جمعیت فعال کشور، به زنان و مردانی اطلاق میشود که نیروی آمادهای برای تولید کالا و یا کارهای خدماتی داشته باشند. خانه نشینی این جمعیت میتواند تاثیر زیادی بر اقتصاد آن کشور داشته باشد.
طبق نظریه کارشناسان اقتصادی، رشد صنعت، خدمات و کشاورزی را میتوان موتورهای محرک اشتغالزایی در هر کشوری شناخت. اگر این سه بخش فعالیت خود را بدرستی انجام بدهند، نتیجه آن در بازار کار نمایان میشود و اگر اخلالی در آن باشد نیز نتیجه آن را در بیکاری و رکود اقتصادی آن کشور میتوان دید. یک اقتصاد نمیتواند فعالیت درستی داشته باشد ولی تاثیر آن در اشتغال جوانان و کم شدن بیکاری مشخص نباشد. بازار کار هر کشور، شاخص مناسب برای سنجش فعالیت اقتصادی آن کشور است.
با شیوع کرونا و پیکهای پیاپی در سال ۹۹، تعداد شغل و افراد شاغل در اقتصاد کشور کاهش چشمگیری داشته است، اما بدلیل خانهنشینی جمعیت فعال کشور اثرات این کاهش در آمار نرخ بیکاری کشور منعکس نمیشود. با توجه به رکود اقتصادی ناشی از کرونا انتظار میرفت که نرخ بیکاری اعلام شده در کشور بالا باشد. اما دولت نرخ بیکاری را ۷/۹ درصد اعلام کرد که نزدیک به یک درصد کمتر از سال ۹۸ بود.
خانه نشینی جمـعیت فـعال کشور علت پایین آمدن نرخ بیکاری در سال۹۹
اما حقیقت ماجرا چیست؟ تعداد شغل و افراد شاغل در سال گذشته با کاهش قابل توجهی مواجه بوده اما به واسطه خانه نشینی جمعیت فعال، این کاهش در آمار نرخ بیکاری منعکس نشده است.
بررسیها نشان میدهد که اگر در سال ۹۹ خروج جمعیت فعال کشور از بازار کار پیش نمیآمد، نرخ بیکاری به ۱۹ درصد و حتی بالاتر میرسید. بازار کار ایران با بیش از ۲۳ میلیون نفر شاغل وارد سال ۱۴۰۰شده است. بررسی اشتغال در بخش اقتصادی نشان میدهد که بخش خدمات با کاهش ۳/۲ درصدی مواجه بوده و نزدیک به همین میزان هم به بازار کار در بخش صنعت اضافه شده است.
روایت عجیب از آمارهای بازار کار نشان میدهد که بخشی از شاغلان و بیکاران در دروان کرونا ترجیح دادند که دراین شرایط غیرفعال باشند و قید جستجوی کار را برنند. همین شرایط موجب شد تا نرخ بیکاری تک رقمی بشود درحالیکه دولت، تلاش کرد این کاهش آمار ظاهری را به حساب اشتغال زایی و کاهش نرخ بیکاری در کشور و شاخص رشد اقتصادی نشان بدهد. اما پایان کرونا و عادی شدن فعالیتهای اقتصادی، بدون شک هجوم سونامی بیکاران غیر فعال به بازار کار را به همراه خواهد داشت. در آن شرایط افزایش ناگهانی نرخ بیکاری، خواب رشد اقتصادی را از چشم دولتیان خواهد ربود.