توطئه‌های”آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده”پشت نقاب بشردوستانه؛ ابزار نفوذ آمریکا چگونه کار می‌کند؟

«ایلان ماسک» سه‌شنبه برای نخستین بار در جمع خبرنگاران حاضر شد تا به پرسش‌هایی درباره وزارت جدید تحت امر خود به نام وزارت «کارآمدی دولت» پاسخ دهد و از اقدامات گسترده این وزارتخانه در کاهش هزینه‌های دولت فدرال دفاع کند. لازم به ذکر است که یکی از اقدامات مهم دولت جدید آمریکا در این راستا، تعلیق فعالیت «آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده» (USAID) و توقف کمک‌های خارجی از طریق این نهاد است.

آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در سال ۱۹۶۱ با شعار «توسعه کمک‌های بشردوستانه» تأسیس شد و خود را نیرویی مثبت برای جهان معرفی کرده است. اما دقیقاً همین اقدام ترامپ و ایلان ماسک برای توقف فعالیت این نهاد، به‌منظور کاهش هزینه‌های دولت، آشکار ساخته است که این نهاد به نام «آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا»، که خود را مستقل و جدا از دولت ایالات متحده معرفی می‌کند، در جنگ شناختی و اطلاعاتی آمریکا در سراسر جهان نقشی کلیدی ایفا کرده است.

«مارکو روبیو»، وزیر خارجه ایالات متحده، اعلام کرده که ترامپ در صدد اصلاح آژانس توسعه بین‌المللی آمریکاست، درحالی‌که ایلان ماسک، وزیر کارآمدی دولت، می‌خواهد آن را به‌طور کامل تعطیل کند. ترامپ به‌محض آغاز دوره جدید خود در ۲۰ ژانویه، تعلیق فعالیت USAID را به مدت ۹۰ روز اعلام کرد.

در پی توقف ارائه «کمک‌های بین‌المللی» آمریکا از طریق USAID، سازمان «گزارشگران بدون مرز» (RSF) بلافاصله آن را به باد انتقاد گرفت و اعلام کرد که این اقدام ترامپ «سازمان‌های غیردولتی، رسانه‌ها و خبرنگارانی که کارهای مهمی انجام می‌دهند را با اختلالات و ابهامات مواجه کرده است.» این موضع‌گیری، در حقیقت، اعترافی به این موضوع است که دولت آمریکا برای بسیاری از فعالیت‌های خبرنگاری در جهان تأمین مالی کرده است.

داده‌های به‌دست‌آمده نیز این نتیجه‌گیری را تأیید می‌کنند. «کلایتون ویمرز»، مدیر اجرایی RSF، به نقل از یک سند USAID گفت که صرفاً در سال ۲۰۲۳، آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا ۶۲۰۰ روزنامه‌نگار از سراسر جهان را آموزش داده و از آن‌ها حمایت کرده و به ۷۰۷ خبرگزاری غیردولتی و ۲۷۹ سازمان مدعی تقویت رسانه‌های مستقل کمک مالی ارسال کرده است.

روزنامه «واشنگتن پست» نیز در یکی از گزارش‌های خود اشاره کرده که «بیش از ۵۰ درصد» رسانه‌هایی که کمک‌های مالی دریافت می‌کنند، به ایالات متحده وابسته هستند.

علاوه بر این، مشخص شد که برخی رسانه‌های غربی از جمله «نیویورک تایمز» و «بی‌بی‌سی»، که خود را مستقل و دارای موضع عینی و بی‌طرفانه معرفی می‌کنند، توسط دولت ایالات متحده تأمین مالی می‌شوند. نهادی به نام BBC Media Action، که وظیفه دریافت کمک‌ها و اعانه‌های بین‌المللی برای بی‌بی‌سی را بر عهده دارد، هفته گذشته بیانیه‌ای منتشر کرد مبنی بر اینکه توقف اختصاص بودجه دولت ایالات متحده به بی‌بی‌سی، بر فعالیت این نهاد تأثیر گذاشته است. این نهاد اعلام کرد که ۸ درصد از درآمد آن در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ را «کمک‌های دولت آمریکا» تشکیل می‌داد.

«ایان مایلز چیونگ»، خبرنگار مالزیایی، نیز از طریق حساب خود در شبکه اجتماعی «ایکس» افشا کرد که دولت آمریکا در ماه اوت ۴.۱ میلیون دلار به نیویورک تایمز پرداخت کرده است.

این رسانه‌ها که خود را مستقل معرفی می‌کنند، اما در واقع وابسته به دولت آمریکا هستند، با اتکا به منابع مالی ایالات متحده امرار معاش می‌کنند و محتوای گزارش‌های آن‌ها با مواضع سیاسی «ارباب مالی»شان هماهنگ است؛ بنابراین، به‌هیچ‌وجه عینی، بی‌طرف یا عادلانه نیستند.

در این راستاUSAID نیز، با ایفای نقش خود به‌عنوان تأمین‌کننده کمک‌های مالی به رسانه‌های به‌ظاهر مستقل، در واقع نقش «دستکش سفید» را بازی می‌کند؛ به این معنا که دولت آمریکا را «سفیدشویی» می‌کند.

با وجود این نوع همکاری، USAID می‌تواند با سر دادن شعار «دموکراسی»، از طریق رسانه‌های وابسته به خود، افکار عمومی را تحت کنترل درآورد و از این طریق، به تحریک رویارویی داخلی در کشورهای دیگر و دخالت در امور داخلی آن‌ها بپردازد تا جریان‌های ایدئولوژیک خود را به کشورهایی که رقیبش می‌داند، هدایت کند.

برای مثال، در بحران اوکراین، کمک‌های USAID به دست برخی رسانه‌های اوکراین، گرجستان و روسیه رسید. رسانه اوکراینی Hromadske TV، که کمک‌های دولت آمریکا را دریافت می‌کند، گزارش‌هایی به نفع واشنگتن منتشر می‌کند. علاوه بر این، مشخص شد که برخی سازمان‌های اوکراینی، که به بهانه «صحت‌سنجی وقایع» فعالیت می‌کنند، در واقع به‌عنوان فیلتر اطلاعات عمل کرده و در فضای مجازی اطلاعاتی را که آمریکا نمی‌خواهد مردم اوکراین بدانند، کنترل و حذف می‌کنند. در چنین شرایطی، حفظ جایگاه خبرنگاری مستقل، بی‌طرف و متوازن در اوکراین غیرممکن است.

در ونزوئلا نیز USAID میلیون‌ها دلار را در اختیار برخی «رسانه‌های مستقل» قرار داده تا آن‌ها نیز در راستای سرنگونی حکومت ونزوئلا، که مورد پسند آمریکا نیست، فعالیت کنند.

«استفن کینزر»، خبرنگار سابق نیویورک تایمز، در سال ۲۰۲۱ در وب‌سایت New York Review of Books افشا کرد که وظیفه همه ارگان‌های زیرمجموعه USAID، سرنگونی حکومت کشورهایی است که مورد پسند آمریکا نیستند و ایجاد رژیم مطلوب ایالات متحده در آن کشورهاست.

می‌توان گفت USAID مجری فعالیت‌های مخفی سیا است. «جان استاکول»، مدیر سابق عملیات سیا، اعتراف کرده بود که یکی از وظایف اصلی سیا، تأثیرگذاری بر افکار عمومی از طریق تبلیغات است. او گفت ده‌ها گزارش جعلی درباره خشونت دولت کوبا و موارد ساختگی تجاوز جنسی در کوبا را تهیه و منتشر کرده است تا مردمی که از کوبا اطلاعاتی ندارند، تصوری واهی درباره کوبا و کمونیسم پیدا کنند.

آشکار است که این، یک حیله ماهرانه از سوی آمریکا محسوب می‌شود که با شعار دموکراسی، از USAID برای سرنگونی حکومت دیگر کشورها استفاده می‌کند و به‌اصطلاح «رسانه‌های مستقل» نیز در این کار با دولت ایالات متحده همدست هستند.