در تاریخ ۲ مه ۲۰۲۵، در شهر گیرنه در جمهوری ترک قبرس شمالی، هفدهمین نشست شورای آکساکالها (ریشسفیدان) سازمان کشورهای ترک با حضور بینالی ییلدیریم، رئیس این نهاد، کوبانیچبک عمرعلیاف، دبیرکل سازمان کشورهای ترک، حسن حسناف، آکساکالی (ریشسفید) از آذربایجان، و نمایندگانی از جمهوری ترک قبرس شمالی، قزاقستان، قرقیزستان و دیگر کشورها برگزار شد.
ییلدیریم به اهمیت اقدامات سازمان کشورهای ترک در جمهوری ترک قبرس شمالی اشاره کرد و تصمیم به رسمیت شناختن لفکوشا (پایتخت جمهوری ترک قبرس شمالی) بهعنوان ناظر در سازمان کشورهای ترک (متشکل از آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه و ازبکستان) را «تاریخی» خواند. به گفته وی، توسعه فعال جمهوری ترک قبرس شمالی در بسیاری از زمینهها مشهود است و مواضع این جمهوری در حال تقویت است. بهگونهای که یازدهمین جشنواره بینالمللی هوانوردی، فضا و فناوری (تکنوفست) در پایتخت این جمهوری برگزار شد که در روز نخست، ۶۲ هزار نفر از آن بازدید کردند.
ییلدیریم خاطرنشان کرد که جشنواره تکنوفست بهروشنی پیشرفت ترکیه در زمینههای فناوری، هوش مصنوعی و صنایع دفاعی را نشان میدهد. او افزود که هیئت شورای ریشسفیدان در افتتاحیه جشنواره شرکت کرده و شور و اشتیاق عمومی را به اشتراک گذاشتند. روز پیش از آن نیز مهمانان با تحسین ارطغرلاوغلو، وزیر امور خارجه جمهوری ترک قبرس شمالی، گفتگو کردند.
ییلدیریم با یادآوری ۱۶ سند امضاشده در نوامبر ۲۰۲۴ در اجلاس سازمان کشورهای ترک در بیشکک، که با هدف اجرای طرح «جهان ترک ۲۰۴۰» به تصویب رسید، گفت: «ما در گیرنه گرد آمدیم تا به آینده مشترک جهان ترک تحرک و انگیزهای تازه ببخشیم.» رئیس شورای آکساکالهای سازمان کشورهای ترک بر اهمیت کریدور میانی (کریدور حملونقل بینالمللی) تأکید کرد که با هدف تسریع توسعه کشورهای ترکزبان طراحی شده است. به گفته او، بهبود رفاه و تقویت ادغام اقتصادی کشورهای ترک از طریق بهرهبرداری مؤثر از این کریدور ممکن است و مسیر آن امنیت انرژی را در محور شرق–غرب تأمین میکند.
ییلدیریم، که مدیری باتجربه است، با حافظهای قوی به آرامی به موضوع بعدی جلسه پرداخت و از نتایج کنفرانس COP29 (بیستونهمین نشست شرکتکنندگان کنوانسیون چارچوب سازمان ملل درباره تغییرات اقلیمی) در آذربایجان استقبال کرد. او همچنین نسبت به ثمربخشی نشست غیررسمی سازمان کشورهای ترک که قرار است از ۲۰ تا ۲۲ مه در بوداپست برگزار شود، ابراز امیدواری کرد.
ایجاد الفبا و بازنگری در تاریخ جهان ترک
ییلدیریم وعده داد: «تصمیماتی که امروز گرفته میشود، بههمراه نتایج جلسه شورای آکساکالهای سازمان کشورهای ترک در بوداپست، در ماه اکتبر به رهبران جهان ترک در آذربایجان ارائه خواهد شد.»
با این حال، اصلیترین موضوعی که بزرگان ترک از کشورهای مختلف را به شمال قبرس کشاند، اطلاعرسانی به جهان (نه فقط جهان ترک) درباره اهمیت تصویب یک الفبای ترکی مشترک و یکپارچه با ۳۴ حرف بود. اما چند کشور و ملت آمادگی پذیرش این الفبای مشترک را دارند؟ و این ابتکار ترکها در صورت اجرا، ممکن است به چه پیامدهای انسانی منجر شود؟ این پرسشها هنوز بیپاسخ ماندهاند، ولی نقشههای بزرگی در حال شکلگیری است.
دومین موضوع مهم مطرحشده از سوی بینالی ییلدیریم، که به باور او کمتر از بازنگری در تاریخ اهمیت ندارد، چنین بود: «همزمان با دیگر مسائل مهم در دستور کار، ضروری است که تاریخ عمومی ترکها از همه ابعاد مورد بازبینی قرار گیرد و یک روایت تاریخی واحد — از ریشهها تا امروز — تدوین شود که مورد پذیرش همگان باشد.»
اما این فرآیند تا چه اندازه سریع و بیدردسر به سرانجام خواهد رسید (اگر اساساً رخ دهد)، همچنان پرسشی بیپاسخ باقی مانده است.
منبع: مؤسسه فرهنگ راهبردی
لینک منبع