در اعتراض به ساخت سد ایالو در استان زنجان
جمعی از فعالان محیط زیست ایران برای جلوگیری از ساخت سد ایالو به وزیر نیرو نامه نوشته‌اند. در این نامه در مورد پیامدهای ساخت بدون مجوز این سد در استان زنجان هشدارهای جدی داده شده است.
روزنامه شهروند روز شنبه ۱۴ مرداد (۵ اوت) در گزارشی به تشریح نامه اعتراضی جمعی از فعالان محیط زیست به حمید چیت‌چیان، وزیر نیروی ایران پرداخته است.
در این نامه به ساخت سد ایالو بر روی رودخانه قزل اوزن در شهرستان ماه‌نشان، واقع در استان زنجان اعتراض شده است.
معترضان می‌گویند، رودخانه قزل اوزن که قرار است سد ایالو در بخشی از حوضه آن ساخته شود تاب هیچ سدی را ندارد، چون در سال‌های پیش اسیر کم‌آبی شده و بستر شورش هر آبی را نمک‌آلود خواهد کرد.
بنا بر این گزارش، شرکت آب منطقه‌ای زنجان، کارفرمای سد ایالو، در ابتدا مدعی شده بود که ایالو ادامه پروژه ساخت سد مراش است؛ در حالی که حتی به ساخت سد مراش نیز از نظر ارزیابی محیط‌زیستی اشکال وارد است.
“ساختی بدون مجوز”
شهروند می‌نویسد، ساخت سد ایالو در سال ۱۳۹۱ آغاز شد و با وجود این که در سال ۱۳۹۴ روشن شد که این پروژه فاقد مجوز است مراحل ساخت همچنان به پیش می‌رود.
رضا رمضانی، فعال محیط زیست استان زنجان در گفت‌وگو با شهروند با اشاره به برملا شدن نبود مجوز در سال ۹۴ گفت:«همان زمان شرکت آب منطقه‌ای زنجان در پاسخ به اعتراضات و هشدارها مدعی شد که سد ایالو بعدها به پروژه سد مراش اضافه شده و مجوز آن سد را دارد. این در حالی است که مجوز خود سد مراش هم هنوز قطعی نشده و حتی اگر بنا باشد پروژه دیگری به سد مراش اضافه شود، خودش باید مجوز جداگانه‌ای داشته باشد.»
به علاوه به گفته این فعال محیط زیست، در بررسی‌های بعدی مشخص شد که با وجود ادعاهای مطرح‌شده، سد ایالو نمی‌تواند با پروژه مراش توجیه شود؛ چراکه هر دوی این سدها سرشاخه‌هایی جدا دارند.
به گفته رمضانی، در صورتی که ساخت سد ایالو ادامه پیدا کند یکی دو سال دیگر کار آن به اتمام خواهد رسید. در حالی که پیگیری اداره محیط زیست استان زنجان در مورد بی‌مجوز بودن این ساخت هنوز به جایی نرسیده و “به مطالبات مردم هم پاسخ درخوری داده نشده است.”
پیامدهای زیست‌محیطی
کم‌آبی، مرگ ماهی‌ها و برخاستن ریزگرد از جمله پیامدهای این سدسازی بی‌رویه است.
رضا رمضانی، فعال محیط زیست استان زنجان با اشاره به مرگ هزاران ماهی در قزل اوزن در هفته گذشته می‌گوید: «مرگ ماهی‌ها در حوالی روستای مشمپا اتفاق افتاد و سد ایالو در سرشاخه‌ای بالاتر درحال ساخته شدن است.»
او می‌افزاید: «در محل بروز این تلفات، افت کمی شدید آب به همراه شوری بالا، مرگ آبزیان را به دنبال داشت.»
این فعال محیط زیست در ادامه با اشاره به بستر خشکیده رودخانه قزل اوزن می‌گوید، خشکی تا بدان جا پیش رفته که این رودخانه در حال تبدیل شدن به یک کانون جدید ریزگرد است.
رمضانی توضیح می‌دهد، در منطقه‌ای که سد ایالو درحال ساخت است زمین‌ها دارای محدودیت شوری و فرسایش‌اند. تبخیر در این منطقه بالاست و در عوض آورد رود پایین است. به‌طور میانگین میزان نزولات جوی در بخش‌های مختلف این منطقه سالانه ۳۵۰ میلی‌متر بوده و درعین حال تبخیر بالای ۱۳۰۰ میلی‌متر است و حتی تا ۱۶۰۰ هم گزارش شده است.
این فعال محیط زیست سدسازی در این محدوده را “به دلیل ساختار زمین‌شناسی و شرایط هیدرولوژیکی” فاقد توجیه منطقی می‌داند.
رمضانی همچنین یادآور می‌شود: «مشکل آب در قزلاوزن در حالی است که تعداد چاه‌های بستر قزلاوزن سر به‌فلک می‌زند. به‌طوری که برای پرورش مجاز و غیرمجاز ماهی در شهرستان “ماه نشان” ۸۰۰ چاه حفر شده که چند صدتایی از آنها غیرمجاز است. تمامی این موارد در سال‌های اخیر افت قزلاوزن را به دنبال داشته است.»
فعالان محیط زیست در نامه خود به وزیر نیرو خواستار جلوگیری از ادامه ساخت غیرمجاز سد ایالو شده‌اند. رونوشت این نامه برای رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و خیلی از مسئولان استانی، از نماینده ولی فقیه در استان زنجان گرفته تا شرکت آب منطقه‌ای ارسال شده است.
امضاکنندگان این نامه جمعی از مردم زنجان، کوهنوردان و دوستداران طبیعت‌اند که در این نامه خطر پدید آمدن مشکلات تازه زیست‌محیطی در استان زنجان و تشدید بحران آب را گوشزد کرده‌اند.
