بیش از یک ماه است جنگ بین جمهوری آذربایجان برای آزاد سازی مناطق اشغالی قره باغ و ارمنستان می گذرد ( جنگ از 27 سپتامبر آغاز شده ) تلاش فدراسیون روسیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا در ژنو برای برقراری آتش بس بجایی نرسیده و اندک مدتی بعد از توافق بهم خورده و بار دیگر کشت و کشتار ادامه یافته است، در این مدت مقامات جمهوری آذربایجان و در راس آنان الهام علی اف بار ها در مقابل دوربین نشسته، با خبرنگار های داخلی و خارجی سخن گفته و هر بار هم تکرار کرده که تا خروج همه نیرو های ارمنستان از خاک آذربایجان جنگ ادامه خواهد یافت.
جنگی که هم اکنون ادامه دارد با حمله نیرو های ارمنستان به منطقه « تووز » که از اهمیت مهم اقتصادی برای آذربایجان برخوردار است آغاز شد،از این منطقه خطوط نفت و گاز و راه آهن می گذرد که آذربایجان را به اروپا متصل می کند، 81 درصد از نفت آذربایجان با این خطوط حمل می شود( خط لوله باکو- تفلیس- جیحان ) و همچنین خطوط گاز که 23 درصد از مصرف ترکیه و 87 درصد از مصرف گاز گرجستان را تامین می کند.راه آهن باکو- تفلیس- قارص هم از این منطقه با ظرفیت 18 میلیون تن می گذرد که برای جمهوری آذربایجان حیاتی محسوب می شود. ارمنستان بویژه « پاشینیان » که از طریق بازی های سیاسی به کمک خارجی ها به قدرت دست یافته بود و در مدیریت اقتصادی و سیاسی کشور درمانده شده بود و ماجراجویی سیاسی و نظامی را یک ضرورت می دانست و همسو با آن می خواست با حمله به مناطق مهم و استراتژیک آذربایجان امتیاز سیاسی بدست آورد، در نتیجه به این حمله غافلگیرانه دست زد، غافل از اینکه مردم آذربایجان هم به شدت از شرایط موجود ( روحی، روانی و اقتصادی ) ناراضی بودند که 20 درصد از خاک سرزمینشان سال ها در دست بیگانه باشد و بیش از یک میلیون آواره از این مناطق هم در شرایط ناگوار به سر برند، در نتیجه چاهی که سیاستمداران ارمنستان با معماری پاشینیان کندند، خود در آن گرفتار شدند، نیرو های آذربایجان با اتحاد عمل و حمایت مردمی از چند جبهه حمله را آغاز کردند و با حمایت ترکیه پیش رفتند و پیش آنان روی همچنان ادامه دارد و تا کنون مناطق مهمی را آزاد کردند.آذربایجان در تلاش است دالان لاچین را که خان کندی را به ارمنستان متصل می کند به تصرف در آورد و آزاد سازد و در حال حاضر بخشی از آن را انجام داده و ارمنستان هم برای پیشگیری از آن به مناطق مسکونی با توپخانه حمله می کند.آذربایجان ابتکار عمل را در دست دارد و با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین ( تی بی 2 بایراکتار ) که از ترکیه خریده از ارتفاع بلند هدف را با هدایت لیزری منهدم می کند به پیش می تارد و همراه با آن با پهپاد های گاروپ ساخت اسرائیل هم هدف را رد یابی می کند، علاوه بر آن خود آذربایجان هم از این نوع هواپیماها تولید می کند، در نتیجه آذربایجان با برتری هوایی به پیش می رود و ارمنستان هم سعی می کند با تحریک بیشتر آذربایجان و توپ باران مناطق مسکونی که تا کنون بیش از 100 نفر غیر نظامی ( کودک و سالمند ) در آنها کشته شده، جنگ را در منطقه گسترش دهد تا پای نیرو های جهانی و منطقه ای به آن باز شود، و یا مفاد توافقنامه امنیت جمعی با فدراسیون روسیه را فعال سازد ولی تا کنون فدراسیون روسیه به درخواست های مکرر پاشینیان جواب منفی داده است، روسیه خواهان مشارکت سربازان خود در نظارت به پیشبرد آتش بس میان دو کشور منخاصم است و با شرکت کشور های دیگر مخالفت می کند.
پیشروی نیرو های آذربایجان تحرک عظیمی در بین جوانان جنوب بوجود آورد، در چندین شهر آذربایجان و تهران، تظاهرات مردم به حمایت از آذربایجان در جنگ قره باغ رژیم جمهوری اسلامی را بسیار خشمگین و نگران ساخت، نخست اعلام راهبرد بی طرفی فعال را جواد ظریف وزیر امور خارجه بر زبان آورد ولی پیشروی نیرو های آذربایجان موضع ایران را تغییر داد، برخی مقامات از جمله ولایتی مشاور رهبری، چندین امام جمعه از شهر های بزرگ آذربایجان که از سوی رهبری تعیین می شوند به حمایت از آذربایجان خواستار تخلیه سرزمین های آذربایجان از سوی ارمنستان شدند، و همزمان نیرو های مسلح هم برخی از واحد های خود را در مرز متمرکز کرد، با ادامه جنگ بیش از 139 فروند راکت تا کنون به خودآفرین و پل تاریخی « حسرت » اصابت کرده است. امیر علی رضا صباحی فرد فرمانده نیروی پداوند ارتش هشدار داد که هر گونه خطا و تخلف در مرز ها و آسمان ایران را با آتش سنگین پاسخ می دهیم (البته این سردار هدف را مشخص نکرد )، در ادامه سردار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران در بازدید از مناطق مرزی گفت: از ابتدای درگیری به طرف ها اخطار داده شده بود که هر گونه اقدامی که مخل امنیت و آرامش مردم منطقه باشد مورد پذیرش ما نیست و ژئوپولیتیک مرز ها خط قرمز جمهوری اسلامی ایران است، در این میان حضور یگان های نیروی زمینی در منطقه برای افزایش آمادگی و رزمآیش تیپ 164 متحرک نیروی زمینی ارتش، تیپ مکانیزه، هجومی، مهندسی ، پهپادی و توپخانه ای به فرماندهی امیر سرتیپ کیومرث حیدری ( فرمانده نیروی زمینی ارتش ) که می گفت: هدف ما با عملیات شبانه دشمن را با تاکتیک های جدید به ورطه شکست کشاندن است، ولی این فرمانده روشن نمی کرد که هدف از دشمن کدام کشور و کدام نیرو است ؟ ولی به نظر نشانه های نگرانی از ادامه جنگ و پیروزی آذربایجان در این گفتار پیداست. همسو با آن وزارت امور خارجه هم به تکاپو افتاد تا خودی نشان دهد.در این راستا سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه با طرحی که محتوای آن آشکار نبود ولی ادعا می کرد که طرح مهم و مبتکرانه ای است که تنها آنها قادر به تهیه آن هستند روانه باکو، مسکو، ایروان و آنکارا شد تا طرح معجزه آسای خود را با آنان در میان بگذارد
عراقچی پیش از سفر گفت: کاری که گروه مینسک در این مدت 28 سال نتوانستند انجام دهند ما با ابتکار و طرحی نو انجام خواهیم داد و این جنگ را به پایان خواهیم رساند!!! عراقچی و هیئت همراه روز سه شنبه 27 اکتبر ( درست یکماه بعد از آغاز جنگ ) روانه باکو شد و روز چهارشنبه با الهام علی اف ریاست جمهوری، حکمت حاجی اف دستیار وی، جیحون بایراموف وزیر امور خارجه و شاهین مصطقی یف معاون نخست وزیر گفتگو کرد، در پایان دیدار بخش اندکی از طرح را آشکار کرد و گفت: ارمنستان باید به اشغال اراضی آذربایجان پایان دهد و با ترک مخاصمه، گفتگو با کشور های تاثیر گذار در منطقه آغاز شود و در پی آن روز پنجشنبه عازم مسکو شد تا با مقامات آنجا گفتگو را پیش ببرد، عراقچی در گفتگو با خبرگزاری « ریانووستی » بخش دیگری از طرح را به زبان آورد و گفت: با این طرح اشغال خاتمه می یابد، تمامیت ارضی و تغییر ناپذیری مرز ها مورد احترام قرار می گیرد، حقوق اقلیت ها محترم شمرده می شود، به مراکز و افراد غیر نظامی حمله صورت نمی گیرد، زمینه بازگشت آوارگان فراهم می شود و این ها اصولی هستند که مورد پذیرش جهانی اند ، عراقچی بازهم به کلی گویی خود ادامه داد و روانه ایروان شد که به نظر می رسد مطلب جدید و مورد پسندی را با پاشینیان در میان گذاشت( شاید گفته باشد که برای امنیت ارمنیان قره باغ همراه با خودمختاری و اختیارات فراوان، کریدوری آن را به ارمنستان متصل کند )زیرا پاشینیان از این طرح استقبال و آن را سازنده خواند و از آنجا هم به آنکارا رفت که به نظر می رسد مورد استقبال آنکارا قرار نگرفت. در نتیجه طرحی که از سوی مقامات عالی کشور ( بنا به گفته جواد ظریف ) تهیه شده و با هیاهوی زیاد عرضه شده بود با ناکامی فراوان روبرو شد و احتمالا در بایگانی های این کشور ها جای گرفت.
سیاست خارجی بازتاب سیاست داخلی است، رژیمی که در داخل پایگاه مردمی ندارد، از خیزش مردم در هراس است نمی تواند بازیگر مهمی در سیاست خارجی باشد، رژیم سیاست های داخلی و خارجی خود را نه بر اساس منافع ملی و خواست مردم بلکه برای حفظ حاکمیت خود تنظیم می کند و برای پیشگیری از جنبش مردمی بویژه واحد های ملی که ممکن است تحت تاثیر رخداد های برون مرزی قرار گیرند، همه امکانات نظامی، امنیتی و سیاسی خود را بکار می برد تا مانع از سازماندهی آنها در تعیین حق سرنوشت سیاسی و اقتصادی خود شوند، در روز های اخیر بار دیگر به سرکوب شدید روی آورده، تعدادی از فعالین واحد های ملی را به بهانه های واهی دستگیر، زندانی و یا از بین برده است، در این میان در پیشبرد سیاست های خارجی خود،.گاهی با فرافکنی و بزرگنمایی کرشمه هایی از خود نشان می دهد که دیگر خریداری ندارد، قدرت و کارآیی یک رژیم با قدرت اقتصادی، پایگاه اجتماعی و رفاه مردمی آن اندازه گیری و سنجیده می شود، رژیم جمهوری اسلامی ایران با ساختار سیاسی و اقتصادی خود که تاریک اندیشی و ارتجاع بر آن حاکم است، حرفی برای گفتن ندارد، در نتیجه طرحی از آن مورد توجه و پسند دیگران قرار نمی گیرد… .
