وقوع “بی نظمی” گسترده در فرآیند رفراندوم خبر داده‌اند و گفته‌اند که این نتیجه را با شکایت به کمیته عالی انتخابات به چالش خواهند کشید.
معاون دبیر کل حزب جمهوریخواه خلق که یک حزب ملی‌گرای چپ میانه و لائیک است، گفته که این حزب خواهان بازشماری ۶۰ درصد آرا خواهد شد.
به گفته مخالفین نهاد عالی انتخابات ترکیه موسوم به “ی.س.ک” درست هنگامی که ۷۰درصد آرای صندوق‌ةا شمارش شده بودند، در خبری جنجالی اعلام کرد که “آرای صندوق‌‌های پلمپ نشده نیز محسوب می‌شود”. این درحالی‌ست که طبق قوانین خود این نهاد، “تنها باید آرای صندوق‌‌های پلمپ شده مورد شمارش قرار گیرند”.
حزب دمکراتیک خلق‌ها (ه.د.پ) و حزب جمهوریخواه خلق (ج.ه.پ) به این بیانیه اعتراض کرده‌اند. گزارش‌هایی از اعتراض خود حزب عدالت و توسعه به این بیانیه نیز منتشر شده است که به عقیده ناظران، این عمل آ.ک.پ، “تنها برای رد گم کردن” می‌باشد.
نتایج همه پرسی در ترکیه به مناسبات این کشور با کشورهای منطقه پر التهاب خاورمیانه بویژه کشورهای همسایه تاثیر جدی خواهد گذاشت. به همین دلیل تحلیلگران و سیاست مداران این کشورها، پیامدهای رفراندوم در ترکیه که ممکن است با تغییراتی در عرصه داخلی و خارجی همراه باشد را با دقت زیر نظر دارند.
