دکترین جدید هسته ای آمریکا رونمایی شده توسط پنتاگون روز جمعه با موج انتقادات و محکومیت شدید از سوی مقامات و مسئولین سیاسی چند کشور مواجه شد.
بر اساس این سند «بررسی وضعیت هسته‌ای» که به اختصار NPR نامیده می‌شود، آمریکا کاربرد تسلیحات هسته ای را تنها در «شرایط فوق العاده» جایز می داند اما چارچوب معینی برای این شرایط به اصطلاح فوق العاده مشخص نمی‌کند و همین به پیچیدگی ماجرا می افزاید. علاوه بر این، راهبرد هسته ای مشخص کرده است که واشنگتن «به کارگیری سلاح‌های هسته‌ای را تنها در موارد حاد برای دفاع از منافع هسته‌ای آمریکا و همپیمانان و شرکایش» در نظر می‌گیرد اما موارد حاد می‌تواند شامل حملات راهبردی غیرهسته‌ای علیه آمریکا یا منافعش شوند. از دیدگاه ایالات متحده آمریکا، تعداد تهدیدات جهانی افزایش یافته است. آمریکا در دکترین جدید هسته ای خود اعلام کرده است که روسیه و چین انواع جدیدی از قابلیت های هسته ای را به زرادخانه های خود افزوده اند و رفتار تجاوزکارانه خود را افزایش داده اند، از جمله در فضا و محیط سایبری. کره شمالی نیز یک «تهدید واضح و شدید» برای آمریکا و همپیمانانش نامیده شد. در این سند NPR جایی هم برای ایران در نظر گرفته شده است. مدعی می‌شود که ایران، نفوذ آمریکا در خاورمیانه را مهمترین تهدید علیه هدفش برای تثبیت جایگاه خود به عنوان قدرت منطقه ای می بیند
به گفته دونالد ترامپ، با توجه به این تهدیدات موجود، راهبرد آمریکا به نحوی طراحی شده که احتمال استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را هرچه کمتر کند. به عبارت دیگر، آمریکا در مقابل با این «تهدیدات» قادر به توسعه تولید و ساخت کلاهک های هسته ای با برد کمتر و مدرنیزه سازی «توان سه گانه هسته‌ای» از جمله با بمب‌افکن‌ها، زیردریایی‌ها و موشک‌های زمینی جدید خواهد بود.
پنتاگون گفت که از امکان استفاده از سلاح های هسته ای در صورت حمله به ایالات متحده با استفاده از سلاح های متعارف استفاده نمی کند.
کارشناسان ایرانی که با خبرگزاری «اسپوتنیک» در این خصوص مصاحبه داشتند، مثل رهبران سیاسی جمهوری اسلامی این دکترین جدید هسته ای آمریکا را به باد انتقاد گرفتند و با شدت محکوم نمودند.
حسن بهشتی پور، تحلیلگر ایرانی و روابط بین الملل و مسائل هسته ای در گفت و گو با «اسپوتنیک» گفت بیان داشت که این راهبرد جدید هسته ای آمریکا خطر جدی نه تنها برای 4 کشور نام برده (کره شمالی، چین، روسی و ایران) بلکه خطر جدی برای بشریت است. وی در ادامه توضیح داد:
مصطفی آذریان، تحلیل گر مستقل ایرانی و کارشناس مسائل استراتژیکی همکاری ایران و روسیه معتقد است که جهان به تهدیدات ذکر شده در دکترین جدید هسته ای آمریکا دیگر باور نخواهد کرد:
آمریکایی ها در ده های اخیر نشان دادند که علاقمند به فرافکنی قدرت در نظام بین المللی هستند. از طرف دیگر، قدرتهای بزرگ مثل فدراسیون روسیه با سرعت زیاد در حال دستیابی به تکنولوژی های برتر در زمینه نظامی یکی پس از دیگری هستند. همین موضوع، چالش بزرگ برای ایالات متحده آمریکا محسوب می شود.
چالش دیگری که بر سر راه آمریکا قرار دارد این است که فدراسیون روسیه سالهای متمادی یک قدرت برتر اتمی هم از نظر کمی و کیفی بوده است. آمریکایی ها در دکترین جدید هسته ای خود به این موضوع به صراحت اعتراف کردند. البته رفتار پراگماتیستی روسیه در مقابل هژمونی آمریکا می تواند تاثیر بسیار زیادی در دکترین جدید هسته ای گذاشته باشد.
همواره باید توجه کرد که روسیه یک بازیگر پیچیده و در عین حال متعقل است. روسها نشان دادند که به دنبال ایجاد یک فضای معنادار پراگماتیسم برای رسیدن به اهداف تعریف شده خودشان هستند. ماهیت پراگماتیسم ایجاد می کند که هدف از ابزار مهمتر است و رسیدن به آن هدف با هزینه های پایینتر به عنوان هدف اصلی مطرح است.
ضمنا ایالات متحده آمریکا در دکترین جدید هسته ای خودشان ایران را بار دیگر تهدید واضح را نامیدند. آمریکایی سالها سعی کردند جمهوری اسلامی را عامل برای تهدید برای جهان معرفی کنند. همچنین به این بهانه سیستم های دفاعی موشکی خودشان را تا اروپای شرقی گسترش دادند.
ایالات متحده آمریکا باید به این نکته ای توجه داشته باشد که جهان پس از امضای برجام و نظارتهای آژانس بین المللی اتمی بر فعالیت های صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران دیگر باور نخواهد کرد که ایران تهدید برای امنیت بین الملل باشد.
همچنین کارشناسان ایرانی در مورد اقدامات احتمالی که کشورها می توانند در قبال اجرایی شدن راهبرد تجاوزگرانه جدید هسته ای آمریکا انجام دهند، چند گزینه را پیشنهاد نمودند.
حسن بهشتی پور راه حل برای این چالش از سوی آمریکا را در تشکیل فوری کمیته ویژه در سطح شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بین المللی اتمی می بیند که بتواند آمریکا را به تجدید نظر وادار نماید.
منبع: اسپوتنیک
