حضور علی خامنهای در نماز جمعه پس از پنج سال و ایراد خطبههای شدیداللحن، نشان از نگرانیهای متعدد او در زمینههای سیاسی و امنیتی، بهویژه در مورد تحولات منطقهای و داخلی دارد. پیش از این، او در دیماه ۱۳۹۸ و پس از ترور قاسم سلیمانی، امامت نماز جمعه را بر عهده داشت. این بار ترور حسن نصرالله و چند فرمانده ارشد حزبالله به همراه عباس نیلفروشان، یکی از فرماندهان سپاه پاسداران، و حمله موشکی انتقامجویانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اسرائیل در دهم مهر، دلیل امامت او بود.
خامنهای در خطبه اول با استناد به قرآن، مفهوم «ولایت» را به معنای پیوستگی مؤمنان با یکدیگر تعبیر کرد و آن را «رحمت الهی» خواند. او گفت: “اگر ملتهای مسلمان این همبستگی را حفظ کنند، عزت خداوند همراه آنهاست و میتوانند بر همه موانع و دشمنان غلبه کنند. این منطق و سیاست قرآن است.”
رهبر جمهوری اسلامی با تأکید بر تشکیل جبههای واحد بر اساس تعلقات دینی، اظهار داشت: “دشمن ملت ایران همان دشمن ملت فلسطین، لبنان، عراق، مصر، سوریه و یمن است.” به گفته او، دشمنان با روشهای مختلف، از جمله جنگ روانی، فشار اقتصادی و حملات نظامی، به مسلمانان هجوم میآورند.
او همچنین در دفاع از مداخله ایران در منطقه، بهویژه در نزاع میان فلسطین و اسرائیل، گفت: “هر ملتی که نمیخواهد به محاصره فلجکننده دشمن گرفتار شود، باید از ملتهای مظلوم حمایت کند تا دشمن موفق نشود.” خامنهای افزود: “ما باید کمربند دفاعی، استقلالطلبی و عزت را از افغانستان تا یمن و از ایران تا غزه و لبنان محکم کنیم.”
رهبر جمهوری اسلامی به “احکام دفاعی اسلام” و قوانین بینالمللی نیز اشاره کرد و گفت: “دفاع فلسطینیها مشروع است و حمایت از آنها نیز مشروع.” او تأکید کرد که هیچکس حق ندارد از حزبالله لبنان به خاطر حمایت از قیام فلسطینیها انتقاد کند.
خامنهای همچنین عملیات حماس علیه اسرائیل در هفتم اکتبر، موسوم به «طوفان الاقصی»، را که موجب آغاز درگیریهای اخیر شد، «حرکتی درست، منطقی و قانونی» توصیف کرد. او حمله موشکی اخیر سپاه پاسداران به اسرائیل را «درخشان و قانونی» خواند و آن را “کمترین مجازات” برای اسرائیل دانست. او افزود: «رژیم خونآشام و سگ هار آمریکا در منطقه» است.
در خطبه دوم که به زبان عربی ایراد شد، خامنهای حسن نصرالله را «زبان گویای ملتهای منطقه» خواند و عزاداری برای او را مشابه عزاداری برای امام حسین دانست. او گفت: “خواسته امروز سید حسن نصرالله این است که لبنان و حزبالله ناامید نشوند.”
اسرائیل در ادامه ترور فرماندهان سپاه پاسداران و حزبالله و حملات به پایگاههای شبهنظامیان حامی ایران در خاورمیانه، در حملهای به ضاحیه بیروت در تاریخ ۶ مهر، حسن نصرالله را کشت.
خامنهای تأکید کرد که این ترورها باعث افزایش خشم و انگیزه مردم منطقه خواهد شد و حزبالله و نصرالله را «عصاره فضائل تاریخی و هویتی لبنان» توصیف کرد. او به پیوندهای تاریخی شیعیان ایران و لبنان اشاره کرد و گفت: “ما ایرانیها از دیرباز با لبنان و شخصیتهای برجستهاش آشناییم؛ مردانی همچون شهید محمد بن مکی عاملی، علی بن عبدالعال کرکی، شهید زینالدین عاملی، حسین بن عبدالصمد عاملی و فرزندش شیخ بهائی که ایران را از برکات دانش خود بهرهمند کردند.”
خامنهای در پایان اسرائیل را «ابزار آمریکا و همدستانش برای تصاحب منابع خاورمیانه» دانست و گفت: “آمریکا قصد دارد اسرائیل را به دروازه صادرات انرژی و واردات فناوری تبدیل کند.” او بار دیگر بر ناپایداری اسرائیل تأکید کرد و گفت: “این رژیم با حمایت آمریکا سرپا مانده، اما این وضعیت دوام نخواهد آورد.”
در کل، حضور خامنهای در نماز جمعه نمادی از نگرانیهای او درباره وضعیت منطقهای، کاهش قدرت محور مقاومت، فشارهای بینالمللی و داخلی، و نیاز به نمایش اتحاد و استقامت در برابر تهدیدات است.