قدرت‌نمایی شرکت چینی «دیپ‌سیک»: سیلی به تحریم‌های آمریکا علیه هوش مصنوعی چین

شرکت چینی «دیپ‌سیک» (DeepSeek)، فعال در حوزه هوش مصنوعی، با معرفی مدل جدید خود موسوم به R1، سیلیکون‌ولی و رسانه‌های غربی را شگفت‌زده کرده است.

این مدل که برای استدلال پیشرفته و حل مسائل پیچیده طراحی شده، نه‌تنها عملکردی هم‌تراز با O1، محصول شرکت آمریکایی اوپن‌ای‌آی (OpenAI)، دارد، بلکه برخلاف مدل‌های این شرکت، به‌صورت متن‌باز ارائه می‌شود.

هزینه کمتر، کارایی بیشتر

یکی از نقاط قوت مدل R1، قیمت پایین آن است. هزینه استفاده از این مدل تنها یک‌سی‌ام مدل O1 اوپن‌ای‌آی است. همچنین، هزینه آموزش این مدل کمتر از شش میلیون دلار بوده که معادل یک‌دهم هزینه صرف‌شده برای مدل رقیب آمریکایی است.

R1 دومین مدل منتشرشده از سوی دیپ‌سیک محسوب می‌شود. پیش از این، این شرکت با عرضه مدل V3 نیز خبرساز شده بود. موفقیت پی‌درپی این شرکت در حالی رقم خورده که دولت بایدن برای جلوگیری از پیشرفت چین در حوزه هوش مصنوعی، تحریم‌های سختگیرانه‌ای علیه شرکت‌های چینی اعمال کرده است.

تحریم‌ها، عاملی برای نوآوری

با قدرت‌نمایی «دیپ‌سیک»، فعالان صنعت هوش مصنوعی بیش‌ازپیش به این نتیجه رسیده‌اند که تحریم‌های آمریکا نه‌تنها مانعی جدی برای شرکت‌های چینی ایجاد نکرده، بلکه انگیزه و ظرفیت آنها برای نوآوری را افزایش داده است. شرکت‌های چینی، در واکنش به محدودیت‌های آمریکا، بر الگوریتم‌ها، معماری مدل‌ها و بهینه‌سازی فرآیند آموزش متمرکز شده‌اند و به‌جای وابستگی به سخت‌افزارهای خارجی، مسیرهای جدیدی را در توسعه فناوری پیش گرفته‌اند.

نوآوری، برگ برنده دیپ‌سیک است. این شرکت برخلاف تصور برخی، متکی به غول‌های فناوری چین نظیر علی‌بابا، تنسنت و بایت‌دنس نیست، بلکه با جذب فارغ‌التحصیلان برتر دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه تسینگ‌هوا و دانشگاه پکن و تکیه بر استعدادهای داخلی، به این دستاوردها رسیده است. جوانان نخبه چینی، باوجود محدودیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، توانسته‌اند مدل‌هایی متن‌باز، قدرتمند و مقرون‌به‌صرفه توسعه دهند.

تحریم‌های آمریکا، بی‌اثر یا موقتی؟

موفقیت دیپ‌سیک بار دیگر اثبات کرده است که سیاست‌های تحریمی آمریکا تنها مانعی موقتی هستند. زمانی که شرکت‌های چینی با نوآوری‌های خود به شرایط جدید سازگار شوند، این موانع به‌تدریج بی‌اثر خواهند شد. در واقع، افزایش فشارهای آمریکا ممکن است شرکت‌های چینی را به خودکفایی سوق دهد و حتی منجر به پیشرفت‌های غیرمنتظره‌ای برای آنها شود.

تحریم، راهکار مؤثری نیست؛ زیرا تاریخ بارها نشان داده که کشورها و شرکت‌های تحت فشار، راهی برای پیشرفت پیدا می‌کنند. از جنگ تجاری گرفته تا تحریم هواوی و صنعت تراشه‌سازی چین، این حقیقت بارها به اثبات رسیده است. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که با توجه به ظرفیت نوآوری چین، جنگ تجاری آمریکا در نهایت به ضرر خودش تمام خواهد شد.

همکاری مایکروسافت با دیپ‌سیک

در همین راستا، شرکت مایکروسافت نیز در دهم بهمن‌ماه اعلام کرد که مدل دیپ‌سیک R1 را به پلتفرم رایانش ابری آزور و ابزار گیت‌هاب اضافه کرده است. این اقدام نشان می‌دهد که حتی غول‌های فناوری غرب نیز نمی‌توانند پیشرفت شرکت‌های چینی در حوزه هوش مصنوعی را نادیده بگیرند.