امروز برابر با ۲۱ فوریه ۲۰۱۸، سازمان یونسکو، نوزدهمین سالگرد گرامیداشت «روز جهانی زبان مادری» را جشن میگیرد. این روز، فرصتی فراهم آورده برای یاد آوری اینکه این سازمان «به دفاع از زبانهای متنوع و ترویج آنها» متعهد است.
زبان تنها یک وسیله ارتباطی نیست، بلکه فراتر از آن، خصیصههای انسانها نهفته در آن است. ارزشهای ما، باورهای ما و هویت ما در داخل زبان ما نهفته است. از طریق زبان است که میتوانیم تجربیات، سنتها و دانش خود را انتقال دهیم.
تنوع زبانی یک سرمایه غیر قابل انکار است که تصورات و روشهای زندگی ما را منعکس میدهد. به منظور حفظ و احیای این بخش مهم و میراث ناملموس بشری، سازمان یونسکو بطور فعال برای سالهای متمادی، مدافع تنوع زبانی بوده و در بسط و گسترش سیستم تحصیلی چند زبانی مشارکت فعال دارد. این تعهد به خصوص توجه ویژه به زبان مادری را نیز در بر میگیرد که به میلیونها ذهن جوان در حال رشد، شکل میدهد و یک حامل ضروری برای ادغام جامعه بشری در سطح محلی و سپس در سطح جهانی است.
یونسکو همچنین از سیاستهای زبانی در کشورهای چند زبانه که زبانهای مادری و بومیرا ترویج میدهند، حمایت میکند. پیشنهاد میشود که زبانهای مادری در سالهای اول دبستان استفاده شوند، زیرا کودکان بهترین نوع و میزان یادگیری را در زبان مادری خود کسب میکنند.
همچنین استفاده زبان مادری، در مکانهای عمومیو بویژه در اینترنت و شبکههای اجتماعی، چند زبانی را به یک قاعده تبدیل میکند. هر کسی بدون توجه به زبان اولی که دارد، خود بایستی قادر به دسترسی منابع در فضای مجازی باشد و بتواند از طریق ارتباطات آنلاین تبادل و گفتگو کند. امروزه این امر، یکی از چالشهای اصلی توسعه پایدار در قلب برنامه ۲۰۳۰ سازمان ملل میباشد.
هر دو هفته یکبار، یک زبان در جهان منقرض میشود و همراه با آن بخشی از تاریخ بشری و میراث فرهنگی بشر نیز محو میشود. ترویج چند زبانی همواره به توقف این نابودی برنامهریزی شده، کمک میکند.
در دنیای شگفت انگیز نلسون ماندلا، «اگر شما با کسی که یک زبانی را میفهمد، صحبت کنید، آن حرف را به ذهن او انتقال دادهاید و اگر شما با وی در زبان مادری خودش صحبت کنید آن حرف در قلب وی جا میگیرد.»
به مناسبت این روز جهانی، یونسکو از تمامیدولتهای عضو سازمان، به جشن گرفتن این روز از طریق ایجاد تنوع تحصیل به زبانهای مختلف و ابتکارات فرهنگی دعوت میکند. چرا که تنوع زبانی و چند زبانگی، سرمایههای زنده دنیای ما را تشکیل میدهند.
اندره آزولای – دبیر کل یونسکو
دبیرکل سازمان ملل: در لبنان آتش جهنم است/ ترجمه: کاوه آیلین
نشست سازمان ملل متحد با سخنرانی آنتونیو گوترش، دبیرکل این سازمان آغاز شد. او به نگرانی عمیق جامعه بینالمللی از