دو هفته از لحظۀ اولتیماتوم کرملین به واشنگتن و ناتو می گذرد. تَرَق و تورق و هیاهو… در تمامی کانالهای تلویزیونی ما به خود آمدیم و فهمیدیم که ما را فریب داده اند. ما درخواست کردیم که همه چیز به خطوط مرزی سال 1997 برگردد، ما خط قرمز کشیدیم، ما خواهان تضمین حقوقی امنیت خود شدیم. آنهم بی درنگ، در مدت یک هفته و —- و —-
اما واقعآ در این «اولتیماتوم» چی نوشته شده بود؟ تا کنون هم معلوم نشد!
در واشنگتن و بروکسل آشکارا این اولتیماتوم کرملین را به مسخره گرفتند. به از دست دادن حافظه ربط دادند. اما در هر حال، وعدۀ جواب کتبی و مذاکرات را دادند. اما مذاکرات نه بر سر امنیت روسیه، بلکه به اوضاع اوکرائین و متهم ساختن روسیه به تجاوز و قصد هجوم به خاک دولت همسایه کشیده شد. پس از دو هفته جواب کتبی هم دریافت شد، که در آن واشنگتن و ناتو خارج از قواعد دیپلماتیک، بطور خشن روسیه را حواله دادند به… تا حدی که بنابه تقاضای غرب محتوای آن نوشته افشا نشد. گذشته از این، آمریکا و بریتانیا بیش از صد تُن سلاح مدرن به اوکرائین ارسال کردند و بیش از پیش، اوکرائین را برای هجوم به مناطق «دانسک» و «لوگانسک» تحریک کردند. البته غرب اهداف خود را تعقیب می کند – برافروختن آتش جنگ برادر کشی بین روسیه و اوکرائین؛ تضعیف روسیه و احتمال فروپاشی آن همچون اتحاد شوروی، که غرب مدتهاست در آرزوی آن است.
پس کرملین چی شد؟ حساب برابر و چیزی تغییر نکرد! کرملین طبق عادت ترسوها وارد بحث های بی پایان با آنهایی که اولتیماتوم داده بودند، گردید. اکنون مسکو در صدد است بطور کتبی جواب واشنگتن و بروکسل را آماده کند. و همینطور به دور خود می چرخد.
آیا چیزی برای تعجب وجود دارد؟ ابدآ! هنوز روشن نیست که مبتکرِ این «اولتیماتوم» چه کسی است و چه هدفی را در ورای آن تعقیب می کرد. اما به احتمال قوی ابتکار از طرف رئیس جمهور است که میل داشت عکس العمل غرب را در صورت آغاز عملیات نظامی علیه اوکرائین بسنجد. یک جنگ محدود پیروزمندانه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری برای پوتین بسیار سودمند است.
اما عکس العمل غرب بطور غیرمنتظره ای بسیار شدید بود. تهدیدِ جواب قاطع و تحریم های جدید، نه تنها رئیس جمهور، بلکه بطور جدی تمامی اطرافیان او، یعنی گلۀ دزدان را وحشت زده کرد. آخر این گله به ناف غرب بسته شده است: پولها آنجا، زنانشان آنجا، بچه ها آنجا، اموال غیر منقول آنجا، حتی معشوقه هاشان هم آنجاست. بسیاری از عرسه های اقتصاد کشور و سیستم بانکی، از جمله بانک مرکزی و بانک سهامی عملآ متعلق به دزدان غربی است. هر کدام از افراد این گله دارای دو یا سه تابعیت هستند. چرا دور برویم، وقتی که دبیر مطبوعاتی رئیس جمهور «پسکوف» تابعیت انگلستان را دارد و دختر وزیر خارجه « لاوروف» تابعیت آمریکا را دارد.
هر کدام از اینها نه فقط از لحاظ مالی خود را بسته بندی کرده اند، بلکه دارای فرودگاه ذخیره برای رفتن هم هستند. آیا تیره شدن مناسبات با غرب برای اینها لازم است؟ سئوال احمقانه!
تنها نتیجه این بازی – بحرانی تر شدن مناسبات با اوکرائین بود. مسکو با دنباله روی از سیاست آمریکا مسئله کنار زدن رژیم «باندرها» را در اوکرائین پیچیده کرد. مسکو به راحتی در سال 2014، پس از اغتشاشات «میدان»، زمانی که رئیس جمهور قانونی اوکرائین «یانکوویچ» تقاضای کمک کرد، می توانست مسئله را حل کند. اما با شنیدن فریاد آمریکا، مسکو ساکت شد و تصادفی بخشی از « دنباس» را حفظ کرد.
اکنون وضعیت بسیار پیچیده تر شده است. اولآ ارتش اوکرائین با دریافت سلاح های مدرن غرب بسیار نیرومندتر گردیده است. ثانیاً نسل تازۀ جوانان اوکرائین تحت تآثیر تبلیغات «باندرها» رشد کرده اند و روسیه را دشمن اصلی خود می دانند و …..
مناسبات کرملین فقط با اوکرائین پیچیده وبغرنج نیست، بلکه با تمام جمهوری های اتحاد شوروی سابق چنین است. قبل از همه با جمهوری های آسیای میانه. و از این وضعیت ترکیه و چین بسیار با موفقیت استفاده می کنند. مناسبات تنگاتنگ ترکیه و آذربایجان بر همه روشن است. اخیرآ رهبر چین در یک کنفرانس ویدئویی با تمامی رهبران کشورهای آسیای میانه، به آنها سرمایه گزاری های کلان، راه سازی، خطوط راه آهن، و توسعه زیربنائی را قول داد. با در نظر گرفتن توان مالی چین، این وعده ها بی پشتوانه نیست. در این شرایط قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان و حتی کازاخستان با چه دولتی همراه خواهند شد؟ با روسیه حرّاف یا با اقتصاد شکوفای چین؟ جواب این سئوال روشن است.
در روسیه نطق های آتشین و حریف طلبی سیاستمداران و روزنامه نگران پول گرفته همچنان ادامه دارد. هیاهوی زیاد….. اما بدون هیچ چیز مشخص.
نوشتۀ ای.ای.نیکیتچوک صدر هیأت رئیسۀ دانشمندان سوسیالیست فدراسیون روسیه (روسو) 9 فوریه 2022
برگردان: ر. ح. بازیار
