به نوشته دویچه وله، ائتلاف «سائرون»، بلوک سیاسی تحت هدایت مقتدی صدر، روحانی شیعه و از مخالفان مداخله ایران و ایالات متحده در امور عراق پیروز رسمی انتخابات پارلمانی این کشور اعلام شد. همزمان ایران به دنبال تلاش برای حفظ نفوذ در بغداد است. تنش در کردستان عراق نیز ادامه دارد و شش حزب کردی تهدید به خروج کامل از فرآیند سیاسی عراق کردهاند.
کمیسیون انتخابات عراق شنبه ۱۹ مه / ۲۹ اردیبهشت اعلام کرد که فهرست سائرون با کسب ۵۴ کرسی از مجموع ۳۲۸ کرسی پارلمان عراق پیروز انتخابات سراسری است.
مقتدی صدر خود به عنوان نماینده در انتخابات شرکت نداشت و بنابر این نمیتواند مقام نخستوزیری را بر عهده گیرد، اما پیروزی ائتلاف مورد حمایت او، این روحانی شیعه را به چهرهای قدرتمند برای تشکیل دولت آینده عراق بدل کرده است. او به دنبال تشکیل یک دولت تکنوکرات با حضور اغلب جریانهای سیاسی عراق، به جز جریانهای تحت حمایت ایران است.
سائرون ائتلافی غیرمنتظره بین حامیان مقتدی صدر با حزب کمونیست عراق و برخی دیگر از جریانهای سکولار بود که هدفش را مبارزه با فساد و فرقهگرایی قرار داده. دیگر نقطه اشتراک این گروهها ضدیت با مداخله خارجی و ایدههای ضدامپریالیستی است که به مخالفت با مداخله ایران و ایالات متحده ترجمه شده.
حزب کمونیست عراق و حامیان مقتدی صدر از چند سال پیش در اعتراضات علیه فساد و فرقهگرایی همکاری با یکدیگر را آغاز کرده بودند.
بنابر گزارشها، طبقات فرودست و حاشیهنشینان شهری از این ائتلاف استقبال کردهاند. پیروزی ائتلاف صدر و کمونیستها واکنش رأیدهندگان به نخبگان سیاسی عراق است که به خاطر فراگیری فساد و ناکارآمدی در اداره حکومت نزد افکار عمومی مقصر شناخته شدهاند.
صدر پس از پیروزی در انتخابات در توئیتی نوشت: «اصلاحات پیروز است و فساد رو به نابودی میرود».
صدر از هم اکنون مذاکره با کشورهای عربی برای تشکیل دولت آینده عراق را آغاز کرده است. او جمعه با فرستادگان پنج کشور عربی منطقه درباره دولت آینده در بغداد رایزنی کرد.
دیگر ائتلافها و تلاش ایران برای حفظ نفوذ در بغداد
پس از سائرون، ائتلاف «فتح المبین» به سرکردگی هادی عامری، یکی از فرماندهان شبهنظامیان شیعه تحت حمایت ایران (حشد الشعبی) با کسب ۴۷ کرسی دوم شد. نقش شبهنظامیان شیعه در نبرد علیه گروه «دولت اسلامی» (داعش)، یکی از عوامل اقبال رأیدهندگان به ائتلاف وابسته به آنها به شمار میآید.
ائتلاف حیدر عبادی، نخستوزیر کنونی عراق با نام ائتلاف «نصر» ۴۲ کرسی به دست آورد. شکست او با وجود پیروزیاش در جنگ علیه «دولت اسلامی»(داعش) غیرمنتظره ارزیابی شده است.
مشارکت پایین در انتخابات که حدود ۴۴ درصد گزارش شده است، یکی از عوامل پیروزی سائرون و شکست نصر دانسته میشود.
ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری مالکی، نخستوزیر سابق عراق که از چهرههای نزدیک به ایران به شمار میآید، با کسب ۲۶ کرسی با اختلاف چشمگیری در رده چهارم ایستاد.
جریان حکمه، وابسته به عمار حکیم، دیگر روحانی شیعه که تحت حمایت ایران است، با کسب تنها ۱۹ کرسی در رده هفتم ایستاد.
شکست مالکی و پیروزی صدر به طور خاص معنایی ویژه برای ایران دارد: مقتدی صدر که با «جیش مهدی» و تحت حمایت ایران علیه نیروهای ایالات متحده پس از اشغال عراق (۲۰۰۳) مبارزه میکرد، در سالهای بعد به واسطه قدرتگرفتن چهرههای نزدیک به ایران همچون نوری مالکی به حاشیه رانده شده بود.
خبرگزاری «رویترز» پیش از این از حضور قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در عراق برای مذاکره در مورد دولت آینده عراق خبر داده بود. به گفته این خبرگزاری، سلیمانی به دنبال شکلگیری دولتی در بغداد است که مورد حمایت ایران باشد.
دیگر چهرههای تحت حمایت ایران همچون عمار حکیم نیز مذاکراتی با مقتدی صدر را آغاز کرده اند که به گزارش خبرگزاری فرانسه، برای جلوگیری از واردآمدن ضربه به نفوذ ایران در عراق است. حکیم خواستار «گفتگوی سازنده» بین ایران و عراق است.
مسئله کردها
بر اساس اعلام کمیسیون انتخابات عراق، حزب دموکرات کردستان عراق، وابسته به خانواده بارزانی ۲۵ کرسی و اتحادیه میهنی کردستان عراق، وابسته به خانواده طالبانی ۱۸ کرسی از پارلمان را به خود اختصاص دادهاند.
این دو حزب یکدیگر را به تخلف در انتخابات متهم کردهاند. دیگر احزاب کرد نیز این دو حزب حاکم در اقلیم کردستان را به تخلف انتخاباتی متهم میکنند. اتحادیه میهنی که پیروز انتخابات در سلیمانیه و کرکوک معرفی شده، هدف اصلی این اتهامها است.
شش حزب کردی گوران، ائتلاف برای دموکراسی و عدالت، لیگ اسلامی کردستان، حزب کمونیست کردستان، اتحادیه اسلامی کردستان و جنبش اسلامی کردستان در اعتراض به تقلب انتخاباتی مورد ادعای آنها جبههای متحد را تشکیل دادهاند. آنها خواهان بازشماری دستی آراء کردستان شده بودند اما کمیسیون انتخابات عراق با این مسئله موافقت نکرد.
این شش حزب اکنون در حال بررسی خروج کامل از فرآیند سیاسی عراق در اعتراض به عملنشدن به خواسته بازشماری آراء هستند.