همزمان با بیست و هشتمین سالگرد اعدام های دسته جمعی تابستان ۱۳۶۷
همزمان با بیست و هشتمین سالگرد اعدام های دسته جمعی تابستان ۱۳۶۷ در ایران، انتشار یک فایل صوتی از سوی بیت ایت الله منتظری واکنش های بسیاری ایجاد کرده است. احمد منتظری، فرزند آیت الله منتظری در گفت و گو با یورونیوز می گوید که هدف از انتشار این فایل صوتی پاسخ به برخی انتقادهای مغرضانه و تحریف تاریخ از سوی تاریخ سازان بوده است.
آیت الله منتظری، مرجع تقلید شیعه و قائم مقام ایت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی بود که در سال ۱۳۶۸ به دلیل اختلاف نظر با آیت الله خمینی در خصوص اعدام های گسترده زندانیان سیاسی و همچنین بازداشت مهدی هاشمی از این مقام برکنار شد. فایل صوتی که از سوی بیت او منتشر شده مربوط به ۲۴ مرداد ماه ۱۳۶۷ و جلسه ای با حضور حسینعلی نیری به عنوان حاکم شرع وقت، مرتضی اشراقی دادستان وقت، مصطفی پورمحمدی به عنوان نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین و ابراهیم رئیسی معاون وقت دادستان کشور است. سایت رسمی ایت الله منتظری اعلام کرده که این فایل صوتی بدون هیچ ویرایشی منتشر می شود. او در این فایل، اعدام ها را بزرگترین جنایتی می خواند که در جمهوری اسلامی از اول انقلاب شده و خطاب به حاضران می گوید که شما را در آینده جزو جنایتکاران در تاریخ می نویسند.
احمد منتظری: برای انتشار فایل صوتی رسانه نداشتیم
اما چرا این فایل حالا منتشر می شود و در سالهای گذشته منتشر نشده بود و عکس العمل احتمالی حکومت ایران چه خواهد بود؟
پاسخی برای تاریخ سازان
احمد منتظری، فرزند آیت الله منتظری در گفت و گو با یورونیوز می گوید: «اولا ضرورت احساس نمی شد که منتشر شود تااینکه کسانی که همیشه سم پاشی می کردند و ایت الله منتظری را تخریب می کردند در نوشته های شان موضع گیری آیت الله منتظری درباره اعدام های ۶۷ را تفسیر می کردند به ارتباط با منافقین(سازمان مجاهدین خلق) اما این فایل صوتی، خط بطلانی بر ادعاهای آنها می کشد. یعنی از لحن و کلام آیت الله منتظری و صحبت هایی که می کنند کاملا معلوم است که جنبه خیرخواهی دارد، خیرخواهی برای اسلام، برای نظام و برای رهبر انقلاب، برای همان مسئولینی که مسئول این اعدام ها هستند حتی برای شخص آنها. کاملا مشخص است که مخالفت و انتقادهای آیت الله منتظری برای خیرخواهی است نه برای اهداف دیگر.»
آیت الله منتظری در ابتدای این فایل صوتی می گوید: «من نه پسرخاله ام جزو منافقین(سازمان مجاهدین خلق) است که زندان باشد نه پسر عمویم و نه با اینها رفاقتی داشته ام. بیش از همه من از اینها ضربه خورده ام هم در زندان هم بعد از زندان. پسر مرا همین ها به شهادت رساندند بزرگان ما را همین ها به شهادت رساندند ولی آنچه که برای من مهم است آبروی اسلام و انقلاب و آینده کشور و آینده شخص آقای خمینی و اینکه تاریخ چگونه قضاوت می کند.» احمد منتظری درباره چرایی عدم انتشار این فایل صوتی در سالهای گذشته می گوید: «ما امکاناتی نداشتیم. الان به برکت تلگرام و فضای مجازی است که می توانیم حرف خودمان را بزنیم، چند سال قبل نمی توانستیم. حتی در سیمای جمهوری اسلامی تهمت صریح زدند من نامه نوشتم که به این دلیل و به این دلیل اینطور نیست اصلا اعتنایی نکردند. روزنامه ها تکذیب نامه های ما را منتشر نمی کردند و این متاسفانه و متاسفانه منحصر به جناح اصولگرا نیست جناح اصلاح طلب هم همین کار را می کردند دو سال قبل یک نامه ای آقای حمید انصاری از دفتر نشر آثار امام نوشتند که مطالبی بود که مطابق واقع نبود و من محترمانه جواب دادم روزنامه آرمان که یک روزنامه اصلاح طلب است با اینکه حرف های ایشان را چاپ کرده بود حرف های ما را چاپ نکرد. حتی ما رایزنی کردیم از طریق یکی از دوستانی که با این روزنامه در ارتباط است که لااقل یک خط بنویسند که احمد منتظری جواب این آقا را داده حتی همین را هم حاضر نشدند بنویسند ولی الان به برکت این تلگرامی که است ما می توانیم حرف های مان را بزنیم، می توانیم فایل صوتی پخش کنیم. چند سال قبل اگر می خواستیم منتشر کنیم باید روی نوار ضبط می کردیم و اصلا امکان نداشت. یعنی رسانه ای نداشتیم.»
او می افزاید: «الان هم انتشار این فایل مناسبت دارد. سالگرد اعدام ها است، مرداد ماه این فجایع انجام شده و الان مرداد ماه است و به مناسبت سالگردش مناسبت داشت که کاری انجام شود و ضمنا در تایید خاطرات آیت الله منتظری است. اسناد مکتوبی که آیت الله منتظری دارد و گوشه کنار کسانی که تاریخ نویسی می کنند و تاریخ سازی می کنند، تهمت می زنند و به دروغ می گویند ایشان این خاطرات را ننوشته و علامت سئوال می گذارند. این فایل صوتی در واقع پاسخی به آنها و مهر تاییدی بود بر اسنادی که در خاطرات آیت الله منتظری وجود دارد.»
پیشتر کتاب خاطرات آیت الله منتظری و اسناد و نامه نگاری های او با آیت الله خمینی درباره مخالفت او با اعدام های دهه ۶۰ منتشر شده بود اما این اولین بار است که فایلی صوتی از جلسه او با دست اندرکاران این اعدام ها منتشر می شود.
انکار نکنند، اگر پشیمان هستند دلیل بیاورند
احمد منتظری درباره عکس العمل احتمالی حکومت نسبت به انتشار این فایل صوتی می گوید: «اینها چیز تازه ای نیست کمابیش گفته شده و الان در یک مجموعه و مستند آورده شده، از طرفی حاکمیت موجود مشخصا آیت الله خامنه ای در آن قضایا دست نداشته و آیت الله منتظری نقل می کند وقتی مجاهدین خلق را اعدام کرده بودند و می خواستند چریک های فدایی را اعدام کنند آیت الله خامنه ای تازه فهمیده بودند که چنین خبری است. یعنی در این فجایع دخالتی نداشتند و اگر الان بخواهند برخورد کنند به این معنی است که افتضاح آن موقع را برعهده خودشان می گیرند و خودشان را شریک این کارهای ناشایستی که آن موقع شده می کنند. اما من فکر نمی کنم مزاحمتی برای ما ایجاد کنند.»
مصطفی پورمحمدی که براساس اعلام سایت رسمی آیت الله منتظری در این جلسه حضور داشته، پیش از این حضور خود به عنوان نماینده وزارت اطلاعات در هیاتی که درباره مرگ و زندگی زندانیان سیاسی تصمیم گیری میکرد و به هیات مرگ معروف شده را رد کرده بود.
احمد منتظری اما می گوید: «در این نوار که مشخص است که چه کسانی در جلسه حضور داشتند. مشخصا اسم آقای پورمحمدی است، جای انکار نیست، شاید ایشان در اثر مشغله زیاد فراموش کرده اند یا دلیل دیگری دارند. در این مشخصاتی که روی نوار است مشخص است که ایشان حضور داشته و همین آقایانی که در این جلسه بودند نیایند انکار کنند، بیایند اگر دفاعی از خود دارند عنوان کنند، بگویند ما به این دلیل اینکار را کردیم. بعضی یک دروغ می گویند و صد دروغ می گویند دروغ اول را دفاع کنند. اینطور نباشد. بیایند بگویند که به این دلیل و این دلیل اینکار را انجام دادیم و اگر پشیمان هستند دلایل شان را بگویند که عبرت شود برای آیندگان تا این کارهای ناشایست تکرار نشود.»
احمد منتظری سپس به سکوت اصلاح طلبان در قبال اعدام های دهه ۶۰ اشاره می کند و می گوید: «من فکر می کنم به خاطر علاقه شدیدشان به مرحوم آیت الله خمینی است که می ترسند یک گردی بر دامن ایشان بنشیند، اما سکوت و یا تکذیبها کاری را حل نمی کند. بهترین دفاعشان این است که بگویند آیت الله خمینی هم مثل بقیه افراد معصوم نبوده و آمده یک کاری کرده، انقلاب بزرگی را رهبری کرده، این خدمات را کرده و این اشکالات را داشته و اقرار به اشکالات برای کسی که جایزالخطا است هیچ مشکلی ندارد. برعکس اگر کسی بخواهد دفاع مطلق بکند از یک نفری که جایزالخطا است، خودش زیر سئوال می رود و امیدوارم هر روزی که می گذرد این مسیر را اصلاح کنند و دفاع غیر منطقی و بیجا نکنند. دفاع منطقی از ایت الله خمینی بکنند.»
در فایل صوتی منتشر شده، آیت الله منتظری با ابراز نگرانی از “آینده اسلام و نظام” خطاب به نیری، اشراقی، پورمحمدی و رئیسی می گوید: «می خواهم ۵۰ سال دیگر برای آقای خمینی قضاوت نکنند و بگویند آقای خمینی یک چهره خونریز، سفاک و فتاک بود و به نظر من بزرگترین جنایتی که از اول انقلاب تا حالا در جمهوری اسلامی شده است و در تاریخ ما را محکوم می کنند، این کاری است که به دست شما چهرههای خوب و متدین در دستگاه قضایی انجام شده است. و شما را در آینده جزء جنایتکاران تاریخ مینویسند.»
آیتالله حسینعلی منتظری، یکی از صریحترین و مهمترین روحانیون منتقد جمهوری اسلامی بود که پس از روی کار آمدن آیتالله خامنهای،