در سالهای اخیر، کمبود شدید پرستاران به یکی از چالشهای اساسی بیمارستانهای کشور تبدیل شده است. بر اساس آمارهای وزارت بهداشت، ایران با نصف استاندارد جهانی نیروی پرستاری فعالیت میکند، مسئلهای که تأثیر مستقیمی بر کیفیت خدمات درمانی و میزان مرگومیر بیماران اورژانسی دارد.
سال ۱۴۰۳ شاهد بیشترین تجمعات اعتراضی پرستاران در سالهای اخیر بودهایم. تجمعات گسترده در شهرهای مختلف از جمله مشهد، تهران، فارس، همدان، خوزستان و سایر استانها نشاندهنده نارضایتی عمیق پرستاران از وضعیت موجود است. مهمترین مطالبات پرستاران شامل افزایش تعرفههای خدمات درمانی، بهبود شرایط معیشتی و رفع مشکلات شغلی بوده است.
با وجود وعدههای مکرر مدیران درمانی و وزارت بهداشت، هنوز اصلاح تعرفههای خدمات پرستاری در بسیاری از مراکز درمانی اجرا نشده است. مقاومت بیمهها، هیأت امنای بیمارستانها و سازمان برنامه و بودجه، افزایش تعرفههای پرستاران را به تعویق انداخته است. در حالی که تعرفههای پزشکی طی سال گذشته ۴۵ درصد افزایش یافته، تعرفههای پرستاران همچنان در وضعیت نامطلوبی قرار دارد.
یکی از پیامدهای مستقیم نارضایتی پرستاران، افزایش نرخ مهاجرت و ترک شغل در این حرفه است. بسیاری از پرستاران به دلیل حقوق پایین و فشار کاری زیاد، به کشورهای دیگر مهاجرت کرده یا به مشاغل غیرمرتبط روی آوردهاند. در حال حاضر، ایران کمتر از ۱.۵ پرستار به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت دارد که بسیار کمتر از حداقل استاندارد سازمان بهداشت جهانی (۳ پرستار در هر ۱۰۰۰ نفر) است.
پرستاران ایرانی با حقوقی بسیار کمتر از استانداردهای بینالمللی فعالیت میکنند. در حالی که پرستاران در کشورهای خاورمیانه حقوقی معادل ۲۰۰۰ دلار دریافت میکنند، حقوق پرستاران ایرانی با اضافهکاری به ۲۰۰ دلار نیز نمیرسد. برخی از پرستاران حتی به دلیل ناتوانی در پرداخت اجارهبها، شبها را در خودروی شخصی سپری کرده و از امکانات بیمارستان برای استحمام استفاده میکنند.
مشکلات پرستاران تنها یک مسئله صنفی نیست، بلکه یک بحران ملی در حوزه سلامت است. افزایش تعرفههای خدمات پرستاری، بهبود شرایط معیشتی و رفع کمبود نیروی انسانی در بیمارستانها، نیازمند تصمیمات جدی و فوری از سوی مسئولان است. ادامه وضعیت فعلی میتواند تبعات جبرانناپذیری برای سلامت عمومی جامعه به همراه داشته باشد.