سه شنبه ۲٩ آبان ماه ۱۳۲٤
روز سه شنبه ۲٩ آبان ماه ۱۳۲٤، کنگره بزرگ ملی آذربايجان با سخنان و مطالبی که آقای پيشه وری در خصوص اوضاع عمومی آذربايجان ارايه کرد، قعطنامه زير را با اتفاق آرا به تصويب رساند؛
۱- در نتيجه فعاليتهای ملل بزرگ دموکرات، ديکتاتوری، زورگويی و نژاد پرستی و قوای وابسته بدان ها برای هميشه سرنگون گرديد و تمام ملتها امکان اداره امور و حاکم شدن بر مقدرات خود را به دست آورند. با به وجود آمدن چنين امکانی، مردم آذربايجان به عنوان يک ملت به معنای واقعی کلمه بپا خاسته و خواهان بدست آوردن حقوق طبيعی و قانونی خود می باشد٠
۲- ملت ما برای رفع هرگونه سوء تفاهم و جلوگيری از هرگونه تهمت، بعد از به دست گرفتن مقدرات خود، جدايی ناپذيری آذربايجان را از ايران اعلام و حفظ برادری با تمام ملتهای ايران را وظيفه خود می داند.
۳- کنگره ملی برای مقابله با تهمتها و افتراهای دشمنان آزادی، بسيار صريح و روشن تجزيه آذربايجان از ايران را تکذيب و يا الحاق آن را به کشور ديگر را بطور جدی رد می نمايد٠
٤- مردم آذربايجان به اصول مشروطيت وفادار مانده و برای اجرای اصول مترقی قانون اساسی تلاش خواهد کرد٠
۵- با رعايت قوانين عمومی مشروطه و به منظور اداره امور داخلی و تامين خود مختاری ملی، مردم آذربايجان با بهره گيری از قانون اساسی، انجمن ايالتی را گسترش داده و به آن نام مجلس ملی می دهد. بدون خلل در تماميت ارضی و استقلال ايران، حکومت ملی خود را در داخل ايران برپا می دارد٠
۶- بنابه قطعنامه کنگره بزرگ مردم، کنگره مردمی تصويب می نمايد که با رهبری فرقه دموکرات آذربايجان، انتخابات مجلس ملی، انجمنهای ولايتی و مجلس شورای ملی بزودی آغاز گردد٠
٧- برای هر ملتی زمانی حاکميت داشتن بر مقدارتش امکان پذير می شود که برای اداره کردن کشوری که در آن زندگی می کند، قوانين اساسی مدونی داشته باشد. ما خوب متوجه هستيم که با تمرکز مرتجعانه در تهران از چنين اختياری برخوردار نخواهيم شد، آنها برای تحميل اراده خائنانه خود به ما از هر گونه مانع تراشی و بوجود آوردن مشکل برای مقابله با ما دريغ نخواهد کرد. از اين رو کنگره بزرگ ملی برای نيل به آرزو و خواست ملتمان اقدام جدی بعمل آورده، خود را موسسان مجلس ملی اعلام می دارد. همچنين برای تحکيم و استواری پايه های خودمختاری ملی، مجلس ملی تشکيل می دهد.
۸- طبيعی است بدون دستيابی به خودمختاری سياسی، اقتصادی و فرهنگی، خودمختاری ملی غير ممکن است. از همين رو موسسان مجلس ملی، تشکيل يک حکومت ملی را برای اداره مستقيم امور داخلی در اسرع وقت را ضروری می داند٠
٩- تا انتخابات مجلس ملی و تشکيل يافتن حکومت ملی، کنگره، توسط ۳٩ نفر از نمايندگان خود، هياتی تحت عنوان هيات ملی تشکيل می دهد. اين هيات موقتی مامور اجرای مصوبات کنگره می باشد٠
۱٠- اين هيات تا تشکيل مجلس ملی، اداره امور ملی مردم آذربايجان را برعهده خواهد داشت. با تشکيل مجلس ملی وظايف اين هيات خاتمه خواهد يافت٠
۱۱- کنگره ملی برای تامين و حفظ امنيت انتخابات مرکز و شهرستانها از هر نوع اختياری برخوردار بوده و می تواند تدابير لازم را اتخاذ نمايد٠
۱۲- کنگره ملی از مامورانی که در راس ادارات قرار دارند، می خواهد تابع تصميمات هيات ملی باشند و از رهنمودها و مقرارت آن اطاعت نمايند و اخراج کسانی را که خود را حاکم مطلق می دانند و بر خلاف تصميمات رفتار می کنند را ضروری می داند٠
۱۳- کنگره ملی در تمام مدارس تدريس اجباری زبان ترکی آذربايجانی را به هيات ملی توصيه کرده و کسانی که از اجرای اين وظيفه ملی جلوگيری نمايند، دشمن مردم حساب شده و برای مقابله با افکار ارتجاعی و خائنانه آنها تدابير و اقدامات لازم را اتخاذ خواهد نمود٠
۱٤- کنگره، در فکر انحلال ادارات پليس، ژاندارمری و ارتش نيست. آنها با لباس رسمی و حفظ درجه خود به وظايفشان عمل خواهند کرد. ولی اگر از جانب آنها خطری متوجه حکومت ملی ما وجود داشته باشد، به هيات ملی اختيار داده می شود برای مقابله با خيانت آنها تدابير لازم را به اجرا بگذارد٠
روزنامه آذربایجان شماره 63
2 شنبه 4 آذر 1324
