شورای عالی انتخابات ترکیه پیروزی رجب طیب اردوغان را در انتخابات ریاستجمهوری تأیید کرد. رایدهندگان ترکیه در انتخابات یکشنبه پیروزی قاطعی را نصیب رجب طیب اردوغان کردند.
به گزارش ایسنا، نیویورک تایمز در گزارشی در خصوص انتخابات ترکیه نوشت: این نخستین انتخاباتی بود که از زمان همهپرسی سال گذشته بر سر افزایش قدرت اجرایی رییس جمهور در ترکیه – که زمانی عمدتا یک مقام تشریفاتی بود- صورت گرفت. همچنین با حضور حزب محافظهکار اردوغان و متحدانش که حدود ۵۳ درصد از آرای را در انتخابات پارلمانی رو یکشنبه به دست آوردند، رییس جمهور ترکیه پارلمانی منعطف را در اختیار خواهد داشت.
پس از کودتای نافرجام دو سال پیش، اردوغان با اعلام وضعیت اضطراری بر سرکوب وکلا، قضات، کارمندان دولتی و روزنامهنگاران نظارت کرده است. منتقدان او انتخابات یکشنبه را آخرین شانس برای جلوگیری از تبدیل شدن ترکیه به یک کشور استبدادی میدانستند.
این پیروزی احتمالا پیامدهای بزرگی برای همکاریها در چارچوب ناتو، امنیت در عراق و سوریه و کنترل مهاجرت به اروپا دارد.
ترکیه همکاری با شرکای غربی خود را در اقدامات صورت گرفته برای مبارزه با تروریسم ادامه داده است اما اردوغان اتحاد ناتو را با نزدیکتر شدن به ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، خرید یک سامانه دفاع موشکی پیشرفته روسی و برنامهریزی برای ایجاد یک راکتور هستهای ساخت روسیه در ترکیه محک زده است.
همچون سایر کشورهایی که در آنها نام یک فرد قدرتمند از صندوقهای رای بیرون آمده است، به نظر میرسد که بسیاری از رایدهندگان ترکیه توجیه اردوغان را مبنی بر اینکه قدرت متمرکز، اساس ایجاد یک کشور قدرتمند و مقابله با تهدیدهای تروریسم است، پذیرفتهاند.
نتایجی که به طور رسمی از سوی خبرگزاری آناتولی منتشر شد، نشان میدهد که در اختیار داشتن کمتر از ۵۳ درصد آرا برای اردوغان کافی بود تا از برگزاری دور دوم انتخابات میان او و محرم اینجه، رقیب اصلیاش که نزدیک به ۳۱ درصد آرا را به دست آورد، جلوگیری شود.
اردوغان ۶۴ ساله در ساعت ۱۰:۳۰ شب، مقابل ورودی عمارت هوبر که یکی از اقامتگاههایش در استانبول است، در برابر هوادارانش سخنرانی تلویزیونی کوتاهی داشت.
اردوغان گفت: به نظر میرسد که ملت برای وظیفه ریاست جمهوری به من و در خصوص مسئولیت بسیار بزرگ قوه مقننه به ما اعتماد کردهاند. ترکیه با شرکت نزدیک به ۹۰ درصدی مردم در این انتخابات درسی از دموکراسی را ارائه کرده است. امیدوارم برخی شکست خود را پنهان نکنند.
اردوغان اظهار کرد که به آنکارا خواهد رفت تا سخنرانی پیروزی مرسوم خود را از ایوان مقر حزب خود ارائه کند.
جمعیت پرچم به دست پس از نیمه شب در مقر حزب حاکم تجمع کردند و منتظر شدند تا او را ببینند و سرانجام توانستند او را در ساعت ۳ بامداد دوشنبه ببینند.
اردوغان به چالش کشیده شدن حزبش در کمپین انتخاباتی را تایید کرد اما نتیجه انتخابات را دفاعی از تواناییهای خود دانست. او در این باره گفت: برنده، سیاست ارائه خدمات است. پیروز، برتری اراده ملی است. برنده ترکیه و ملت ترکیه است. برنده همه مردم ستم دیده در منطقه ما و جهان هستند.
احزاب اپوزیسیون در ابتدا ادعای پیروزی او را زودهنگام دانستند اما بعد از نیمه شب، بولنت تزجان، معاون رییس حزب اینجه، حزب جمهوری خلق در یک سخنرانی مختصر تلویزیونی اعلام شکست کرد.
او در این سخنرانی گفت: نتیجه انتخابات هر چه باشد، شهروندان ما نباید خشمگین شوند. او همچنین از هوادارانش خواست که به کمپین آنان برای دموکراسی از طریق راههای مسالمتآمیز ادامه دهند.
این پیروزی به این معنا است که میتوان گفت اردوغان مطمئنا به تمایل خود برای تبدیل شدن به طولانیترین رهبر ترکیه ادامه میدهد تا از مصطفی کمال آتاترک که جمهوری مدرن ترکیه را از ویرانههای سقوط امپراتوری عثمانی پایهگذاری کرد هم فراتر رود.
بر مبنای سیستم جدیدی که همهپرسی سال گذشته با خود به همراه آورد، اردوغان میتواند برای دور دوم –و در صورتی که خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شود، برای دور سوم- نیز در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند و این مساله امکان ماندن او در مقام ریاست جمهوری تا سال ۲۰۳۲ را به وجود میآورد.
بر اساس گزارش خبرگزاری آناتولی، حزب اردوغان در رقابتهای پارلمانی در مقام اول قرار گرفت و بیش از ۴۲ درصد آرا را به خود اختصاص داد که برای حفظ اکثریت در اتحاد با جنبش ملی که حدود ۱۱ درصد آرا را به دست آورد، کافی بود.
مدافعان دموکراسی چند حزبی ترکیه دلایلی برای امیدوار بودن دارند. حزب دموکراتیک خلق ترکیه که بر حقوق اقلیتها تاکید دارد و از سوی صلاحالدین دمیرتاش کرد که در زندان به سر میبرد، رهبری میشود، توانست فراتر از ۱۰ درصد آرا را به دست آورد و به پارلمان وارد شود.
به نظر میرسد پیروزی اردوغان و متحدانش نظرسنجیهای دقیقه نودی را که حاکی از در خطر بودن آنان بود، به چالش کشیده است. نظرسنجی نهایی که از سوی شرکت مستقل “متروپل” صورت گرفت، نشانگر آن بود که احتمالا اردوغان درگیر یک دو راهی بین دور دوم رایگیری برای ریاست جمهوری و از دست دادن کنترل پارلمان است.
اردوغان دو ماه پیش با این امید که پیروزی بزرگی به دست آورد و با در قدرت ماندن بتواند نقطه عطفی در کشور به وجود آورده و کشور را قدرتمندتر کند، خواستار برگزاری انتخاباتی شد که انتظار نمیرفت تا نوامبر ۲۰۱۸ برگزار شود.
سیستم ریاست جمهور جدید ترکیه، قدرت اجرایی اردوغان را که تحت اعلام وضعیت اضطراری از آن بهره برده است را به صورت سیستماتیک درمیآورد. بر مبنای این سیستم تازه، دفتر نخست وزیر که اردوغان از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۴ آن را در اختیار خود داشت، از بین خواهد رفت و کابینه را افراد منصوب شده از سوی رییس جمهور تشکیل خواهند، نه افرادی که قانونگذاران انتخاب میکنند. همچنین قدرت پارلمان در مواردی از جمله نظارت بر بودجه کاهش مییابد.