دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا روز سه شنبه اعلام کرد آمریکا از توافق اتمی با ایران خارج می شود و تحریم های شدیدی را علیه این کشور اجرا می کند. ترامپ گفت: من امروز اعلام میکنم که آمریکا از توافق هستهای خارج میشود. فرمانی را امضا میکنم که تحریمهای هستهای ایران دوباره برقرار شود. او توافق هسته ای با ایران را «پوسیده» خواند و گفت: بخشی از توافق که اجازه میدهد ایران به آستانه تولید سلاح برسد غیر قابل قبول است. بازرسها اجازه ندارند از خیلی از اماکن هستهای دیدار کنند و توافق جلوی برنامه موشکی بالستیک را نگرفت. او گفت: بعد از برداشتن تحریمها دیکتاتوری ایران پولهایش را خرج تسلیحات برای هرج و مرج در منطقه کرد.
دونالد ترامپ بلافاصله بعد از سخنان خود فرمانی اجرایی را برای خروج از برجام و برگرداندن تحریمهای هستهای ایران امضا کرد. ترامپ گفت تحریمهای بسیار قوی علیه ایران اعمال خواهد شد و اگر ایران به بلندپروازیهای هستهایش ادامه دهد با مشکلات بیشتری روبرو خواهد شد.
بدنبال ترامپ نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در واکنشی به سخنان رئیس جمهور آمریکا درتلویزیون این کشور حاضر شد و از تصمیم او با خوشحالی حمایت کرد.خبرگزاری ها گزارش داده اند که عربستان سعودی نیز از کناری گیری آمریکا از برجام حمایت کرده است
عربستان طی یک بیانیه ای اعلام کرد:
“عربستان سعودی بار دیگر راهبردی که رئیس جمهور آمریکا در برابر ایران در پیش گرفته را تایید و از آن استقبال می کند و امیدوار است که جامعه جهانی علیه ایران موضعی قاطع و یکپارچه بگیرد، ایرانی که از گروههای تروریستی ه بویژه حزب الله و شبه نظامیان حوثی و نظام اسد حمایت می کند که زشت ترین جنایات را علیه مردمش مرتکب می شود و بیش از نیم میلیون غیرنظامی را به کشتن داده است.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بلافاصله پس از اعلام دونالد ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام تاکید کرد که اتحادیه اروپا به توافق هسته ای با ایران پایبند است.
موگرینی افزود: اتحادیه اروپا همچنان به برجام پایبند و مصمم به حفظ آن است.
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: توافق هستهای با ایران نتیجه ۱۲ سال دیپلماسی و متعلق به همه جهان است. از مقامات ایران می خواهم اجازه ندهند کسی خدشه ای به این توافق وارد کند.
تراز می، نخست وزیر بریتانیا، آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در بیانیهای مشترک بر ادامه تعهد خود به توافق هستهای ایران تاکید کردند. در این بیانیه آمده است: “ما ایران را ترغیب میکنیم که خویشتنداری نشان دهد. ایران باید به تعهداتش در توافق پایبند باشد و بدون تاخیر و به طور کامل همکاری کند.”
حسن روحانی رئیس جمهور اسلامی ایران بلافاصله بعد از اعلام خروج آمریکا از برجام در یک سخنرانی به این تصمیم واکنش نشان داد. او گفت: آمریکایی ها امشب اعلام کردند از برجام خارج شدند، این تصریحی بود بر کاری که آنها در ماههای گذشته به شکل دیگری انجام داده بودند، آمریکا بگوید از زمان توافق هسته ای تا امروز کی به همه تعهداتش عمل کرده است. جز چند امضا و بیانیه آیا هرگز به نفع مردم ایران و در چهارچوب برجام عمل کردند یا نه؟ ملت ایران طبق اذعان آژانس به تعهد خود وفادار بوده است. شاهد آن هستیم که کشوری که به تعهدات بین المللی احترام نمی گذارد کیست؟ برجام توافق بین ایران و آمریکا نبود، که آمریکا بگوید از آن خارج می شود. برجام توافق چند جانبه و بین المللی بود. برجام مورد تائید شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفته است. آمریکا رسما اعلام کرد به تعهدات بین المللی توجهی ندارد.
روحانی افزود که جمهور اسلامی فعلا در برجام می ماند. او گفت: از این لحظه توافق برجام بین ایران و پنج کشور است. در این شرایط باید منتظر باشیم تا شش کشور بزرگ جهانی نسبت به توافق چگونه عمل می کنند. به وزارت خارجه دستور دادم که ظرف چند هفته با مذاکره با کشورهای اروپایی و روسیه و چین رایزنی و مذاکرات لازم انجام شود. اگر در پایان این مهلت و زمان کوتاه به این نتیجه رسیدیم که با همکاری پنج کشور می توانیم همه آنچه در برجام خواست ملت ایران بوده به دست آوریم، علیرغم میل آمریکا و رژیم صهیونیستی برجام پایدار خواهد ماند و ما می توانیم به نفع صلح و امنیت منطقه و جهان قدم برداریم. اگر ببینیم منافع ما تضمین نخواهد شد به زودی با مردم صحبت کرده و تصمیمات نظام را اعلام می کنم.
مخالفان سیاسی دونالد ترامپ در آمریکا تصمیم او را بر خلاف منافع آمریکا ارزیابی کردند. آنها براین عقیده اند که عملکرد ترامپ در قبال برجام آمریکا را در جهان منزوی خواهد کرد. مردم دنیا از این پس به تعهدات بین المللی آمریکا باور نمی کنند.
دبیر اجرایی کمپین بینالمللی برای نابودی تسلیحات هستهای خروج آمریکا از برجام را ‘احمقانه’ خواند. بئاتریس فین مدیر اجرایی کمپین بینالمللی برای نابودی تسلیحات هستهای (آیکان) پس از اعلام گزارشهای حاکی از تصمیم آمریکا برای خروج از برجام توئیت کرد: “این خیلی احمقانه است. باور نمیکنم که دنیا باید الان همچون چیزی را تحمل کند، انگار که ما الان هیچ مشکل دیگری نداریم.”