در آستانه تحولات جدید در عرصه دیپلماسی هستهای، مسعود پزشکیان با تاکید بر اهمیت دانایی و آگاهی در اقتدار ملی، از آغاز دور تازهای از گفتوگوهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در عمان خبر داد. به گفته او، این مذاکرات با هدایت سید عباس عراقچی و با توصیههای رهبر انجام میشود.
دکتر پزشکیان که در مراسم بزرگداشت روز ملی فناوری هستهای سخن میگفت، با تاکید بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران، اظهار داشت: «ما هیچگاه به دنبال ساخت بمب اتم نبودهایم و نخواهیم بود. برنامه هستهای ایران بارها راستیآزمایی شده و ما همچنان آمادهایم که شفافسازی را ادامه دهیم».
وی ادامه داد: «گفتوگو میکنیم، همانطور که رهبر اجازه دادهاند. مذاکرات به صورت غیرمستقیم انجام میشود و در صورت لزوم، با هرگونه ضمانتی که به اثبات صلحآمیز بودن برنامه ما کمک کند، همراه خواهد بود.»
رئیسجمهور نیز در همین مراسم تصریح کرد: «مذاکرات با هدف رفع تحریمها و تأمین منافع مردم ایران انجام میشود، نه از سر ضعف. هر تهدیدی علیه کشور با واکنش قاطع ملت ایران مواجه خواهد شد.»
در همین راستا، سید عباس عراقچی که در حال حاضر در الجزایر حضور دارد، گفت: «مذاکرات پیش رو در مسقط فرصتی تازه برای آزمودن جدیت آمریکا در پایبندی به تعهداتش است.» او یادآور شد که تمرکز این گفتوگوها صرفاً بر مسئله هستهای و لغو تحریمهای ناعادلانه خواهد بود.
همزمان، محمدباقر نوبخت نیز در گفتوگو با خبرنگاران اظهار داشت: «در شرایط فعلی، مقام رهبری تنها اجازه گفتوگوهای غیرمستقیم را صادر کردهاند و هرگونه تغییر در روند مذاکرات، منوط به تصمیم ایشان خواهد بود.»
اتحادیه اروپا نیز از آغاز این دور مذاکرات استقبال کرده و آن را گامی مثبت در مسیر حلوفصل دیپلماتیک مسئله هستهای ایران دانسته است. سخنگوی این اتحادیه بر لزوم حفظ کانالهای ارتباطی با تهران تأکید کرد.
روزنامه نیویورکتایمز نیز در گزارشی اعلام کرد که مذاکرات روز شنبه آغاز خواهد شد و احتمالاً «استیو ویتکاف»، فرستاده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور غرب آسیا، ریاست هیأت آمریکایی را بر عهده خواهد داشت. این در حالی است که ویتکاف تجربهای در زمینه فناوری هستهای یا ساخت بمب ندارد و بیشتر در حوزههای مرتبط با غزه و اوکراین فعالیت داشته است.
طبق این گزارش، یکی از نخستین چالشهای پیشروی این مذاکرات، تعیین دامنه موضوعات مورد گفتوگو است. در حالیکه توافق هستهای دوره اوباما صرفاً بر موضوع هستهای متمرکز بود، دولت ترامپ تلاش کرد تا موضوعات گستردهتری مانند برنامه موشکی ایران را نیز وارد مذاکرات کند و حتی خواهان برچیده شدن کامل برنامه هستهای کشور شد.
همزمان، در مسکو نیز نشستهایی در سطح کارشناسی میان ایران، روسیه و چین برگزار شده که طی آن بر حفظ همکاریهای سهجانبه در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و تلاش برای لغو تحریمها تاکید شده است.
این تحولات در شرایطی رخ میدهد که منطقه غرب آسیا بهشدت تحتتأثیر بحرانهای ناشی از اقدامات اسرائیل در غزه، کرانه باختری، لبنان و سوریه قرار دارد.