بررسی‌های آماری اخیر نشان می‌دهند که از سال ۱۴۰۰، رشد فقر در ایران شدت بیشتری یافته است. این روند نه تنها اقشار کم‌درآمد، بلکه طبقه متوسط را نیز به زیر خط فقر سوق داده است. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی اعلام کرده که میلیون‌ها ایرانی در سال‌های اخیر به جمعیت فقیر کشور اضافه شده‌اند.
افزایش قیمت غذا و گسترش فقر، مصرف غذاهای سالم و پروتئینی را برای بخش قابل توجهی از مردم به شدت کاهش داده و حتی در برخی موارد، به حذف این مواد از سبد مصرفی خانوارها منجر شده است. طبق آمار، این روند از سال ۱۴۰۲ نیز با رشد ۶۸ درصدی نرخ خط فقر تشدید شده و تامین حداقل کالری مورد نیاز بدن حتی برای اقشار متوسط نیز دشوارتر شده است.
تاثیر فقر بر طبقه متوسط
طبق گزارش مرکز پژوهش‌ها، طی چهار سال گذشته، رشد خط فقر به طور متوسط ۱۰ درصد بیشتر از افزایش دستمزدها بوده است. این وضعیت منجر به کاهش سطح رفاهی طبقه متوسط شده و بسیاری از کارمندان و افراد متوسط درآمدی، به زیر خط فقر کشانده شده‌اند. به عنوان نمونه، در حالی که حداقل هزینه زندگی یک خانواده در شهریور ماه ۱۴۰۳ به ۳۶ میلیون تومان رسیده است، حداقل دستمزد برای خانواده‌ای با ۱/۳ فرزند تنها ۱۰ میلیون و ۸۹۷ هزار تومان تعیین شده است.
کاهش مصرف مواد غذایی با کیفیت
به دلیل افزایش قیمت‌ها، خانوارهای ایرانی ناچار شده‌اند برای تامین کالری مورد نیاز خود از مواد غذایی ارزان‌تر استفاده کنند. بر اساس آمار، سرانه مصرف گوشت در ایران به ۶ کیلوگرم در سال رسیده است؛ در حالی که این مقدار در کشورهای دیگر مانند کویت ۶۷ کیلوگرم است.
چشم‌انداز گسترش فقر و تورم
با توجه به پیش‌بینی‌ها درباره بودجه انبساطی سال ۱۴۰۴ و رشد احتمالی تورم، انتظار می‌رود که تعداد بیشتری از افراد طبقه متوسط به زیر خط فقر سقوط کنند. کارشناسان اقتصادی هشدار داده‌اند که ادامه این وضعیت، تأثیرات اجتماعی و روانی مخربی خواهد داشت. فقر فزاینده نه تنها به کوتاهی قد و کاهش ضریب هوشی نسل جوان منجر می‌شود، بلکه حس ناکامی و سرخوردگی را نیز در جامعه گسترش می‌دهد.
تلخیص شده از گزارش آرزو کریمی
