« زن، زندگی، آزادی» این شعاری است که ساعاتی پیش
توسط دانشجویان دانشگاه تهران سرداده شده است.
« زن، زندگی، آزادی»، این شعاری است که ساعاتی پیش توسط دانشجویان دانشگاه تهران سرداده شده است. آن‌ها با در دست گرفتن پلاکاردهایی که نام مهسا امینی روی آن نوشته، یک تجمع اعتراضی تشکیل داده‌اند. برخی دختران دانشجو روسری‌های خود را به نشانه اعتراض درآورده‌اند، همان کاری که زنان کُرد در اقدامی هماهنگ و همزمان در مراسم تشییع پیکر مهسا انجام دادند.
اعتراضات مردمی که از روز جمعه و همزمان با اعلام خبر جان باختن مهسا امینی آغاز شد، همچنان ادامه دارد.
با این حال، منابع محلی از تهدید فعالان مدنی در شهرهای سقز و سنندج، قطع و محدودیت اینترنت و فضای امنیتی هردو شهر خبر می‌دهند.
در فضای مجازی نیز اعتراض‌ها ادامه دارد. برخی زنان با راه انداختن چالش روسری سوزی و به آتش کشیدن روسری‌های خود، برخی زنان و مردان با کوتاه کردن و ترشیدن موهای خود مقابل دوربین و یا تعطیل کردن کسب و کار خود با آرم مشکی و هشتگ نام مهسا امینی، و برخی بازیگران که تا کنون با حجاب در شبکه‌های مجازی فعالیت می‌کردند، با برداشتن روسری و انتشار تصویر بی حجابشان به جان باختن این دختر ۲۲ ساله واکنش نشان دادند.
***
مهسا که دوستان و نزدیکانش او را «ژینا» صدا می‌کردند، برای سفر از سقز به تهران آمده بود و روز سه‌شنبه۲۲شهریور، توسط گشت ارشاد دستگیر و دو ساعت بعد در حالت کما به بیمارستان کسری منتقل شد و سه روز بعد جان باخت. هنوز مشخص نیست از زمان دستگیری تا زمان انتقال او به بیمارستان چه بر سر مهسا آمده است.
تلویزیون ایران با پخش فیلمی مدعی شده مهسا در جلسه توجیهی کلاس به طور ناگهانی دچار ایست قلبی می‌شود، اما کبودی پشت گوش و دور چشم او در تصاویر منتشر شده از مهسا در بیمارستان، پزشکان را با تردید جدی مواجه کرده است. پیش‌تر سه پزشک در گفتگو با «ایران‌وایر»، متفق‌القول اعلام کردند که ایست قلبی نمی‌تواند این کبودیها را ایجاد کند و این کبودیها را علائم وارد شدن ضربه به سر عنوان کردند. خانواده مهسا امینی نیز تاکید کرده‌اند دختر آن‌ها هیچ سابقه بیماری قبلی نداشته است.
همزمان با انتشار خبر درگذشت مهسا در غروب روز جمعه با وجود جو امنیتی، یک تجمع اعتراضی مقابل بیمارستان کسری تهران شکل گرفت. پلیس تمامی مسیرهای منتهی به بیمارستان را محدود و نیروهای گارد ویژه اطراف بیمارستان مستقر شدند. گزارش‌هایی مبنی بر دستگیری برخی تجمع‌کنندگان منتشر شد. تاکنون هویت دو تن از آن‌ها مشخص شده است؛ «لیلا میرغفاری» فعال مدنی و «زانیار محمد نژاد» ۲۴ ساله و فعال کُرد اهل سنندج و ساکن تهران.
روز گذشته، شنبه۲۶شهریور۱۴۰۱، پیکر مهسا به آرامستان «آیچی» سقز منتقل شد، یک شاهد عینی می‌گوید: «خانواده امینی ساعت تشییع جنازه را ده صبح اعلام کردند، اما ماموران امنیتی که از تهران آمده بودند، می‌خواستند زودتر و قبل از رسیدن جمعیت مراسم تدفین برگزار شود. ده‌ها نفر از صبح علی‌الطلوع در آرامستان جمع شده‌بودند. در آمبولانس را گرفتند که نتوانند ژینا را بیرون بیاورند تا جمعیت برسد.»
پیکر مهسا با حضور جمعیتی انبوه و در میان اشک و آه، شعارها و سرودهای برابری خواهانه کُردی به خاک سپرده شد. زنان کُرد در بخشی از مراسم در اقدامی هماهنگ روسری‌های خود را از سر درآوردند و شعارهای «مردن برای روسری تا کی چنین خاکبرسری» و «مرگ بر مزدور دیکتاتور» سر دادند. این اقدام زنان کرد با تشویق مردان حاضر در آرامستان همراه بود.
پس از خاکسپاری مهسا، مردم معترض سقز به سمت فرمانداری این شهر رفتند و شعارهای اعتراضی سر دادند. این تجمع با دخالت ماموران یگان ویژه به خشونت کشیده شد. گزارش‌هایی از شلیک گاز اشک آور و گلوله‌های ساچمه‌ای به شهروندان معترض منتشر شد.
تصاویر و هویت برخی از آن‌ها تا کنون در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. «کیان درخشان» و «محمد پارسا»، هر دو به دلیل برخورد تیرهای ساچمه‌ای به سر، صورت و بدن‌شان به مراکز درمانی منتقل شده‌اند؛ حال هر دو وخیم گزارش شده است.
«هه‌نگاو» نیز ساعتی پیش گزارش داده که «نچیروان معروفی» ۱۸ ساله و اهل روستای تورجان از توابع سقز که در جریان اعتراضات روز گذشته این شهر از ناحیه چشم مورد اصابت گلوله ساچمه‌ای قرار گرفته بود، بینایی چشمش را از دست داد.
به گفته منابع محلی، اینترنت تلفن همراه در این شهر از روز گذشته تاکنون قطع است و سرعت اینترنت خانگی نیز به شدت محدود شده است.
اعتراضات سقز غروب روز شنبه به سنندج، یعنی مرکز استان کردستان هم رسید. مردم سنندج با شعار «سقز تنها نیست، سنندج پشتیبانش است»، در میدان اقبال این شهر تجمع کردند. در ویدیوهای منتشر شده، زنان سنندج مقابل نیروهای گارد ویژه که سعی در متفرق کردن آن‌ها دارند، می‌نشینند و شعار سر می‌دهند.
تجمع سنندج نیز با شلیک گاز اشک‌آور و تیراندازی به سوی معترضان همراه شده است و چندین نفر بازداشت شده‌اند. هویت بازداشت شدگان هنوز مشخص نیست. اینترنت همراه اول در سنندج نیز به طور کامل قطع شده است.
سازمان «هه‌نگاو» که اخبار کردستان را منتشر می‌کند گزارش کرده است که دست‌کم ۳۸ نفر در این دو شهر با شلیک مستقیم نیروهای گارد یگان ویژه و ضربات باتوم مجروح شده و ۱۳ نفر نیز توسط این نیروها بازداشت شده‌اند.
بر اساس این گزارش، طی اعتراضات روز گذشته سقز، دست‌کم ۳۳ نفر با شلیک مستقیم نیروهای یگان ویژه مجروح شده‌اند که ۵ نفر از آن‌ها به دلیل وخامت وضعیت جسمانی به مراکز درمانی تبریز منتقل شده‌اند. «پارسا صحت» ٢٣ ساله، «نچیروان معروفی» ۱۸ ساله و «کیان درخشان» به همراه دو نفر دیگر که همگی از ناحیه چشم مجروح شده‌اند، به دلیل وضعیت وخیم جسمانی به مراکز درمانی تبریز منتقل شده‌اند.
روز شنبه برخی فعالان حقوق بشر از تهدید فعالان مدنی در شهرهای سنندج و سقز توسط نهادهای امنیتی خبر دادند. «ژینا مدرس گرجی»، فعال حقوق زنان سنندج یکی از آن‌ها بود. «فرزاد صیفی کاران» خبرنگار رادیو زمانه، در توییتر نوشته بود که خانم گرجی توسط سازمان اطلاعات سپاه به صورت تلفنی تهدید شده است. او نوشته ماموران به او گفته بودند دیگر آفتاب را نخواهی دید و سه بار به کتابفروشی او مراجعه کرده‌اند و پس از این که او را نیافته‌اند خانم مدرس گرجی را تلفنی احضار کرده‌اند. امروز، یکشنبه۷ شهریور۱۴۰۱، یک فعال حقوق بشر از سنندج در پیامی برای «ایران‌وایر» نوشته است: «این جا قوه‌قضاییه پیام عمومی فرستاده که تمام فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و کارهای سازمان‌های غیردولتی تا اطلاع ثانوی متوقف است، سر هر میدان اصلی نیروهای یگان ویژه مستقر است. اینترنت ایرانسل به صورت محدود قطع و وصل می‌شود. اینترنت در شهر سقز به طور کامل قطع است و مردم برای مخابره اخبار به شهر بوکان در پانزده کیلومتری سقز که متعلق به استان آذربایجان غربی است، می‌روند.»
امروز صبح (یکشنبه۲۷ شهریور)، اما اعتراضات به دانشگاه تهران رسید. دانشجویان دانشگاه تهران با در دست داشتن پلاکاردهایی با نام مهسا، ژینا، «می‌خواهم زنده بمانم» و شعار «دانشجو می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد»، تجمع اعتراضی برگزار کردند. در این تجمع برخی دانشجویان روسری از سر برداشته بودند. یکی از دانشجویانی که در این تجمع حضور داشته به «ایران‌وایر» می‌گوید: «تجمع بدون بازداشتی به پایان رسیده است، اما ماموران حراست دانشگاه از تمامی تجمع‌کنندگان فیلم گرفته‌اند.»
قرار بود عصر امروز یکشنبه، یک تجمع اعتراضی در دانشکده فنی دانشگاه تهران در خیابان گیشای تهران برگزار شود، اما دقایقی قبل فعالان دانشجویی اعلام کردند که این تجمع لغو شده است.
با وجود محدودیت، اعتراضات به جان باختن مهسا امینی در فضای مجازی هم ادامه دارد. زنان کُرد در چالشی روسری‌های خود را مقابل دوربین می‌سوزانند. زنان و مردانی موهای خود را مقابل دوربین کوتاه و یا از ته می‌تراشند. برخی با مشکی کردن پیج‌های فروش در اینستاگرام و گذاشتن هشتگ مهسا واکنش نشان داده‌اند و «کتایون ریاحی» و «شبنم فرشادجو»، بازیگران سینمای ایران، با برداشتن حجاب خود به جان باختن مهسا واکنش نشان داده‌اند؛ آن‌ها همیشه در فضای مجازی تصاویری با حجاب اسلامی از خود منتشر کرده‌اند.
