ژاله اصفهانی، با نام اصلی اطل سلطانی (زاده ۱۶ اسفند ۱۳۰۰ در اصفهان – درگذشته ۷ آذر ۱۳۸۶ در لندن)، شاعر برجسته‌ای است که با لقب «شاعر امید» شناخته می‌شود. او یکی از مهم‌ترین شاعران معاصر ایران به شمار می‌آید که هم در حوزه ادبیات و هم در مبارزات اجتماعی تأثیرگذار بود.
زندگی و تحصیلات
ژاله اصفهانی نخستین شعر خود را در هفت‌سالگی سرود و در سیزده‌سالگی نام خود را به «ژاله» تغییر داد. در سال ۱۳۲۳ وارد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران شد و در همان دوران دانشجویی، اولین مجموعه شعر خود با عنوان گل‌های خودرو را منتشر کرد.
او در ۲۵سالگی به همراه همسرش، شمس‌الدین بدیع تبریزی،از اعضای حزب توده ایران به اتحاد جماهیر شوروی مهاجرت کرد و مدرک کارشناسی ادبیات فارسی خود را از دانشگاه دولتی آذربایجان و سپس دکترای خود را از دانشگاه لومونوسوف مسکو دریافت کرد. ژاله به مدت ۲۰ سال در آکادمی بین‌المللی ادبیات ماکسیم گورکی به پژوهش مشغول بود.
پس از انقلاب ۱۳۵۷، او به ایران بازگشت اما تجربه حبس در زندان اوین و محدودیت‌های اجتماعی، او را ناگزیر به مهاجرت دوباره کرد. از سال ۱۳۶۰ تا پایان زندگی در لندن اقامت داشت.
آثار
ژاله اصفهانی در طول حیات ادبی خود ۱۲ مجموعه شعر منتشر کرد که از مهم‌ترین آن‌ها میتوان به زنده‌رود (۱۳۴۴)، البرز بی‌شکست (۱۳۶۲)، و خروش خاموشی (۱۳۷۰) اشاره کرد.
نمونه‌هایی از آثار وی:
گل‌های خودرو، تهران، ۱۳۲۴
کشتی کبود، تاجیکستان، ۱۳۵۷
نقش جهان، مسکو، ۱۳۵۹
موج در موج، تهران، ۱۳۷۶
گزیده‌ای از اشعار او به نام پرندگان مهاجر به زبان انگلیسی منتشر شده است.
او همچنین آثاری پژوهشی و ترجمه‌هایی در زمینه شعر و ادبیات معاصر ایران، افغانستان، و تاجیکستان منتشر کرده است.
افتخارات
ژاله، پس از پروین اعتصامی، اولین زن ایرانی بود که مجموعه شعری از دوران دبیرستان خود را منتشر کرد.
در سال ۱۳۲۵، در اولین کنگره نویسندگان ایران، با حضور چهره‌هایی چون ملک‌الشعرای بهار و صادق هدایت، او به‌عنوان یکی از معدود زنان شرکت‌کننده شناخته شد.
در سال ۲۰۰۲، بنیاد پژوهش‌های زنان در کلرادو، او را به‌عنوان «زن برگزیده سال» انتخاب کرد.
سبک و پیام آثار
ژاله اصفهانی در اشعارش از امید، آزادی، و عدالت اجتماعی سخن می‌گوید. وی با زبانی ساده و بیانی عمیق توانست اشعار خود را به پژواک آرزوهای مردم سرزمینش بدل کند. یکی از اشعار مشهور او چنین می‌گوید:
شاد بودن هنر است،
شاد کردن هنری والاتر.
او سرانجام در ۷ آذر ۱۳۸۶ در بیمارستانی در لندن چشم از جهان فروبست، اما نامش همچنان در تاریخ ادبیات ایران می‌درخشد.
