دور جدید تحریمهای آمریکا علیه ایران در بخش مالی شامل ۵۰ بانک ایرانی و شرکتهای تابعه، و در بخش کشتیرانی شامل بیش از ۲۰۰ شخص حقیقی و کشتی میشود. شرکت هواپیمایی ملی ایران و بیش از ۶۵ فروند هواپیمای آن نیز مورد تحریم قرار گرفتهاند.
این تحریم ها با واکنش بسیاری از کشورهای جهان روبرو شده است.
روز شنبه ششم نوامبر (۱۵ آبان) رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، به خبرنگاران گفت تحریمهای آمریکا علیه ایران دنیا را به سوی “بیثباتی” سوق میدهد. او افزود: «ما نمیخواهیم در دنیایی امپریالیستی به سر ببریم.» اردوغان تاکید کرد که ترکیه از تحریمهای آمریکا دنبالهروی نخواهد کرد.
ساعاتی پیش از اردوغان، مولود چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز بازگشت تحریمها علیه ایران را “مجازات ناعادلانه مردم” دانسته و منزوی کردن ایران را خطرناک خوانده بود. او در سفر ژاپن به خبرنگاران گفت که مذاکره را مفیدتر از تحریم میداند.
ترکیه در میان هشت کشوری است که برای شش ماه از تحریمهای نفتی ایران معاف شدهاند.
دولت ژاپن ابراز خشنودی کرده که موقتا از خرید نفت ایران محروم نشده است. رئیس دفتر کابینه ژاپن، یوشیهیده سوگا، به خبرنگاران گفت توکیو همه جوانب تحریمها را بررسی خواهد کرد تا بداند تاثیرات احتمالی آنها بر شرکتهای ژاپنی چیست.
سخنگو و هماهنگکننده رسانهای کابینه ژاپن عنوان کرد که معافیت این کشور، پاسخی به نگرانیهای توکیوست که خواستار کاهش تاثیرات تحریم بر کمپانیهای این کشور بود. او افزود که ژاپن به همکاری تنگاتنگ و گفتوگو در این زمینه با واشنگتن ادامه خواهد داد.
ژاپن به عنوان یکی از متحدان اصلی آمریکا، در شمار هشت کشوری قرار دارد که از مجازات داد و ستد با ایران مستثنی شده است.
کیم اوی کیئنوم، سخنگوی رئیس جمهور کره جنوبی، گفت معافیت این کشور از بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران، بیانگر اتحاد قوی واشنگتن و سئول است.
وزیر تجارت کره جنوبی نیز در استقبال از معافیت مربوطه اظهار خوشحالی کرد که پالایشگاهها و شرکتهای نفتی این کشور میتوانند نفس راحتی بکشند: «این امر تاثیر به سزایی در کاهش فضای بازرگانی ناامن بین تهران و سئول خواهد داشت.»
میزان واردات نفتی کره جنوبی از ایران مشخص نیست اما خبرگزاری رسمی کره جنوبی به نقل از مقامات وزارت خارجه این کشور نوشته که در سال گذشته، نیمی از واردات روزانه از ایران بوده است. وزارت تجارت کره جنوبی همزمان اعلام کرده که از شرکتهای کوچک و میانی که ممکن است دچار مشکلاتی در معاملات با ایران شوند، از نظر مالی حمایت میکند.
ایتالیا، یونان، چین، تایوان، هند، ژاپن، کره جنوبی و ترکیه هشت کشوری هستند که برای شش ماه از مجازاتهای مربوط به خرید نفت و مبادلات تجاری با ایران معاف شدهاند.
وزیر خارجه آلمان بار دیگر بر لزوم حفظ برجام و مخالفت با تحریم ایران تأکید کرده است. هایکو ماس میگوید اروپا تلاش میکند با ابزارهای جدید، راه دادوستد با ایران را باز نگهدارد.
گزارشگر دویچه وله روز سهشنبه ۱۵ آبان (۶ نوامبر) در کنفرانس خبری از وزیر خارجه آلمان درباره آغاز دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران پرسید؛ اینکه آیا این تحریمها تأثیری بر آلمان دارد و آلمان و اروپا چه راههایی برای ادامه مناسبات تجاری و اقتصادی با ایران در پیش گرفتهاند؟
هایکو ماس در پاسخ بار دیگر بر مخالفت اروپا با وضع تحریم علیه ایران تأکید کرد و گفت که اروپا در این مسیر با آمریکا همراه نیست. به گفته وزیر خارجه آلمان، این کشور به همراه شرکای اروپایی خود تلاش میکند تا با استفاده از ابزارهای جدید از جمله به کمک سیستم جدید مبادلات بانکی، راه داد و ستد با ایران باز بماند.
هایکو ماس ضمن اشاره به اهمیت برجام تصریح کرد که هر ابزار دیگری موجب تقویت نیروهای تندرو در ایران میشود و بیثباتی حاصل از آن منافع امنیتی اروپا را نیز تهدید خواهد کرد. او در عین حال کاهش ابعاد مناسبات اقتصادی با ایران را ناگزیر توصیف کرد.