بیانیه کمیسیون حقوق بشر و حقوق شهروندی کانون وکلای دادگستری آذربایجان شرقی؛
لزوم تدریس زبان مادری در مدارس
کمیسیون حقوق بشر و حقوق شهروندی کانون وکلای دادگستری آذربایجان شرقی به مناسبت روز جهانی زبان مادری با انتشار بیانیه‌ای به لزوم اجرای اصل 15 قانون اساسی و تدریس زبان مادری در مدارس تاکید کرد.
متن این بیانیه به شرح زیر است:
حق تحصیل زبان مادری یک حق اساسی بشریست که در میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، کنوانسیون حقوق کودک، اعلامیه حقوق افراد متعلق به اقلیتهای قومی، ملی، مذهبی و زبانی، اعلامیه جهانی حقوق زبانی و منشور زبان مادری مورد شناسایی، تاکید و تایید جامعه بین‌المللی قرار گرفته و کشورها در قانون اساسی خویش نیز خود را ملزم به رعایت و احترام به این حق دانسته‌اند. در واقع، جامعه جهانی به این یقین و باور رسیده است که یکی از شاخصه‌های توسعه پایدار توجه به فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف و حفظ تنوع زبانی و تقویت چند زبانگی می‌باشد.
کمیسیون حقوق بشر و حقوق شهروندی کانون وکلای دادگستری آذربایجان‌شرقی با تاکید بر لزوم حفظ زبان‌های مادری در ایران و با مدنظر قرار دادن اصل متعالی پانزدهم قانون اساسی بر خود وظیفه می‌داند در راستای رعایت حقوق شهروندان این سرزمین، ضمن تبریک روز جهانی زبان مادری، بر رعایت این اصل و حق تحصیل و تدریس زبان مادری شهروندان در مدارس کشور تاکید ورزد.
این یک وظیفه و تعهد است که مسئولین اجرای قانون اساسی، علی الخصوص ریاست محترم جمهور به عنوان مجری قانون اساسی، لوازم و شرایط اجرای این اصل مغفول مانده را فراهم نموده و با رفع ممنوعیت تدریس زبان‌های مادری در مدارس، به تعهدات بین‌المللی و داخلی خویش عمل نموده و با احترام به این حق مسلم بشری در راستای توسعه متوازن و پایدار کشور قدم بردارد.
طومار دانشجویان دانشگاه مراغه:
همزمان با روز جهانی زبان مادری؛ امضای طومار مطالبه رشته زبان تورکی در دانشگاه مراغه
بیش از 900 نفر از دانشجویان دانشگاه مراغه با امضای طوماری، خواستار ارائه رشته زبان و ادبیات تورکی آذربایجانی در این دانشگاه شدند
در آستانه روز جهانی زبان مادری(۲اسفند)، بیش از ۹۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه مراغه، با امضای طوماری خواستار ارائه رشته زبان و ادبیات تورکی آذربایجانی در این دانشگاه شدند.
این درخواست به همراه امضاهای دانشجویان روز چهارشنبه مورخه ۹۷/۱۲/۱ تحویل دفتر ریاست دانشگاه تحویل گردید و مقرر شد، این درخواست از طریق ریاست دانشگاه به شورای دانشکده انسانی ارجاع داده شود تا بعد از طرح در شورا نسبت به ارائه این کد رشته از طریق وزارت علوم اقدام شود.
لازم به ذکر است، درس زبان و ادبیات تورکی آذربایجانی از بدو ارائه در دانشگاه‌های آذربایجان، با استقبال گرم دانشجویان مواجه شده است که این موضوع یاری هرچه بیشتر مسئولان دانشگاه‌ها را در امر ارائه رشته زبان و ادبیات تورکی آذربایجانی می‌طلبد.
فایل پی دی اف متن نامه و ۹۲۶ امضای دانشجویان دانشگاه سراسری مراغه به همراه اسم و شماره دانشجویی امضا کنندگان برای ارائه کد رشته زبان و ادبیات ترکی آذربایجانی را در (اینجا) مشاهده کنید.
حراست دانشگاه مراغه در پی انتقامجویی از دانشجویانی است که در جمع آوری امضاء برای افزودن رشته زبان تورکی آذربایجانی فعال بوده اند.
در پی جمع‌آوری امضا برای افزودن رشته زبان تورکی آذربایجانی در دانشگاه مراغه، حراست این دانشگاه از دانشجوی متولی این اقدام خواسته است در عرض 48 ساعت، تسویه کرده و دانشگاه را ترک کند.
به دنبال جمع‌آوری امضا از سوی کانون اذربایجان‌شناسی دانشگاه سراسری مراغه که با ۹۵۰ امضا از سوی دانشجویان، مورد استقبال قرار گرفت، مسئولان حراست این دانشگاه اقدام به اعمال فشار به دانشجویان به دلیل این اقدام کردهاند.
سالار سرکشی، عضو کانون آذربایجان‌شناسی و یکی از متولیان این اقدام در خصوص جزئیات آن می گوید: با توجه حمایت دانشجویان از ارائه درس ۲ واحدی زبان تورکی در دانشگاه مراغه، بطوریکه برای این ترم ۹۰ دانشجو این درس را اخذ کردهاند، ما به فکر درخواست رشته زبان و ادبیات تورکی آذربایجان برای دانشگاه افتادیم و بصورت قانونی، اقدام به جمع‌آوری ۹۵۰ امضا کرده و به ریاست دانشگاه تحویل دادیم.
سرکشی ادامه داد: به دنبال این اقدام، حراست دانشگاه، روز شنبه کارت دانشجویی من را گرفته و اعلام کردند بعدا کارت خود را از حراست تحویل بگیرید که همان روز کارت بنده را تحویل نداده و روز دوشنبه نیز از ورود من به دانشگاه ممانعت کردند و با اعلام اینکه تنها یک روز برای تسویه و ترک دانشگاه وقت داری.
وی در ادامه، اظهار کرد: با پیگیری من، منشی حراست دانشگاه اعلام کردند تنها ۴۸ ساعت فرصت تسویه و ترک دانشگاه به شما داده می‌شود و باید در این مدت دانشگاه را ترک کنی. و این در حالی است که من درگیر کارهای پایان‌نامه خود هستم و به هیچ وجه قادر به اتمام و تسویه در مدت ۴۸ ساعت نیستم و متاسفانه کسی پاسخگو نیست.
اما دکتر محمد علی لطف اللهی یقین رئیس دانشگاه با انکار سخنان این دانشجو، روز گذشته، گفت: این موضوع صحت نداشته و رئیس حراست دانشگاه، خود جزو هئیت علمی دانشگاه است و چنین اقدامی از سوی وی نمی‌تواند صحت داشته باشد و بنده نیز با وی در این مورد صحبت خواهم کرد.
سخنان رئیس دانشگاه در حالی است که امروز، دانشجوی مذکور از سوی حراست دانشگاه به مشکل برخورده است. رئیس دانشگاه با بیان اینکه “من وقتی برای ملاقات ندارم” از پذیرش بنده خوداری کرده است و مسئولان حراست نیز به بنده اعلام کردهاند بعد از ۲۲ اسفند به دانشگاه مراجعه کنید و این در حالی است که اگر من تا ۱۰ روز پایان‌نامه خود را تحویل ندهم، اضافه خدمت شامل من خواهد شد.
این دانشجو ادامه داد: لازم به ذکر است دیشب مسئولان حراست خیلی از دختران دانشجو و متولی در جمع‌آوری امضا را تحت فشار قرار داده است و برخی نهادها در دانشگاه نیز اقدام به جمع‌آوری امضا برای محکومیت اقدام ما کردهاند.
زهرا ساعی: زبان مادری مهمترین نمود فرهنگ قومیت‌ها
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه زبان رابطه مستقیم با فرهنگ دارد احیای زبان‌ها و پاسداشت آنها را پاسداشت فرهنگ و سنت ها دانست.
زهرا ساعی با یادآوری دوم اسفند، روز جهانی زبان مادری در مورد جایگاه آن در نظام جمهوری اسلامی، گفت: ایران بزرگ اسلامی پازلی است که هر بخش آن از قومیتی تشکیل شده و به آن روح یکدستی داده است.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نظام اسلامی ما از مترقی ترین نظام های جهان در پرداختن به نقش قومیت ها است، افزود: بر اساس اصل ۱۵ قانون اساسی زبان و خطِ رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است و اسناد، مکاتبات و متون و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد اما استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر در شرایط کنونی از اولویت ها و ضرورت های حوزه گویش ها و زبان های محلی پرداختن به زبان های در خطر است.
این نماینده مردم در مجلس دهم یادآور شد: اتفاقا مناسبت هایی مانند روز جهانی زبان مادری فرصتی است تا ما به جایگاه زبان مادری در نظام آموزشی و حوزه عمومی توجه ویژه ای داشته باشیم.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی، در رابطه با رابطه زبان مادری با پاسداشت و احیای فرهنگ ها، گفت: حمایت از تنوع زبانی، چند زبانی، ترویج، شناخت و نگهداشت زبان ها و گویش ها و به ویژه زبان هایی که در معرض خطر هستند و پیشگیری از بحران نابودی زبان ها و معاقب آن ناپدید شدن فرهنگ ها یک مسئله ملی و حتی جهانی است.
ساعی با تاکید بر اینکه زبان رابطه مستقیم با فرهنگ دارد و احیای زبان ها و پاسداشت آنها پاسداشت فرهنگ و سنت ها است، ادامه داد: به عنوان مثال برای ما آذربایجانی‌‌ها، زبان مادری تنها زبان نیست بلکه مهمترین نمود فرهنگ مان بوده و پاسداشت آن به منزله ابقا و احیای هویت و فرهنگ آذربایجان است.
عضو فراکسیون امید مجلس در مورد استدلال مخالفان ترویج زبان های محلی مبنی بر اینکه آموزش و ترویج زبان های محلی به کم رنگ شدن زبان فارسی و وحدت ملی منجر می شود، گفت: در قانون اساسی به روشنی و صراحت بیان شده آموزش و ترویج زبان های محلی و قومی در کنار زبان رسمی کشور که فارسی است بلامانع است و من طرفدار این روش و منش هستم.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: افراط گرایی در این حوزه را قبول ندارم اما باید در نظر داشت که زبان مادری در شکل گیری هویت و شخصیت افراد موثر است و فراگیری زبان مادری بر تداوم پیوند فرد با گذشته و ریشه خود خواهد افزود از سوی دیگر با نابودی یک زبان در اصل فرهنگ ارزشمند یک قوم همراه با پیشینه تاریخی، اجتماعی و هنری آن از بین می‌رود.
