نویسندگان:
دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور مطلق، پروفسور یلنا کانستانتینُونا مالچانُوا، پروفسور ولادیمیر .ب. ایوانف، دکتر لیلی دادیخودایِوا، دکتر ایران کلباسی، دکتر حبیب برجیان، دکتر حسن بشیرنژاد، دکتر اسکندر قادربایف، پروفسور دکتر س. گ. کلاشتورنی، دکتر الکساندر بویارف، دکتر الکساندر شیشف، علی شاه صبار، مسعود پورهادی، دکتر نظر نظراف، دکتر عزیز آریانفر، دکتر یِلنا یِفیمُونا کوزمینا، پروفسور مری بویس، دکتر ویکتور شنیر اِلمان، سارا ای. فریزر، دکتر الهام قصیدیان، دکتر حسن فاضلی نشلی، دکتر مجتبی صفری، طیار یزدان پناه لموکی، دکتر سیدخلیل الله هاشمیان، میرغلام محمد غبار، شیرین نظیری، اسفندیار آدینه، تاماس وی گامکِرِلیتزِ، محمد عوض نبی زاده، یونس شاه حسینی، صمد کلانی، صالح محمد خلیق، دکتر رزاق رویین، و.ن. کیسلیاکوف، دکتر علی رضا شاه حسینی، محمد یعقوب یسنا، دکتر تامِرلان کازبکویچ صلبی یِف، دکتر علی رضا قاسمی، صدیق رهپو طرزی، ظاهر دقیق، جواد مفرد کهلان، سِرژی عزیز عیساپور، غلام جیلانی داوری، فاطمه عامریان، مریم صبوری، دکتر زینب ،» پیمان « اس. جیکیا، عوض خان صادقی سهل آباد، طاهره سیاه وشی، دکتر علی علیزاده جوبُنی، مهندس محمدرضا گودرزی، سید رضی موسوی فولادی، الهام کیان پور، دکتر ای.ام. اُرانسکی، هوشنگ عباسی، محمدابراهیم عالمی، دکتر کریم پوپل، هوشنگ جاوید، چ. اِسِنف، مویا بولشایا، نادعلی فلاح، فاطمه محمودی، صمد اوغلی، اونیکاشویلی، غلام حسین دده، محمدرضا برزگر، رحیم نیک مرام ماسوله، کبری شاه پری طرئی، اسماعیل سالاریان، متین قزلجه، دکتر احمد تفضلی، دکتر شادی داوری،علی اکبر کریم تبار.
مترجمان: دکتر سیدحسین موسویان، دکتر حسن بشیرنژاد، مسعود حقانی پاشاکی، دکتر عزیز آریانفر، مصطفی فرهودی،سعیده بوغیری، راستین عالمی، رحیم کاکایی، حسین نیک نژاد.
****************
استاد طیار یزدان‌پناه لموکی (متولد اسفند ۱۳۳۱، روستای بالالموک قائم‌شهر) پژوهشگر برجسته‌ی تاریخ و فرهنگ مازندران، ایران، خاورمیانه (از سال ۲۰۱۰ تاکنون) و حوزه دریای کاسپین (از سال ۲۰۱۵ تاکنون) است.
زندگی و فعالیت‌ها
تحصیلات ابتدایی را در دبستان فردوسی و دوره دبیرستان را در مدارس شرافت و شرف به پایان رساند. او فارغ‌التحصیل رشته علوم انسانی از دانشسرای تربیت معلم ساری است.
فعالیت فرهنگی یزدان‌پناه از نیمه دوم دهه ۴۰ خورشیدی، یعنی از دوران دبیرستان آغاز شد. نخستین گام‌های او در این مسیر، گردآوری فرهنگ مردم ـ شامل آداب، رسوم و باورها ـ در همکاری با برنامه‌ی «فرهنگ و مردم» رادیو ایران به سرپرستی ابوالقاسم انجوی شیرازی بود.
نخستین اثر مکتوب او، فرهنگ مثل‌های مازندرانی با برابرنهاده‌های ادبیات تمثیلی ایران، پس از هفت سال پژوهش در سال ۱۳۷۶ توسط نشر فرزین و با همکاری ماهنامه چیستا منتشر شد و به‌سرعت نایاب گشت. بخش‌هایی از این اثر به همراه بخش‌هایی از دو کتاب دیگر وی با عناوین افسانه‌های مازندران و تاریخ مازندران باستان توسط دپارتمان زبان‌های ایرانی آکادمی علوم روسیه به زبان روسی ترجمه شده‌اند.
دومین کتاب وی، تاریخ مازندران باستان، توسط نشر چشمه در سال ۱۳۸۲ به چاپ رسید.
یزدان‌پناه به مدت ۱۸ سال با ماهنامه چیستا همکاری مستمر داشت. همچنین در طی یک دهه، با دوماهنامه‌ی «بارفروش» ـ با تمرکز بر موضوعات فرهنگی مازندران ـ به‌عنوان نویسنده‌ی افسانه‌های مازندران همکاری داشت که حاصل آن، انتشار دو جلد کتاب افسانه‌های مازندران بود.
از دیگر همکاری‌های بلندمدت وی می‌توان به مشارکت ۱۲ ساله‌اش با فصلنامه علمی‌ـ‌پژوهشی اباختر به سردبیری سیروس مهدوی امیری، و شش سال همکاری با فصلنامه فرهنگ اشاره کرد. مقالات متعددی از او در نشریات منطقه‌ای شمال ایران از جمله کتاب فروردین، در قلمرو مازندران، گیله‌وا، ره‌آورد گیل و گیلان ما به چاپ رسیده است.
از دیگر آثار مهم او می‌توان به تاریخ شاهی‌شهر اشاره کرد که در بیش از ۳۰۰ صفحه تدوین شده و حدود ۱۰۰ صفحه‌ی آن به قائم‌شهر، قطب صنعت مازندران، اختصاص یافته است. در این کتاب، بخشی نیز به فرهنگ بیماری‌ها و درمان‌های سنتی پرداخته شده است.
او همچنین سرپرستی مجموعه مازندران‌شناسی، از جمله کتاب قائم‌شهر؛ قطب صنعت مازندران (نشر چشمه) را برعهده داشته است. دیگر آثار پژوهشی وی شامل مقدمه‌ای بر تاریخ بخش خصوصی در مازندران در دوره قاجار (۱۲۶۰ تا ۱۳۸۶ هجری قمری) و نیز پژوهشی در تاریخ معاصر مازندران (با تمرکز بر رویدادهای بهشهر در سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲) می‌شود.
یکی از تلاش‌های قابل توجه وی، پیگیری ایجاد کرسی مازندران‌شناسی در فرهنگستان علوم روسیه بوده است.
طیار یزدان‌پناه لموکی به‌عنوان چهره ملی فرهنگ و هنر استان مازندران، توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ایران تجلیل شد. کتاب پژوهش‌هایی دربارهٔ کرانه‌های دریای کاسپین به سرپرستی او، به‌عنوان اثر برگزیده‌ی سال ۱۳۹۹ مازندران انتخاب گردید و در همین راستا، لوح تقدیر به شماره ۱۲۹۵۵/۱ و تندیس نخستین جایزه‌ی کتاب سال مازندران از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به وی اهدا شد.
همچنین وی در سال ۱۴۰۳ به‌عنوان «چهره ماندگار استان مازندران» در جشنواره‌ای به همین نام ـ بر اساس نامه‌ی رسمی شماره ۱۳۳۵۰ مورخ ۱۴۰۳/۰۸/۲۰ ـ برگزیده شد. از دیگر فعالیت‌های بین‌المللی وی، شرکت در نخستین کنگره زبان‌شناسی اوراسیا در مسکو، از ۹ تا ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴ (مطابق با ۱۹ تا ۲۳ آذر ۱۴۰۳) است.
فهرست آثار
| عنوان کتاب | ناشر | سال انتشار | توضیحات |
| خاورمیانه بزرگ (جنبش‌های نوین اجتماعی ۲۰۱۰–۲۰۱۷) | اشاره | ۱۳۹۷ | |
| تاریخ مازندران باستان | چشمه | ۱۳۸۲ | |
| فرهنگ مثل‌های مازندرانی با برابرنهاده‌های ادبیات تمثیلی ایران | فرزین | ۱۳۷۶ | |
| افسانه‌های مازندران (جلد اول) | چشمه | ۱۳۹۰ | |
| افسانه‌های مازندران (جلد دوم) | جهاد دانشگاهی مازندران | ۱۳۹۵ | |
| قائم‌شهر؛ قطب صنعت مازندران | چشمه | ۱۳۹۴ | با همکاری چند نویسنده |
| پژوهش‌هایی دربارهٔ کرانه‌های جنوبی دریای کاسپین | میرماه | ۱۳۹۷ | مجموعه مقالات |
| پژوهش‌هایی دربارهٔ کرانه‌های دریای کاسپین (دفتر دوم تا نهم) | ناشران مختلف | ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳ | مجموعه مقالات |
| همایش بین‌المللی مجازی گفت‌وگوهای فرهنگی صلح و توسعه در جاده ابریشم | پژواک فرزان | ۱۴۰۱ | ضمیمه دفتر هفتم |
| تاریخ اجتماعی معاصر مازندران | پژواک فرزان | ۱۴۰۲ |
وی همچنین نویسنده‌ی صدها مقاله پژوهشی در حوزه فرهنگ و تاریخ است.
