اعلامیۀ کمیتۀ مرکزی فرقۀ دمکرات آذربایجان

به مناسبت هفتاد و دومین سالگرد نهضت 21 آذر

کمیتۀ مرکزی فرقۀ دمکرات آذربایجان، فرارسیدن هفتاد و دومین سالگرد نهضت 21 آذر و تاُسیس حکومت ملی آذربایجان را به همۀ آزادی خواهان ایران و خلق مبارز آذربایجان تبریک می گوید.

 هم میهنان گرامی!

  هفتاد و دو سال قبل در ساعت 9 و 30 دقیقۀ روز 21 آذرماه سال 1324، مجلس ملی آذربایجان با حضور 75 نماینده از میان 101 نفر نمایندگان منتخب زنان و مردان همۀ شهرها و روستا های آذربایجان رسماً فعالیت خود را در تبریز آغاز نمود. حاج میرزا علی شبستری به ریاست مجلس برگزیده شد. سید جعفر پیشه وری به عنوان نخست وزیر حکومت ملی آذربایجان انتخاب گردید. ترکیب کابینۀ 10 نفرۀ دولت پیشه وری نیز به تصویب نمایندگان مجلس ملی رسید. و بدین ترتیب اولین حکومت خود مختار خلق آذربایجان به وجود آمد.

  تشکیل مجلس و حکومت ملی آذربایجان مبتنی بر اصول «بیانیۀ 12 شهریور»  1324 برای کسب حق خودمختاری قانونی خلق آذربایجان بود، که در مهرماه همان سال به تایید اولین کنگرۀ فرقۀ دمکرات آذربایجان، و در آبان ماه 1324 به تصویب 724 نمایندۀ کنگرۀ ملی آذربایجان رسید.

  مجلس ملی و حکومت ملی آذربایجان بر مبنای اصول مربوط به انجمنهای ایالتی و ولایتی قانون اساسی ایران که برای ادارۀ امور محلی توسط اهالی  ایالتها به تصویب نمایندگان انقلاب مشروطه رسیده بود، تشکیل شدند. مجمع ملی انتخابات آذربایجان در ششم آذرماه نام «انجمنهای ایالتی و ولایتی» را به «مجلس ملی» تغییر داد.

  آغاز فعالیت فرقۀ دمکرات آذربایجان و جنبش انقلابی برای برپائی حکومت خودمختار آذربایجان مصادف بود با شماری از مهمترین واقعیتهای عینی و ذهنی دوران پس از سال 1320.

دوران سقوط دیکتاتوری رضاخان که هنگام سلطنتش با غصب زمینهای دیگران به بزرکترین مالک زمین در ایران تبدیل شده بود. 

  دوران اوج گیری مبارزات دهقانان با فئودال ها در آذربایجان و سایر نقاط ایران. 

دورانی که استفاده از زبان مادری در مکان های آموزشی و اداری جرم بود و آذربایجانی‌ها مورد تحقیر و اهانت نمایندگان دولت و هیات حاکمه بودند. 

دورانی که خلق آذربایجان همانند سایر خلق های میهنمان از بدیهی ترین حقوق انسانی محروم گشته و همه روزه با ظلم و جور فئودال ها و خوانین مرتجع محلی  و ماموران فاسد دولتی دست به گریبان بودند و جان و مال و ناموسشان بازیچه دست تفنگچی های آنها و ژاندارم های دولتی بود. 

  دورانی که به دلیل خلع رضاخان دیکتاتور از حاکمیت توسط متفقین و ضعف دولت سلطنتی بعدی، فضای نسبتا مناسبتری برای فعالیت نیروهای مترقی ایجاد شده بود.

در چنین موقعیتی، پیشه وری و یارانش با در نظر گرفتن شرایط لحظه و تجربۀ غنی و موثر خلق آذربایجان در مبارزات آزادی خواهانه و عدالت طلبانۀ انقلاب مشروطه و نهضت شیخ محمد خیابانی ، جنبش ملی خودمختاری آذربایجان را آغاز نمودند. 

  جنبش 21 آذر به آرزوی دیرینه دهقانان بی زمین و تحت ظلم و ستم فئودال ها و اربابان ظالم تحقق بخشید ، به تحقیر و اهانت به خلق آذربایجان پایان داد، و راه را برای شکوفائی اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی خلق آذربایجان گشود. 

  پیشه وری خود از فعالین موثر حزب کمونیست ایران به رهبری حیدرخان عمواوغلی و جنبش جنگل به رهبری میرزا کوچک خان در گیلان بود  و از رنج و محرومیت دیگر خلق های ایران نیز به خوبی آگاهی داشت. به همین علت، همان طور که در بیانیۀ 12 شهریور تصریح شده، هدف رهبران فرقه برقراری آنچنان اصلاحات ملی و مترقی و عادلانه ای توسط حکومت خودمختار آذربایجان در چارچوب ایران بود که موفقیت آن الگوئی برای بقیۀ خلقهای ایران گردد.

  از همان روز 21 آذر، اصلاحات عمیق عادلانه در همه عرصه های اقتصادی، اجتماعی، ملی و دمکراتیک به سرعت آغاز گردید و مورد استقبال وسیعترین طبقات و اقشار خلق آذربایجان ، کشاورزان، کارگران، زنان و جوانان قرار گرفت:  

  استفاده از زبان آذربایجانی در امور آموزشی و اداری در کنار زبان فارسی؛ اصلاحات ارضی و تعدیل مناسبات کشاورزان و ملاکین؛ تصویب 8 ساعت کار؛ ایجاد و آزادی فعالیت سندیکاها؛ شرکت زنان در انتخابات؛ تاسیس رادیو تبریز؛ تاسیس دانشگاه تبریز و صدها مدرسه و کلاس های سوادآموزی در شهرها و روستاها؛ اقدامات عمرانی در شهرها و روستاها؛ راه سازی و تعمیر و آسفالت ریزی راه های موجود؛ و بسیاری اصلاحات عادلانه و دمکراتیک دیگر.

   اما چنین اصلاحات عمیق  دمکراتیک و عادلانه ای در آذربایجان و انعکاس مثبت اخبار آن در میان سایر خلق های ساکن کشورمان، به هیچ وجه با استقبال حکومت به اصطلاح «متمدن» شاه ایران و دولت های امپریالیستی به اصطلاح «مترقی» آمریکا و انگلستان روبرو نشد. چرا که آزادی شاهان و فئودال ها و روحانیت مرتجع و امپریالیستها به قیمت اسارت و تحقیر کردن خلق ها، و منافع آنها از راه استثمار و استعمار خلق ها تامین می گردد. پس از یکسال مذاکرات حیله گرانه و سپس در ارتباط با تغییر شرایط  و تناسب قوای بین المللی در منطقه به زیان حکومت ملی آذربایجان، هجوم وحشیانۀ مزدوران فئودال های مرتجع و ارتش سرکوبگر شاه با حمایت دولت های آمریکا و انگلستان آغاز شد. هزاران آذربایجانی فجیعانه قتل عام شدند، هزاران نفر اسیر و هزاران خوانواده بی سرپرست و بی خانمان گردیدند، خانه ها و کتاب ها آتش زده شدند، و نام این نسل کشی را «نجات» آذربایجان نامیدند. فجایعی که به نام «نجات» آذربایجان صورت گرفت لکۀ ننگین ابدی است بر صورت و سیرت ارتجاع سلطنتی حاکم و فئودال های آذربایجانی و هر آن کس که هنوز هم نسل کشی آذربایجانی ها را در سال 1325 علی رغم انبوهی اسناد افشاگرانه، «نجات» آذربایجان می نامد.

هم میهنان گرامی

  انقلاب همه خلقی و شکوهمند 22 بهمن سال 1357 عاقبت به عمر ننگین رژیم ستمشاهی پایان داد. ولی با سیطره تدریجی نیروهایی بر رهبری و حاکمیت برآمده از انقلاب که با پیشرفت انقلاب مخالف بودند، دیگر اهداف مردمی ، دمکراتیک و عادلانه انقلاب کنار گذاشته شد. بار دیگر ستم بر ملیت های ساکن ایران و تبعیض های گوناگون از سر گرفته شد.

  در این دوران و امروزه هم جمهوری اسلامی و عوامل آشکار و پنهان آن با به راه انداختن جنگ روانی-تبلیغاتی علیه ماهیت و اهداف آزادی خواهانه و عدالت خواهانه حرکت ملی و دمکراتیک جنبش 21 آذر و با هدف خنثی کردن تاثیرات مثبت آن در میان نسلهای بعدی، باز هم به استفاده از سلاح و اتهام “تجزیه طلبی” روی آورده است.

  موضوع نهضت ملی 21 آذر رویارویی حکومت آذربایجانی ها با حکومت فارس ها و یا حکومت ملی در مقابل حکومت مرکزی و متلاشی شدن و انهدام ایران نبود و نیست. فقر و فلاکت، ظلم و ستم، عقب ماندگی اقتصادی و اجتمایی، صف بندی طبقاتی و نظایر چنین معضلاتی ، فارس و ترک و کرد و بلوچ و عرب و دیگر تفاوت‌های اتنیکی و مذهبی را نمی شناسد. در همان دوره یکساله حکومت ملی آذربایجان، در یک طرف این صف بندی، زمینداران و خوانین و روحانیون بزرگ و اشراف آذربایجانی به همراه قلم به دستانشان در کنار دربار و حکومت مرکزی علیه خلق میلیونی آذربایجان و حکومت ملی منتخب آنها قرار گرفتند. در میان آذربایجانی ها هم بودند بسیاری از فئودال های بزرگ نظیر ذوالفقاری ها که مزدورانشان همراه با ارتش سلطنتی در قتل عام و سرکوب اهالی آذربایجان شرکت داشتند. در مقابل، بسیاری نیروها و افسران و روشنفکران غیر آذربایجانی از سایر مناطق ایران به کمک نهضت 21 آذر شتافتند.

در دوران پس از انقلاب، علاوه بر اینکه تبعیض ها و ستم ملی مجددا ادامه یافت، تبعیض ها علیه معتقدان به دیگر ادیان و مذاهب مردم ایران نیز اعمال می شود. حتی در موارد عدیده ای «مجازات» بیدادگاههای «اسلامی» هم با توجه به ملیت و مذهب منتقدین تشدید می گردد.

   آذربایجانی و فارس و کرد و بلوچ و عرب و شیعه و سنی و زرتشتی و مسیحی فقط هنگام نمایشهای انتخاباتی مورد توجه و خطاب قرار می گیرند. در سایر مواقع همه “امت” اسلام هستتد. ولی همین مخاطبان اگر انتقاد و حرکت جدی مترقیانه ای علیه وضعیت موجود در جمهوری اسلامی انجام دهند ، بسته به موضوع ، با اتهام تجزیه طلبی و وابستگی به عوامل دشمن سرکوب می شوند.

هم اکنون حتی سیاستهای ارتجاعی و خلق ستیزانه جمهوری اسلامی به خارج از مرزها هم گسترش یافته است. آن چنان که حکومت جمهوری اسلامی هنگام موضوع همه پرسی اقلیم کردستان که فارغ از نتایج مثبت و منفی آن، حق شناخته شده هر خلقی است،آشکارا در کنار رژیمهای تمامیت خواه حاکم بر عراق و ترکیه قرار گرفت.

هم میهنان گرامی

  آذربایجانی ها و دیگر خلقهای ایران

  باید هشیار بود. امروز هم رژیم حاکم بر کشورمان با اقدامات آشکار و نهان سعی می کند بین خلق ها و پیروان ادیان و مذاهب گوناگون تفرقه بیافکند و آنها را در مقابل هم قرار دهد. رژیم جمهوری اسلامی تلاش می کند محتوای مترقی و دمکراتیک و عدالت خواهانه جنبش های خلق ها و مردم کشورمان را تحریف کرده و چنین حرکاتی را صرفا به موضوع مقابله دیگر خلقهای کشورمان با فارسها و مذهب تقلیل دهد.

   تلاش رژیم برای جدا کردن مبارزه آذربایجانی ها از مبارزات سایر خلق های ایران و از جمله خلق فارس، همانا تلاش برای دامن زدن و تشدید اختلافات و جلوگیری از همسوئی  مبارزات گوناگون مردم برای کسب آزادی، دمکراسی و عدالت اجتمائی است.

منافع خلق آذربایجان و دیگر خلق های ساکن ایران در همسوئی و اتحاد عمل و نیز تلفیق مبارزۀ هماهنگ علیه تبعیض های ضد خلقی رژیم جمهوری اسلامی و مبارزه سراسری برای استقرار آزادی های دمکراتیک و عدالت اجتمائی وصلح در میهنمان است.  

بدون مبارزه برای تلفیق و استقرار حقوق ملی و آزادی های دمکراتیک و عدالت اجتماعی، جنبش های خلقی از محتوای مترقیانه خود تهی شده و مورد سوء استفاده  دشمنان مرتجع داخلی و خارجی  خلق های ایران قرار می گیرد.

گرامی باد خاطرۀ جان باختگان نهضت 21 آذر و دیگر جان باختگان راه آزادی و عدالت اجتماعی  

پیش به سوی اتحاد عمل برای مبارزه در راه استقرار آزادیهای دمکراتیک، حقوق خلقها و عدالت اجتماعی  

کمیتۀ مرکزی فرقۀ دمکرات آذربایجان 

آذرماه 1396