در سال میلادی گذشته بسیاری از تولیدکنندگان اسلحه در پاسخ به تقاضای فزاینده، تولید خود را افزایش دادند. تقریباً سه چهارم شرکت‌های لیست ۱۰۰ شرکت بزرگ تولیدکننده تسلیحات درآمدهای تسلیحاتی خود را سال‌به‌سال افزایش دادند.
بر اساس داده‌های جدیدی که مؤسسه تحقیقات صلح استکهلم دوشنبه ۱۲ آذر / ۲ دسامبر منتشر کرده است، درآمد حاصل از فروش تسلیحات و خدمات نظامی توسط ۱۰۰ شرکت بزرگ در این صنعت در سال ۲۰۲۳ به ۶۳۲ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال میلادی گذشته ۴٬۲ درصد افزایش داشت.
افزایش درآمد تسلیحاتی در همه مناطق مشاهده شد، این افزایش به‌ویژه در میان شرکت‌های مستقر در روسیه و خاورمیانه شدت بسیاری داشت. به‌طور کلی، تولیدکنندگان کوچک‌تر در پاسخگویی به تقاضای جدید مرتبط با جنگ‌های غزه و اوکراین، تنش‌های فزاینده در شرق آسیا و برنامه‌های تسلیح مجدد در مکان‌های دیگر مولدتر بودند.
۱۰۰ شرکت برتر سیپری تولید را افزایش داده و نیروی کار ایجاد می‌کند
در سال ۲۰۲۳ بسیاری از تولیدکنندگان اسلحه در پاسخ به تقاضای فزاینده، تولید خود را افزایش دادند. مجموع درآمدهای تسلیحاتی ۱۰۰ شرکت برتر پس از افت در سال ۲۰۲۲ دوباره افزایش یافت. تقریباً سه چهارم شرکت‌ها درآمدهای تسلیحاتی خود را سال‌به‌سال افزایش دادند. قابل ذکر است که اکثر شرکت‌هایی که درآمد خود را افزایش داده‌اند در رده پایین ۱۰۰ شرکت برتر قرار دارند.
به گفته لورنزو اسکارازاتو، محقق برنامه هزینه‌های نظامی و تولید تسلیحات سیپری SIPRI در سال ۲۰۲۳ افزایش قابل توجهی در درآمدهای تسلیحاتی وجود داشت و احتمالاً این روند در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت. اسکارازاتو همچنین گفت که درآمدهای تسلیحاتی ۱۰۰ تولیدکننده برتر اسلحه هنوز به‌طور کامل مقیاس تقاضا را منعکس نمی‌کند و بسیاری از شرکت‌ها به جذب نیرو اقدام کرده‌اند که نشان می‌دهد به فروش آینده خوش‌بین هستند.
افزایش درآمد شرکت‌های آمریکایی همراه با چالش تولید
از ۴۱ شرکت آمریکایی، ۳۰ شرکت درآمد تسلیحاتی خود را در سال ۲۰۲۳ افزایش دادند. با این حال شرکت «لاکهید مارتین» و «RTX»، دو تولیدکننده بزرگ تسلیحات در جهان، از جمله شرکت‌هایی بودند که روند کاهشی را ثبت کردند.
دکتر نان تیان، مدیر هزینه‌های نظامی سیپری درباره چرایی این روند گفت:
شرکت‌های بزرگ‌تری مانند «لاکهید مارتین» و «RTX» که طیف گسترده‌ای از محصولات تسلیحاتی را تولید می‌کنند، اغلب به زنجیره‌های تأمین پیچیده و چند لایه وابسته هستند که آنها را در برابر چالش‌های زنجیره تأمین طولانی‌مدت در سال ۲۰۲۳ آسیب‌پذیر می‌کند. برنامه تولید تسلیحات این امر به‌ویژه در بخش‌های هوانوردی و موشکی صدق می‌کرد.
صنعت تسلیحات در اروپا از همه لحاظ از مکان‌های دیگر عقب‌تر است
گرچه رشد این صنعت در اروپا از دیگر نقاط جهان کمتر بود اما همزمان تعدادی دیگر از تولیدکنندگان اروپایی شاهد رشد قابل توجه درآمد تسلیحاتی خود بودند که ناشی از تقاضای مرتبط با جنگ در اوکراین بود، به ویژه برای مهمات، توپخانه، دفاع هوایی و سیستم‌های زمینی. شایان ذکر است که شرکت‌هایی در آلمان، سوئد، اوکراین، لهستان، نروژ و چک توانستند از این تقاضا استفاده کنند. برای نمونه، شرکت آلمانی «راین متال» ظرفیت تولید مهمات ۱۵۵ میلی‌متری را افزایش داد و درآمدهای آن با تحویل تانک‌های لئوپارد و سفارش‌های جدید، از جمله از طریق برنامه‌های «تبادل حلقه» مرتبط با جنگ که براساس آن کشورها کالاهای نظامی به اوکراین عرضه و دریافت می‌کنند، افزایش یافت.
جنگ اوکراین و افزایش شدید درآمد شرکت‌های تسلیحاتی روسی
تولید در زمان جنگ به افزایش شدید درآمدهای تسلیحاتی شرکت های روسی انجامیده است. دو شرکت روسی که در فهرست ۱۰۰ شرکت برتر فهرست شده‌اند، مجموعاً ۴۰ درصد افزایش یافته و به ۲۵٬۵ میلیارد دلار رسیده است. این تقریباً به‌طور کامل به دلیل افزایش ۴۹ درصدی درآمدهای تسلیحاتی است «روستیخ» Rostec به روسی Ростех، است، هلدینگ دولتی‌ای که بسیاری از تولیدکنندگان تسلیحات را کنترل می‌کند، از جمله هفت شرکت که قبلاً در فهرست ۱۰۰ شرکت برتر فهرست شده بودند و اطلاعات درآمد فردی برای آنها به دست نمی‌آمد.
نان تیان دراین‌باره گفت:
داده‌های رسمی در مورد تولید تسلیحات روسیه کمیاب و مشکوک است، اما اکثر تحلیلگران معتقدند که تولید تجهیزات نظامی جدید در سال ۲۰۲۳ به میزان قابل توجهی افزایش یافته است، در حالی که زرادخانه موجود روسیه تحت نوسازی و نوسازی گسترده قرار گرفته است. به‌طور خاص، هواپیماهای جنگی، هلیکوپترها، پهپادها، تانک‌ها، مهمات و موشک‌ها همگی با ادامه حملات روسیه در اوکراین به تعداد بیشتری تولید شده‌اند.
جنگ غزه و اوکراین: علت رشد درآمد تولیدکنندگان تسلیحات خاورمیانه
بر اساس گزارش سیپری شش شرکت از ۱۰۰ شرکت برتر اسلحه‌سازی در خاورمیانه مستقر بودند. درآمد تسلیحاتی آنها با ۱۸ درصد رشد به ۱۹٬۶ میلیارد دلار رسید. با شروع جنگ در غزه، درآمد تسلیحاتی سه شرکت مستقر در اسرائیل در ۱۰۰ شرکت برتر به ۱۳٬۶ میلیارد دلار رسید. این بالاترین رقمی بود که تاکنون توسط شرکت‌های اسرائیلی در۱۰۰ رتبه برتر سیپری ثبت شده است. همچنین سه شرکت مستقر در ترکیه شاهد رشد ۲۴ درصدی درآمد تسلیحاتی خود به ۶ میلیارد دلار بودند که از صادرات ناشی از جنگ در اوکراین و ادامه فشار دولت ترکیه به سمت خودکفایی در تولید تسلیحات سود بردند.
دکتر دیگو لوپس داسیلوا، محقق ارشد برنامه هزینه‌های نظامی و تولید تسلیحات سیپری گفت:
بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تسلیحات خاورمیانه در ۱۰۰ تولیدکننده برتر، درآمدهای تسلیحاتی خود را در سال ۲۰۲۳ به اوج بی‌سابقه‌ای رساندند و به نظر می‌رسد این رشد همچنان ادامه خواهد داشت. به‌ویژه، تولیدکنندگان اسرائیلی علاوه بر کسب درآمدهای بی‌سابقه تسلیحاتی در سال ۲۰۲۳، سفارش‌های بیشتری را با ادامه و گسترش جنگ در غزه ثبت می‌کنند.
شرکت‌های کره جنوبی و ژاپنی پیشتاز رشد درآمد تسلیحاتی در آسیا و اقیانوسیه
۲۳ شرکت از میان ۱۰۰ شرکت برتر مستقر در آسیا و اقیانوسیه ۵٬۷ درصد رشد درآمد تسلیحاتی را نسبت به سال قبل ثبت کردند و به ۱۳۶ میلیارد دلار رسیدند. چهار شرکت مستقر در کره جنوبی در مجموع ۳۹ درصد افزایش درآمد تسلیحاتی را ثبت کردند و به ۱۱ میلیارد دلار رسید. پنج شرکت مستقر در ژاپن شاهد افزایش درآمد ترکیبی تسلیحات آنها با ۳۵ درصد افزایش به ۱۰ میلیارد دلار بودند. سیاست تقویت نظامی در ژاپن از سال ۲۰۲۲ به هجوم سفارش‌های داخلی منجر شد، به‌طوری که برخی از شرکت‌ها شاهد افزایش بیش از ۳۰۰ درصدی ارزش سفارش‌های جدید بودند.
به گفته شیائو لیانگ، محقق برنامه تولید تسلیحات و هزینه‌های نظامی سیپری رشد شدید درآمدهای تسلیحاتی در میان شرکت‌های کره جنوبی و ژاپنی نشان‌دهنده تصویر بزرگ‌تر از تقویت نظامی در منطقه در پاسخ به افزایش تصورات تهدید است. او ادامه داد:
شرکت‌های کره جنوبی همچنین در تلاش هستند تا سهم خود را از بازار جهانی تسلیحات، از جمله تقاضای اروپا در رابطه با جنگ در اوکراین، گسترش دهند.
۹ شرکت از ۱۰۰ شرکت برتر مستقر در چین، کمترین درصد افزایش سالانه خود را در درآمد تسلیحاتی (+ ۰٬۷ درصد) از سال ۲۰۱۹ در بحبوحه کندی رشد اقتصادی تجربه کردند. مجموع درآمد تسلیحاتی آنها در سال ۲۰۲۳ به ۱۰۳ میلیارد دلار رسید. مجموع درآمدهای تسلیحاتی سه شرکت هندی از ۱۰۰ شرکت برتر به ۶٬۷ میلیارد دلار (+۵٬۸ درصد) افزایش یافت.
جنگ‌های اوکراین و روسیه، اسرائیل و غزه و لبنان و درگیری‌های دیگر در سراسر جهان صنعت تسلیحات را رونق بخشیده است درحالی‌‌‌که این روند تنها به آتش‌افروزی‌ها و ویرانی بیشتر در خاورمیانه و جهان خواهد انجامید و از پروسه ایجاد صلح جهانی جلوگیری خواهد کرد.
منبع: زمانه
