حسن دمیرچی (هرگلی) مشهور به حسن آذربایجانی موسیقیدان، نویسنده، شاعر و از فعالان ملی و مدنی آذربایجان در اول شهریور ماه سال ۱۳۲۰ در شهر تبریز دیده به جهان گشود، و در سوم تیر ماه 1397 در سن 77 سالگی چشم از جهان فرو بست.
او سومین فرزند از خانواده حاج حبیب هرگلی بود.
پدر وی حاج حبیب هرگلی به شغل بنایی مشغول و از طبقات متوسط تبریزی بود.
در سال ۱۳۲۷ حسن تحصیلات خود را در مدرسه ساسان تبریز شروع کرد.
وی از کودکی به موسیقی علاقمند بود در آن روزها چون آموزش موسیقی متداول نبود ایشان تنها راه تعلیم و یادگیری موغامات را از طریق رادیو باکو برای خود فراهم آورد
و توانست موغامات آذربایجان را به طور کامل یاد بگیرد و بعدها به دیگر علاقمندان موسیقی موغام آذربایجان آموزش دهد.
از جمله کارهای فرهنگی حسن دمیرچی جمع آوری نام های ترکی در یک جلد بود که پس از ادغام با اثری که دوست ایشان آقای داود غفارزاده انجام داده بود، کتابچه ” اودلار یوردوندان آدلار” تالیف گردید.
در اواخر سال ۵۸ حسن آقا دمیرچی مجموعه سرودهایی را که عموما به صورت مارش اجرا شده بود، در منزل شخصی و با همراهی بیش از ۳۰ نفر از اعضاء ارکستر و به همت محمد آقا شاطریان و نوشتار دکتر زهتابی ضبط و تکثیر نمود که یکی از کارهای هنری و قابل تحسین زمان خود بوده و هست.
استاد در در اواخر سال ۱۳۷۰ به تشویق دوست و رفیق یار غار ایشان آقای علی خالد آبادی مجوز تاسیس رسمی آموزشگاه موسیقی را از طرف وزارت ارشاد دریافت نمود. آموزشگاه مزین به نام آذربایجان بود و تدریس در آن توسط اساتید مجرب زمان خود انجام می شد و بیشترین فعالیت آموزشگاه در زمینه آموزش موغام و آواز بود. استاد حسن دمیرچی در سال های فعالیت آموزشگاه، هنرآموزان زیادی را تربیت نمود و تمام دستگاه های موغامات، ریتمیک موغام و … را به آنان آموخت. تعدادی از شاگردان سابق استاد هم اکنون صاحب آموزشگاه موسیقی و رهرو و مبلغ موغام آذربایجان هستند.
استاد حسن دمیرچی در سال ۱۳۷۲ به همت دوستان و یاران خود علی الخصوص به کمک مرحوم پروفسور زهتابی، موسسه “آذربایجان مدنیت اوجاغی” را پایه گذاری کردند. این بخش در کارهای فرهنگی از جمله چاپ کتب ترکی علی الخصوص کتاب های تاریخ دکتر زهتابی و … و فعالیت های اجتماعی نظیر یاری رسانی به هموطنان زلزله زده اردبیل در سال ۱۳۷۶، همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد.
از اقدامات قابل تحسین استاد حسن دمیرچی که همیشه در خاطر ملت آذربایجان خواهد ماند، امداد و یاری رسانی ایشان به مردم آسیب دیده زلزله ورزقان در سال ۱۳۹۱ بود. استاد حسن دمیرچی با اینکه در آن زمان، ۷۱ ساله بودند، ۱۸ ماه بدون وقفه، در سرما و گرما در منطقه زلزله زده حضور داشت و از امداد و کمک رسانی به مردم کوتاهی نکرد و ۲ واحد نانوایی در روستاهای مختلف سرند و گوران بی به کمک جوانان و عاشقان آذربایجان ساخت که اینک به عنوان یادگاری استاد در آن مناطق پابرجا است.
در این مدت زمانی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی استاد دمیرچی را بارها احضار کردند و خواستند از فعالیت و کمک به زلزله زدگان دست بر دارد. چون با موافقت آن روبرو نشدند، به شیوه وحشیانه ای به خانه او هجوم بردند و او را به مدت شش ماه در زندان تبریز زیر فشار روحی و جسمی قرر دادند. زندانبان از او می خواستند تا منابع کمک های مردمی را به آن ها اطلاع دهد. بازجویان در صدد بودند تا از این طریق پرونده مالی برایش سرهم بندی کنند. اما محبوبیت مردمی و پاکدستی استاد بیش از آن بود که این امکان را به عوامل امنیتی رژیم بدهد. سرانجام مجبور شدند او را پس از شش ماه اذیت و آزار آزاد کنند.
استاد حسن دمیرچی (هرگلی) در مسیر پر التهاب زندگی خود، تمام سختی ها و ناملایمات را به جان خرید و سرانجام، قلب رئوف و عاشقش در سوم تیر ۱۳۹۷باز ایستاد.
سوم تیرماه هر سال یاران و دوستان استاد دمیرچی سر قبر او جمع می شوند و با شعر، موسیقی و سخنرانی خاطره او را گرامی می داند.
یاد و خاطره اش همیشه گرامی است.
آثار مکتوب استاد حسن دمیرچی:
اودلار دیارینان آدلار
آذربایجان موغاملاری
آذربایجان سئچیلمیش ماهنیلاری (۵ جلد)
هاریلی تبریز
مجموعه اشعار “ایستک”
سهندیه
ستارخان حماسه سی حاقیندا
مجموعه آهنگ های ساخته شده توسط استاد حسن دمیرچی:
سهندیه ( در سال ۱۳۷۸ در بین استان های ایران در ساخته های رادیویی مقام اول را کسب نمودند)
اوغلوم و ۳ یاخشی لیق (در سال ۱۳۷۹…..
هئی-هئی
سنسیزله میشم
اپرای مشروطه حماسه سی
شانلی قالا
سلام گتیرمیشم
تبریز- اردبیل
زینب پاشا
خسته قوش
اوچ قهرمان
یاساق
تبریز تسلیم اولابیلمز
اورمو گولو
و … که در مجموع ۵۰ آهنگ مختلف ساختند.
