هموطنان، دوستان و رفقای گرامی!
اجازه می خواهم به این مناسبت، سالروز بنیانگذاری حکومت ملی آذربایجان به همه شما تبریک و شادباش بگویم. 74 سال قبل بر اساس ضرورت تاریخی، سید جعفرپیشه وری و یارانش جنبش 21 آذر را پایه گذاری و دولت خود مختار آذربایجان را برپا کردند. حکومت ملی آذربایجان به همراه جمهوری مهاباد به رهبری قاضی محمد، در مدت کوتاهی باعث تحولات عمیق سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در منطقه شد. از اقدامات و خدمات تاريخي حكومت ملي آذربايجان خاطره ای در اذهان آذربايجاني‌ها به يادگار مانده است كه در آینده می تواند، سرچشمه تحول عظیمی در راه ترقی و پیشرفت آذربایجان و دیگر نقاط کشور باشد.
حکومت خودمختار آذربایجان، علیرغم همه کارشکنی های دولت مرکزی، ارتجاع و عاملین فئودال ها، قوانین متعددی به نفع زحمتکشان و اقشار متوسط تصویب و به مورد اجرا در آورد. عملکرد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حکومت ملی آذربایجان نه تنها در ایران، بلکه در خاورمیانه بی نظیر بود.، در اینجا اجازه می خواهم بعنوان شاهد زنده به گوشه هایی از این اقدامات اشاره ای داشته باشم:
ــ برای اولین بار در کشورمان زنان آذربایجانی حق انتخاب كردن و انتخاب شدن را کسب کردند. زنان در انتخابات مجلس، انجمن‌هاي ايالتي و ولايتي، انجمن‌هاي شهر و بخش و ده، با حقوق برابر با مردان برخوردار شدند.
ــ تحصيل به زبان مادری در تمام مقاطع تحصيلي رسمیت یافت. این حق برای اقلیت های زبانی که ساکن آذربایجان بودند نیز شامل می شد.
ــ با تشكيل كنگره دهقاني در 25/1/25 در تبريز با حضور 600 نماينده كه در اين كنگره راه‌كارهاي اجرايي قوانين تقسيم اراضي و تعديل روابط مالك و زارع مورد بحث و تصميم‌گيري قراردادند تقسيم اراضي خالصه و املاك مصادره شده مالكيني كه آذربايجان را ترك كرده و برعليه حكومت ملي توطئه‌چيني مي‌كردند، بین دهقانان بی زمین وتعديل روابط مالك و زارع با توافق و تراضي مالك و زارع و با نظارت اداره كشاورزي به تصویب رسید.
ــ در قانون كار و بيمه كارگران مصوبه حکومت ملی. 8 ساعت كار روزانه، تعطيلي جمعه و ايام تعطيل رسمي با دريافت مزد، مرخصي ساليانه، دو دست لباس كار در سال، اجازه تشكيل اتحاديه كارگران و دخالت اتحاديه در تنظيم روابط و قرارداد كار بين كارگر و كارفرما، تعيين حداقل مزد در هر كارگاه و كارخانه و ميزان اضافه كار و مزد اضافي متعلقه، اضافه مزد كار شبانه، ممنوعيت كار افراد كمتر از 13 سال و محدوديت ساعت كار جوانان بين 13 تا 16 سال به 4 ساعت در روز آن هم براي كارآموزي در مقابل دريافت مزد، نحوه پرداخت مزد و تأييد حق تقدم مزد كارگر و… تشكيل شوراي حل اختلاف، برابري مزد زنان با مردان، ممنوعيت اشتغال زنان به كارهاي سنگين، استراحت زنان باردار شش هفته قبل از زايمان و شش هفته بعد از زايمان با دريافت مزد، استراحت زنان در موقع كار هر سه ساعت نيم ساعت براي شير دادن به كودك خود و… تشكيل شركت‌هاي تعاوني و حق اعتصاب براي كارگران ، تعطيلي روز اول ماه مه روز جهاني كارگر به رسميت شناخته شد.
ــ براي نخستين بار كنگره كارگران آذربايجان در تاريخ 2/3/25 در تبريز تشكيل شد و راه‌كارهاي اجرايي قانون كار و بيمه كارگران را مورد بررسي قرار داد و ضمن تأمين رفاه كارگران راهکارهای مهمی را برای افزایش تولید، ارائه داد.
ــ در راستای حمايت از صنايع و توليدات داخلي به ويژه تشويق توليدات كارگاهي حكومت ملي علي‌رغم فشارهاي مالي وپولي كه دولت مركزي ايجاد كرده بود و بانك ملي 150 ميليون ريال سپرده مردم را به تهران انتقال داده بود، و از برگشت بهاي كالاي صادره به ساير نقاط ايران به آذربايجان مشكلاتي ایجاد مي‌كرد، با تدابير سنجيده اين موانع را رفع كرد و از طريق كمك مالي به كارخانجات توليد آن كارخانجات را افزايش داد.
– در امور مالي و اقتصادي، حكومت ملي بانك ملي آذربايجان را با پنجاه ميليون ريال سرمايه تأسيس نمود. نزول‌خواري را از بين برد. با تشكيل شركت‌هاي تعاوني و فروشگاه‌هاي دولتي كالاها با قيمت ارزان‌تر در دسترس مصرف‌كنندگان قرار داد. با چاپ يك ميليون ريال اسناد خزانه در رفع بحران نقدينگي كوشيد. ماليات‌هاي غيرمستقيم و ماليات بر مصرف را بسيار تقليل داد. از طريق ماليات مستقيم تصاعدي بر درآمد و سود درآمد دولت را تأمين نمود.
ــ در عرصه عمران و آبادي مي‌توان گفت كه يادگارهايي از زمان حكومت ملي و با همياري مردم هر محل انجام گرفت ، که با گذشت بیش از هفت دهه در تک تک شهرهای آذربایجان نشانه های آن موجود است.
ساختمان بانك ملي آذربايجان و مجلس ملي آذربايجان و دانشسراي دختران و ساختمان دانشگاه و موزه و… در تبريز، ساختمان ده‌ها مدرسه در تبريز و شهرها و دهات، ساختمان باشگاه‌ها، سينما و سالن اجتماعات در شهرهاي متعدد، احداث خيابان‌ها، پارك‌ها و آسفالت خيابان‌ها در تبريز و شهرستان‌ها، احداث جاده بين دهات و تعريض جاده‌هاي اصلي و تعمير و نوسازي پل‌ها، بازسازي قنوات و مخازن آب و اقدامات نظير آن را مي‌توان نام برد.
ــ در اجرای خدمات بهداشتي ودرمانی برای حفظ سلامتي مردم مورد اقدامات جدی صورت گرفت. پنجاه بيمارستان و درمانگاه در نقاط مختلف به كار افتاد و درمانگاه‌هاي سيار براي اعزام به روستاها سازمان داده شد. به منظور مبارزه و پيشگيري از بيماري‌هاي مسري از طريق آموزش عمومي و واكسيناسيون خدمات ارزنده‌اي صورت گرفت. دانشكده طب در دانشگاه تبريز تأسيس شد و آموزشگاه عالي مامايي و آموزشگاه پرستاري به فعاليت پرداخت.
عملکرد فرهنگی و مطبوعاتی فرقه دمکرات آذربایجان شامل: تأليف كتب درسي كلاس‌هاي ابتدايي در مدت كوتاه و چاپ و ارسال آنها به مدارس در سراسر آذربايجان، تأسيس چاپخانه آذربايجان، تشويق انتشار 50 روزنامه و مطبوعات در تبريز و شهرستان‌ها، تهيه وسايل و امكانات ورزشي براي جوانان و سالن‌هاي ورزشي براي بانوان، تشكيل انجمن شعرا و نويسندگان در تبريز و شهرستان‌ها و ايجاد امكانات و تسهيلات براي نويسندگان و شعرا، مبارزه گسترده با بيسوادي در شهرها و كارخانجات و دهات و… می شود که از اقدامات درخشان و فراموش‌نشدني حكومت ملي دانست.
ــ در زمينه‌هاي هنري می توان به احياي تئاتر ملي آذربايجان و تشكيل گروه‌هايي از هنرپيشگان بااستعداد سابقه‌دار و جوانان در تبريز كه چندين نمايش‌نامه را به صحنه آوردند و آنها را در ساير شهرهاي آذربايجان به تماشا گذاشتند. اشاره کرد. در هر شهر نيز گروه‌هاي محلي براي هنرنمايي تشويق شدند. گروه موسيقي ملي براي اولين بار در تبريز به شكل سازمان يافته و با اسلوب مترقي فعاليت خود را آغاز كرد و ده‌ها هنرمند در رشته‌هاي مختلف موسيقي و رقص به هنرنمايي پرداختند.
– برای تأمين امنيت ملی با گماردن اشخاص خوشنام محلي در رأس ادارات و به ويژه در شهرباني و انحلال ژاندارمري و ادغام آن در نيروهاي انتظامي و سپردن امور انتظامي به فدائيان و جلب مشاركت عمومي و دفع اشرار توانست آن چنان شرايط امني فراهم آورد که دشمنان دولت ملی را هم متعجب کرده بود.
ــ مبارزه با فساد اخلاقي و اجتماعي به موجب قوانين و مراقبت‌هاي دستگاه‌هاي انتظامي و عمومي رشوه، روسپي‌گري، استعمال مواد مخدر، احتكار و … به شدت کاهش پیدا کرد و به گفته خیلی از مورخین تقریبا از بین رفته بود
ــ دانشیر تبریز؛ هنگامي كه در تاريخ 26/1/25 به طور آزمايشي و در تاريخ 6/2/25 به طور رسمي اين كلام از ايستگاه فرستنده راديو تبريز طنين افكند، دل‌هاي هر آذربايجاني و ايراني آزادي‌خواه لبريز از شادي گرديد.
اين بود شمه‌اي از اقدامات و خدمات تاريخي حكومت ملي آذربايجان در يك سال كه بدان اشاره شد. طبیعی بود که کارنامه دولت خودمختار آذربایجان به مذاق نیروهای ارتجاعی ایران و حامیان خارجی آنها خوشایند نبود. چپاولگران و غارتگران ثروت مردم در مرکز و اربابان غربی اشان مانند آمریکا و انگلیس از اینکه کشورمان راه و رسم دمکراسی و ترقی را پیش گیرد، به شدت متضرر می شدند. به همین خاطر برای سرنگونی دولت خودمختار آذربایجان و جمهوری مهاباد از هیج توطئه ای فروگذاری نکردند. سرانجام با لشکرکشی ارتش با همکاری آمریکا و انگلیس و سازماندهی فئودالها و ارتجاع منطقه، آذربایجان را به خون و آتش کشیدند. هزاران انسان بی گناه را قتل عام کردند و هزاران انسان مجبور به ترک خانه و دیار خود شدند.
از آن تاریخ نزدیک به 73 سال می گذرد. دولت خودمختار آذربایجان را سرکوب کردند. با این همه آذربایجانی ها، همراه و همدل با دیگر خلق های ایران ازپای ننشستند و با دست توانای انقلاب بهمن 57، ریشه سلطنت را برکندند.
اما دیری نگذشت که این انقلاب هم به انحراف و شکست کشانده شد. باردیگر ارتجاع حاکم شد و برای حفظ خود و ادامه ی غارتگری، به سرکوب نیروهای ملی و انقلابی میهن مان پرداخت.
اعضا و هواداران فرقه دمکرات آذربایجان!
همانطور که همه میدانیم، اوضاع کشور بشدت بحرانی است. کارد به استخوان مردم رسیده است. خیزش آبان ماه 98، به روشنی دامنه و عمق این وضعیت بحرانی را نشان داد. حاکمیت با احساس خطر یکصدا و سبعانه، نیروهای سرکوب خود را به میدان آورد.
علاوه بر این شرایط بحرانی داخلی، اوضاع و احوال منطقه ای و جهانی نیز بر بغرنجی ماجرا افزوده است. چنین وضعیتی، سنگینی و دشواری وظایف نیروهای ملی و انقلابی کشور را دوچندان کرده است.
ضرورت اتحاد عمل و پرهیز از هرگونه ماجراجویی و نادیده گرفتن توطئه های دشمنان مردم و کشور، بیش از پیش احساس می شود.
ما براین باوریم که خلق های کشورمان دوشادوش یکدیگر قادرند تا بر دشواری ها غلبه کنند و دشمنان خود را به زانو درآورند و ایرانی آزاد، بهروز و فدرال را بنا کنند.
بار دیگر سالروز تاسیس حکومت خود مختار ملی آذربایجان را به خلق آذربایجان و تمامی خلق های ایران و نیروهای مترقی و آزادیخواه کشور، تبریک می گویم.
به زندانیان سیاسی، خانواده شهدا، بویژه خانواده های شهدای اخیر خیزش آبان ماه درود می فرستم و در برابر آنان سرتعظیم فرود می آورم.
دست تک تک زحمتکشان، زنان، جوانان، دانشجویان، معلمان نویسندگان ، هنرمندان و روزنامه نگاران را که در این شرایط سخت و امنیتی، به مبارزه خود ادامه می دهند، می فشارم.
به امید بهروزی مردم رنج کشیده و شکوفایی و ترقی کشورمان.
دکترعادله چرنیک بلند
آبان ماه 98
