| ایگناسیو رامونه مترجم: عدنان علوی |
 در سالی بس طولانی و دشوار، که بسیاری گمان می‌کردند سال سقوط مادورو خواهد بود، رئیس‌جمهور مادورو بر تمام موانع فائق آمد و توانمندی استثنایی خود را به‌عنوان دولتمرد به اثبات رساند.در ابتدای سال ۲۰۱۶ سه معضل حاد پیش روی مقامات ونزوئلا قرار داشت که عبارت بودند از: ۱) اپوزیسیون نئولیبرال ونزوئلا در انتخابات سال ۲۰۱۵ مجلس پیروز شده بود و قوة مقننه را در دست داشت؛ ۲) بهای نفت، عمده‌ترین محصول صادراتی ونزوئلا، به پایین‌ترین حد خود طی چند دهه رسیده بود؛ و ۳) باراک اوباما رئیس‌جمهور ایالات متحده یک فرمان اجرایی به امضا رسانده بود که تصریح می‌کرد ونزوئلا «تهدیدی غیرعادی و فوق‌العاده برای امنیت ملی و سیاست خارجی ایالات متحده» است.بدین ترتیب، به نظر می‌رسید انقلاب بولیواری در سه عرصه ـــ سیاسی، اقتصادی، و ژئوپلیتیکی ـــ در موضع دفاعی است و درعین‌حال، ضدانقلاب، چه داخلی و چه خارجی، سررشتة اوضاع را در دست دارد.علاوه بر این، چاویسم از هنگام به‌قدرت‌رسیدن هوگو چاوس در سال ۱۹۹۹ زیر ضرب رسانه‌ها قرار داشته است. تبلیغات منفی از آوریل ۲۰۱۳ تشدید شد و پس از انتخاب رئیس‌جمهور مادورو به سطح بی‌سابقه‌ای از خشونت رسید.این تاخت‌وتاز مستمر رسانه‌ها و ترویج اطلاعات نادرست دربارة ونزوئلا در چنین سطحی، حتی بسیاری از دوستداران انقلاب بولیواری را نیز به اشتباه انداخته؛ به‌طور اخص، به این دلیل که دروغ‌گویی و ریاکاری روشنفکرمآبانه و فریبکاری در این دوران «پسا ـ حقیقت» با هیچ‌گونه برخورد و عواقب منفی، حتی از لحاظ اعتبارسنجی مواجه نشده است. در این دوران نسبیت‌گرایی پسا ـ واقعی، هر حرف و حدیثی نقل محافل است و هرچه برای برآوردن مقصود سودمند باشد معتبر تلقی می‌شود، گاهی حتی بدون این‌که حقایق مسلّم و داده‌های عینی مدنظر قرار گیرند. چه این استدلال را بپذیریم چه آن را مردود بدانیم، بسی آشکار است که در مورد ونزوئلا نقشه‌ها و توطئه‌هایی علیه دولت در جریان است. هرگونه تخطئة این رسانه‌ها با انگ «نظریة توطئه» به‌مثابة یک اصل منسوخ و «افسانه‌پردازی قدیمی» که هیچ پایه و اساسی ندارد، ریشخند می‌شود. در ابتدای سال ۲۰۱۶ به نظر می‌رسید عرصه بر رئیس‌جمهور ونزوئلا تنگ شده است. حتی رئیس مجلس و عضو اپوزیسیون، انری راموس آیوپ، به پشتوانة دراختیارداشتن اکثریت مجلس این‌قدر جسارت پیدا کرد که بگوید مادورو را «در عرض کمتر از شش ماه» سرنگون خواهند کرد. تردیدی نیست که او از کودتای سازمان‌یافته در برزیل که رئیس‌جمهور دیلما روسف را سرنگون کرد الهام گرفته بود، و امید داشت در همه‌پرسی برکناری مادورو پیروز شوند. اوضاع از این قرار بود؛ که رئیس‌جمهور مادورو طی یک رشته تحرکات استادانه ـــ و کاملاً در چارچوب قانون اساسی ـــ که کسی پیش‌بینی نمی‌کرد، همه را شگفت‌زده کرد. او با استفاده از حق خود [به‌عنوان رئیس‌جمهور] اعضای دیوان عالی عدالت را از نو منصوب کرد و کسانی را گماشت که در دادگاه قانون اساسی حرف آخر را درخصوص تفسیر قانون می‌زنند. اینجا بود که مخالفان مرتکب دو اشتباه بزرگ شدند:1. آن‌ها تصمیم گرفتند رأی دیوان عالی عدالت را نادیده بگیرند و جلسه‌ای با حضور سه نمایندة ایالت آمازون برگزار کنند، سه نماینده‌ای که به علت تخلف، نمایندگی‌شان معلق شده بود. البته دیوان عالی عدالت این اقدام را مردود شمرد و تصریح کرد که شأن مجلس با وجود این سه «متخلف انتخاباتی» مخدوش می‌شود و درنتیجه اعتبار [قانونی] کلیة تصمیماتی را که مجلس تا زمان تعیین تکلیف این وضعیت اتخاذ می‌کند، ملغی کرد. بدین ترتیب نه‌تنها مجلس نتوانست قوانینی برای محدودکردن دولت وضع کند، بلکه مسلوب‌الاختیار هم شد. این نخستین پیروزی مادورو در سال ۲۰۱۶ بود.2. اپوزیسیون ضدچاویست در تلاش‌های وسواس‌گونه‌اش برای ساقط‌کردن رئیس‌جمهور، همچنین تصمیم گرفت الزامات قانونی (اصل ۷۲ قانون اساسی) را نادیده بگیرد و در سال ۲۰۱۶ یک همه‌پرسی برای برکناری [رئیس‌جمهور] برگزار کند؛ و به همان دلیل قبلی، باز هم ناکام ماند. این دومین پیروزی مادورو بود. با این حال، مقطعی فرارسید (از مارس تا آوریل ۲۰۱۶) که در آن اوضاع به شدت بغرنج شد. حملات معمول و مرسوم دشمنان انقلاب بولیواری همزمان شد با یک عامل بی‌ثبات‌کنندة دیگر: خشکسالی گسترده، دومین خشکسالی وسیع از دهة ۱۹۵۰ تاکنون، و گرمای شدید ناشی از ال‌نینو. در ونزوئلا هفتاد درصد برق از طریق نیروگاه‌های برقابی تولید می‌شود و منبع اصلی آب این نیروگاه‌ها سد «گوری» است. وقتی میزان بارندگی کاهش یافت، سطح آب این سد به حداقل رسید. ضدانقلاب درصدد سوءاستفاده از این وضعیت و خرابکاری در شبکة توزیع برق برآمد تا مردم به خشم آیند و کار به هرج‌ومرج و تجمعات اعتراضی بکشد. خطر این اقدام بسیار بیشتر بود زیرا فقدان بارندگی درعین‌حال موجب کمبود آب آشامیدنی نیز می‌شد. 3. اما یک بار دیگر، رئیس‌جمهور مادورو به سرعت وارد عمل شد و اقداماتی چشمگیر انجام داد: او فرمان داد میلیون‌ها عدد لامپ رشته‌ای با لامپ‌های کم‌مصرف جایگزین شود و دستگاه‌های تهویه مطبوع نو که انرژی کمتری مصرف می‌کند جایگزین دستگاه‌های قدیمی شود. درعین‌حال او ساعات کار کارمندان دولت را به نصف کاهش داد و طرحی برای صرفه‌جویی در مصرف آب و برق مقرر کرد. به برکت این اقدامات جسورانه، رئیس‌جمهور موفق شد از فروپاشی بخش انرژی جلوگیری کند و بدین ترتیب یکی از مردم‌پسندترین پیروزی‌های او در سال ۲۰۱۶ به دست آمد.یکی دیگر از معضلات عمده، احتمالاً مهم‌ترین مشکلی که دولت با آن مواجه بود و بعضاً از جنگ اقتصادی علیه انقلاب ناشی می‌شد، نارسایی در توزیع مواد غذایی بود. پیش از آن‌که چاوس در سال ۱۹۹۹ به ریاست‌جمهوری برسد، ۶۵ درصد مردم ونزوئلا در فقر به‌سر می‌بردند و فقط ۳۵ درصد سطح زندگی بالایی داشتند. معنایش این بود که از هر ده ونزوئلایی سه نفر می‌توانست منظماً گوشت، مرغ، قهوه، ذرت، شیر، شکر، و سایر کالاهای خوراکی اساسی را مصرف کند. اما خواست چاوس این بود که همه به‌نحو شایسته تغذیه کنند، و طی هفده سال گذشته مصرف مواد غذایی رشدی هشتاد درصدی داشته است. این امر مستلزم سرمایه‌گذاری عظیم به‌منظور افزایش تولید ملی مواد غذایی بوده، درحالی‌که رشد میزان سرمایه‌گذاری همپای رشد تقاضا صورت نگرفته است. علاوه بر تقاضا، دلال‌بازی هم رشد کرد؛ و با توجه به محدودیت‌های ساختاری در زمینة تولید مکفی، قیمت‌ها جهشی مبهوت‌کننده داشت درحالی‌که بازار سیاه یا همان «باچاکه» گسترش یافت. دولت برای کالاهای اساسی سقف قیمت تعیین کرد. بسیاری از مردم کالاهای ارزان را با یارانة دولتی می‌خریدند و آن‌ها را گران‌تر می‌فروختند؛ یا به مرز برزیل یا کلمبیا، مناطقی که می‌شد این کالاها را به دو یا سه برابر قیمت فروخت، قاچاق می‌کردند. بدین ترتیب ذخایر ارزی ونزوئلا (که اینک با توجه به کاهش بهای نفت رو به کاهش هم بود) نصیب زالوهایی شد که کالاهای اساسی را از کسانی که می‌خواستند پولی به جیب بزنند، می‌ربودند. این بلاهت و دیوانگی می‌بایست متوقف می‌شد. 4. یک بار دیگر، مادورو تصمیم گرفت قاطعانه عمل کند. پیش از هر چیز، او فلسفة رفاه اجتماعی را تغییر داد و به تصحیح اشتباه بزرگی همت گماشت که ونزوئلا سال‌ها مرتکب شده بود. دولت به‌جای یارانه‌دادن به محصولات، به مردم یارانه داد. بدین ترتیب کسانی که واقعاً مستحق بودند به کالاهای ارزان دسترسی داشتند. باقی مردم قیمت بازار را می‌پرداختند. این تدبیر مانع دلال‌بازی و قاچاق شد. 5. درثانی، مادورو از ایجاد تغییر در الگوی اقتصادی کشور خبر داد: از «الگوی رانتی» به «الگوی مولد»؛ و پانزده بخش کلیدی برای راه‌اندازی مجدد اقتصاد بخش خصوصی، دولتی، و عمومی تعریف کرد. یکی از صورت‌های عملی این دو تمهید، ایجاد کمیته‌های محلی عرضه و تولید است، شکل تازه‌ای ازسازماندهی مردمی. نمایندگان منتخب گروه‌ها و اجتماعات سازمان‌یافته، کیسه‌های مملو از مواد غذایی ارزان را به هر خانه می‌رسانند. بسیاری از این مواد غذایی محصول صنعت ملی جدید است. در ماه‌های پیش رو، کمیته‌های محلی عرضه و تولید حدود چهارمیلیون خانوار را تغذیه خواهند کرد. این یکی دیگر از پیروزی‌های بزرگ رئیس‌جمهور مادورو بود.6. پیروزی دیگر، حدنصاب هزینه‌کرد دولت در بخش رفاه عمومی بود: ۷۱.۴ درصد بودجه به این بخش اختصاص یافت. این یک حدنصاب جهانی است. هیچ دولت دیگری در جهان سه‌چهارم منابعش را به رفاه مردمش اختصاص نمی‌دهد. به‌عنوان مثال، در بخش بهداشت و درمان تعداد بیمارستان‌ها نسبت به سال ۱۹۹۹ سه‌ونیم برابر شده است؛ و سرمایه‌گذاری در الگوی جدید نوع‌دوستانه، به‌منظور تأمین خدمات بهداشتی رایگان برای آحاد مردم، رشد ده برابری داشته است. «مأموریت باریو آدنترو» [به معنی «در محله»] که با هدف مراقبت از سلامت ساکنان فقیرترین نواحی شهری در دستورکار قرار گرفته، حدود هشتصدمیلیون معاینه را در پی داشته و زندگی یک‌میلیون‌وچهارصدهزار نفر را نجات داده است. دانشگاه‌های علوم پزشکی رایگان ۲۷۰۰۰ پزشک جدید را آموزش داده‌اند و ۳۰۰۰۰ پزشک دیگر نیز در سال ۲۰۱۷ فارغ‌التحصیل خواهند شد. هشت ایالت تحت پوشش صددرصدی این مأموریت قرار گرفتند (هدف اولیه تحت پوشش قراردادن شش ایالت بود). در سال ۲۰۱۶ تعداد مردمی که مستمری بازنشستگی دریافت می‌کردند (صرف‌نظر از این‌که در ایام اشتغال خود حق بیمة بازنشستگی پرداخته بودند یا نه) بالغ بر نود درصد شد ـــ حدنصابی تازه برای امریکای جنوبی.7. «مأموریت ساخت مسکن» دستاوردهای چشمگیری داشت و خانواده‌های محروم را خانه‌دار کرد. فقط در سال ۲۰۱۶ طی این طرح ۳۵۹۰۰۰ باب خانه به متقاضیان تحویل داده شده است (درحالی‌که در کشوری توسعه‌یافته نظیر فرانسه در سال ۲۰۱۵ فقط ۱۰۹۰۰۰ باب مسکن ساخته شد). از هنگامی که مادورو در سال ۲۰۱۳ به ریاست‌جمهوری رسیده یک‌ونیم‌میلیون واحد مسکونی برای خانوارهای ونزوئلایی ساخته شده است. در رسانه‌های وابسته به جریان‌های مالی قدرتمند هیچ خبری از این دستاوردها نیست. 8. به‌عنوان آخرین پیروزی (که پیروزی کمی هم نیست) باید از برخی پیروزی‌های درخشان ونزوئلا در عرصة ژئوپلیتیک یاد کرد؛ به‌عنوان مثال، ممانعت از اقدام علیه ونزوئلا توسط لوئیس آلماگرو، دبیرکل «سازمان کشورهای امریکایی»، سازمانی تحت سیطرة واشنگتن، تا نتواند کاراکاس را با استناد به «منشور دموکراتیک» محکوم کند. 9. همچنین باید به موفقیت در برگزاری هفدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در سپتامبر ۲۰۱۶ اشاره کرد که در «مرکز همایش‌های چاوس» واقع در جزیرة مارگاریتا برگزار شد. در این اجلاس سران و نمایندگان یکصدوبیست کشور جهان همبستگی خود را با ونزوئلا اعلام کردند.10. عمده‌ترین پیروزی رئیس‌جمهور مادورو در این زمینه حصول توافقی بی‌سابقه میان کشورهای عضو اوپک و سایر کشورهای غیرعضو درخصوص هماهنگی به‌منظور کاهش صادرات نفت بود. برای تحقق این دستاورد، مادورو بارها به اقصی نقاط جهان سفر کرد. این توافق تاریخی که در نوامبر ۲۰۱۶ حاصل شد بلافاصله به توقف سیر نزولی بهای نفت انجامید که از میانة سال ۲۰۱۴، زمانی‌که قیمت ۱۰۰ دلار به ازای هر بشکه بود، روند کاهشی داشت و در ژانویه ۲۰۱۶ به ۲۴ دلار رسیده بود. از صدقه‌سر این توافق بهای نفت تا پایان دسامبر ۲۰۱۶ به ۴۵ دلار افزایش یافت. در سالی بس طولانی و دشوار، که بسیاری گمان می‌کردند سال سقوط مادورو خواهد بود، رئیس‌جمهور مادورو بر تمام موانع فائق آمد و توانمندی استثنایی خود به‌عنوان دولتمرد و رهبر ماندگار انقلاب بولیواری به اثبات رساند.منبع: AVN |
عملکرد دولت « وفاق » در چند پرده/ محمد حسین یحیایی
پرده نخست : بیش از 3 ماه از تشکیل دولت وفاق که خواهان گسترش عدالت، آزادی های فردی و اجتماعی،
November 25, 2024
