رئیس جمهور فرانسه نسبت به گسترش آینده “بریکس” ابراز نگرانی کرد
در جریان اجلاس سران “بریکس” در آفریقای جنوبی در پایان ماه اوت سال جاری. قرار شد که آرژانتین، عربستان سعودی، مصر، ایران، امارات متحده عربی و اتیوپی از سال 2024 به این اتحادیه بپیوندند. منابع مالی و به طور کلی اقتصاد تقریباً همه این کشورها در نظام اقتصادی جهانی اهمیت فزاینده ای پیدا می‌کند. و این پاریس را بسیار نگران می کند. هم زمان، استعمار نو فرانسه ضربه جدیدی خورده است: در این روزها، ارتش گابن، به معنای واقعی کلمه، یک کودتای ضد فرانسوی در این کشور انجام داد. رژیم سابق که یکی از ارکان اصلی فرانسه در آفریقا به شمار می‌رفت، سرنگون شد. آنطور که اخیراً در نیجر، مالی، بورکینافاسو، جمهوری آفریقای مرکزی اتفاق افتاد. بنابراین فرانسه دلایل خوبی برای نگرانی دارد. آقای«مکرون» معتقد است “بریکسی” که گسترش یافته، نظم جهانی را نقض و علاوه بر این، ثبات جهانی را تهدید می‌کند. زیرا “در نظم جهانی‌ایی که تحت سلطه غرب است دارد تجدید نظر می‌شود.” او گفت که فرانسه با همه اعضای “بریکس” “گفتگو خواهد کرد”. اگر منظور رئیس جمهور فرانسه حفظ تسلط نظام ارزی غرب در جهان و تحکم شرکت‌های فراملیتی در رابطه با کشورهای در حال توسعه و پسا سوسیالیستی است، در این صورت ارزیابی‌های آقای «مکرون» مسلم و انکار ناپذیر است. زیرا تعامل فعال‌تر سیاسی و اقتصادی کشورهای “بریکس” و استفاده فزاینده از ارزهای ملی آنها در مبادلات و توافق نامه های بین‌المللی میتوان گفت حکمی بر استعمار نو اقتصادی و تحکم و زورگویی‌های سیاسی غرب است. بویژه، با در نظر گرفتن گسترش آینده “بریکس” و در ترکیب این اتحادیه در سال‌های 2025- 2026، باز هم 10 کشور دیگر از جمله 5 کشور آفریقایی در حال برنامه ریزی برای پیوستن به آن هستند.
اگر منظور رئیس جمهور فرانسه حفظ تسلط نظام ارزی غرب در جهان و تحکم شرکت‌های فراملیتی در رابطه با کشورهای در حال توسعه و پسا سوسیالیستی است، در این صورت ارزیابی‌های آقای «مکرون» مسلم و انکار ناپذیر است. زیرا تعامل فعال‌تر سیاسی و اقتصادی کشورهای “بریکس” و استفاده فزاینده از ارزهای ملی آنها در مبادلات و توافق نامه های بین‌المللی میتوان گفت حکم مرگ بر استعمار نو اقتصادی و تحکم و زورگویی‌های سیاسی غرب است. بویژه، با در نظر گرفتن گسترش آینده “بریکس” و در ترکیب این اتحادیه در سال‌های 2025- 2026، باز هم 10 کشور دیگر از جمله 5 کشور آفریقایی در حال برنامه ریزی برای پیوستن به آن هستند. گذشته از این، همه این کشورها قصد دارند به طور دسته جمعی قطعنامه‌ای را از سازمان ملل درخواست کنند که به فرانسه دستور دهد تا از این سرزمین‌ها دست بردارد. پاریس نگران است که این ابتکار عمل در چارچوب “بریکس” مورد حمایت قرار گیرد. به یاد بیاوریم که تقریباً تمام جزایر متعدد نزدیک آفریقای جنوبی، ماداگاسکار، کومور، موریس و موزامبیک، برخلاف خواسته استقلال اکثر این کشورها، هنوز به فرانسه تعلق دارند. تا آنجا که به گابن سابق فرانسه مربوط می‌شود ، در عمل جبهه جدیدی در اینجا علیه مداخله برنامه ریزی شده در نیجر ایجاد شده است. مقامات جدید در تاریخ 30 اوت ، در روز کودتای نظامی در گابن ، اظهار داشتند که: «رژیم نواستعماری در كشور ما از بین رفته است. سیاست‌های غیرمسئولانه آن اوضاع را در گابن تشدید کرده و فقط برای استعمارگران سابق و شرکت‌های آنها مفید و مطلوب بود».
نظامیان با بیان اینکه این نتایج به منظور حفظ قبیله حاکم هوادار فرانسه در قدرت و توسط «رهبری» گابن از زمان استقلال آن – از سال 1960 ارائه شده است، نتایج انتخابات ریاست جمهوری اخیر را لغو کردند. مرزهای گابن “به طور موقت بسته” اعلام شده و ارگانهای دولت سابق منحل شده‌اند، اکثر شرکت های فرانسوی و خارجی کار در این کشور را به حالت تعلیق درآورده‌اند. ارتش قصد دارد در آینده نزدیک توافقنامه‌های خارجی گابن را در راستای منافع آنان برای این کشور را بازنگری کند. اتحاد دیرینه نظامی- سیاسی با متروپل های سابق، که هنوز پایگاه های نظامی در گابن، نزدیک پایتخت لیبرویل و در منطقه بندر اصلی گابن “پورت جنتیل” دارند، نیز مورد بازنگری قرارخواهند گرفت. در این میان، تظاهرات در حمایت از دولت جدید تقریباً در سراسر کشور با شعارهای « زمان خروج فرانسه فرا رسیده است!»، «گابن به حاکمیت واقعی نیاز دارد!»، «نیجر، مالی، بورکینافاسو، جمهوری آفریقای مرکزی که علیه پاریس قیام کردند، متحدان ما هستند!» برگزار می‌شوند… «دیمیتری پسکوف»، دبیر مطبوعاتی رئیس جمهور فدراسیون روسیه به رسانه‌ها گفت، که کرملین «نگرانی عمیق خود را نسبت به رویدادهای گابن» ابراز کرده است. وی تصریح کرد که رهبری فدراسیون روسیه “به دقت وقایع این کشور را رصد می‌کند.” و «ماریا زاخارووا»، نماینده وزارت امور خارجه روسیه تاکید کرد که: «وزارت خارجه روسیه به شدت نگران وضعیت گابن است، آنها رویدادهای کشور دوست روسیه را دنبال می‌کنند و امیدوارند که هرچه زودتر اوضاع در این کشور به ثبات برسد».
«م. زاخارووا» هم توصیه کرده بود که روس‌ها «اگر به آنها نیاز فوری نباشد» از سفر به گابن خودداری کنند. گابن دوست روسیه خوانده می‌شود، چونکه مانند دیگر کشورهای آفریقای سابق فرانسه، علیرغم فشارهای جدی غرب بر این کشورها، گابن در تحریم‌های غرب علیه روسیه شرکت نمی‌کند.
فرانسه ضمن محکوم کردن رسماً کودتا، به ارتش خود در گابن دستور داد که فعلاً بی طرف بمانند: ظاهراً به این امید که همه چیز “تغییر کند”. همین تاکتیک اغلب در دیگر کشورهای سابق فرانسه در آفریقا استفاده می‌شود و به پاریس اجازه می‌دهد پایگاه های نظامی خود را در آنجا حفظ کند. معمولاً به محض اینکه اپوزیسیون، حتی زمانی که به قدرت رسیده باشد، تضعیف می‌شود، ارتش فرانسه در «بازگرداندن نظم» که بارها در چاد، جمهوری آفریقای مرکزی، ساحل عاج، توگو مشاهده شده، و در همان گابن رودربایستی نمی‌کند. و این قابل درک است. گابن ثروتمندترین کشور آفریقای سابق فرانسه است. این کشور از نظر ذخایر نفت، طلا، پلاتین، سنگ‌های قیمتی، اورانیوم، آهن، سنگ معدن منگنز، عناصر خاکی کمیاب و با ارزش ترین چوب استوایی یکی از10 کشور برتر آفریقایی است. تا چه رسد به منابع نفت و گاز ساحلی (25 درصد – خشکی)، ذخایر انواع مواد خام ذکر شده و همچنین جنگل‌های استوایی. با این وجود، استخراج و صادرات همه این منابع، و همچنین چوبهای قیمتی و با ارزش بالا، تولید میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری، قهوه، دانه های کاکائو، روغن نخل، بطور کلی توسط تجارت فرانسوی کنترل می‌شوند. در خود کشور، سطح بازیافت منابع طبیعی مختلف آن تا به امروز به سختی از 15 درصد فراتر می رود. در عوض حداقل 60 درصد از حجم کل صادرات مواد خام گابن مدت هاست که به فرانسه ارسال می‌شوند. بنابراین آقای مکرون و نخبگان حاکم غربی در کل امروز چیزی برای نگرانی دارند…
منبع: روزنامه اینترنتی”ستولتیه” نشریه اطلاعاتی و تحلیلی بنیاد مطالعات دورنماهای تاریخی
آلکسی بالییف
ترجمه از: رحیم کاکائی
