نظم نوین جهانی: “وعده بریکس“ (1)
از زمان تأسیس سازمانی که از سال 2009 به نام بریکس شناخته میشود، تحت فشار بحران جهانی امپریالیسم، تغییرات قابلتوجهی در این گروه رخ داده است. این سازمان در ابتدا شامل برزیل، روسیه، هند و جمهوری خلق چین بود (آفریقای جنوبی نیز در سال 2010 به آن پیوست). ایجاد این گروه ناشی از نارضایتی مشترک چهار کشور مؤسس از تسلط ایالات متحده و کنترل آن بر اکثر نهادهای بینالمللی نظیر سازمان ملل متحد، صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی بود.
تشکیل بریکس و گسترش آن منجر به ظهور این سازمان بهعنوان جایگزینی برای ساختارهای موجود بینالمللی شد. کشورها برای پیوستن به این سازمان صف کشیدهاند، چراکه تسلط ایالات متحده بر سیستمهای مالی و دیپلماتیک جهانی به معضلی برای کشورهای مختلف با نظامها و سطوح اقتصادی گوناگون تبدیل شده است.
توسعه اجلاس بریکس که از 22 تا 24 اکتبر 2024 در کازان روسیه برگزار شد، در ادامه گسترش موفقیتآمیز این سازمان به کشورهایی چون ایران، عربستان سعودی، مصر، اتیوپی و امارات متحده عربی بود. با وجود تبلیغات منفی ایالات متحده درباره «انزوای» ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، اجلاس کازان با حضور هیئتهایی از کشورهایی چون ونزوئلا، ترکیه، پاکستان، ویتنام، اندونزی، سوریه، تایلند و سریلانکا برگزار شد.
این حضور گسترده نشان میدهد که رهبری ولادیمیر پوتین نهتنها منزوی نشده، بلکه در مرکز یک سازمان بینالمللی در حال رشد قرار دارد. این سازمان بهعنوان رقیبی جدی برای گروههایی همچون صندوق بینالمللی پول، سازمان تجارت جهانی و گروه 7 محسوب میشود.
بحثهای اجلاس کازان که در بیانیه پایانی بازتاب یافت، حول محور نگرانیهای مشترک کشورهای شرکتکننده بود. موضوعی که بارها مطرح شد، تأکید بر حاکمیت کشورها و عدم پذیرش تمرکز قدرت در دست یک کشور خاص بود.
کشورهای بریکس از ابتدا نسبت به مزایای استفاده آمریکا از دلار بهعنوان ارز ذخیره بینالمللی و تسلط آن بر سیستمهای بانکی و مالی جهان انتقاد داشتند. این موضوع به ایالات متحده امکان تحریم و قطع ارتباط بسیاری از کشورها با سیستمهای مالی بینالمللی را داده است.
نمونه بارز این اقدامات، حذف روسیه از سیستم پرداخت سوئیفت در سال 2014 و تحریمهای مشابه علیه ونزوئلا، سوریه و بلاروس است. بنابراین، بخشی از بحثهای اجلاس کازان به ایجاد سیستمهای مالی جدیدی اختصاص یافت که سلطه ایالات متحده را کاهش دهد.
این تلاشها در بسیاری از کشورها به پیشرفتهایی منجر شده است. از سال 2022، هند و چین بخش قابلتوجهی از تجارت خود با روسیه را با ارزهای محلی انجام دادهاند. بیانیه کازان نشان میدهد که این هماهنگی در میان کشورهای بریکس افزایش خواهد یافت.
بیانیه اجلاس تصریح میکند:
«ما مزایای استفاده از ابزارهای پرداخت فرامرزی سریعتر، کمهزینهتر، کارآمدتر، شفافتر و ایمنتر را که دسترسی بدون تبعیض را فراهم میکند، تأیید میکنیم. ما استفاده از ارزهای محلی در معاملات مالی بین کشورهای بریکس و شرکای تجاری آنها را تشویق کرده و خواهان تقویت شبکههای بانکی بریکس برای تسویهحسابها با ارزهای محلی هستیم.»
جهان چندقطبی دیگر یک مفهوم نظری نیست، بلکه در عمل به واقعیتی بدل شده است. اقدامات امپریالیستی ایالات متحده کشورهایی مانند هند و امارات متحده عربی را نیز به سمت یافتن جایگزینهایی برای سیستمهای مالی تحت رهبری آمریکا سوق داده است.
امپریالیسم، همانگونه که لنین بیش از یک قرن پیش توضیح داد، تنها به سلطه و انقیاد سایر ملتها میپردازد. ایالات متحده و متحدانش بهجای احترام متقابل، در پی سلطه بر بازارها، منابع طبیعی و نیروی کار ارزان هستند.
تحولات دهه 1990 و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به ایالات متحده این امکان را داد تا جایگاهی منحصربهفرد در نظم جهانی به دست آورد. اما امروز، این دوره در حال پایان است. تلاشهای روسیه در حمایت از سوریه و مناطق دونباس نشانگر این تحول است.
ایالات متحده دیگر نمیتواند روسیه را در اوکراین شکست دهد و تحریمها نیز بینتیجه ماندهاند. جهان با سرعت بیشتری به سوی نظم نوینی حرکت میکند که سلطه امپریالیسم در آن به چالش کشیده شده است.
م. چابکی
پانزده آبان 1403 | 25 نوامبر 2024
منبع:
نظم نوین جهانی ” وعده بریکس”
HomeOrganizationCPGB-ML(1)
CPGB-MLEuropePolitics7نوامبر2024
Оригинальная статья https://thecommunists.org/2024/11/01/news/the-promise-of-brics-and-the-end-of-the-new-world-order/