در جریان بازدید میدانی از دریاچه ارومیه، دکتر مسعود پزشکیان با انتقاد از بیتوجهی دولتهای پیشین به اجرای برنامههای مصوب احیای این پهنه آبی، بار دیگر موضوع بحران زیستمحیطی دریاچه ارومیه را به صدر توجهات رسانهای بازگرداند.
وی با اشاره به تدوین ۲۷ برنامه مشخص در حوزه کشاورزی برای احیای دریاچه طی سالهای گذشته، این پرسش کلیدی را مطرح کرد که چرا هیچیک از این طرحها به مرحله اجرا نرسیدهاند. به گفته وی، تداوم این وضعیت نهتنها موجب از دست رفتن فرصتهای احیا شده، بلکه اعتماد عمومی به برنامهریزیهای بلندمدت در حوزه محیطزیست را نیز خدشهدار کرده است.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که بهنظر میرسد دولت کنونی تلاش دارد تا با مرزبندی نسبت به عملکرد گذشته، مسیر متفاوتی در پیش گیرد. با این حال، پرسش اینجاست که آیا صرفاً انتقاد از گذشته میتواند گرهی از مشکلات امروز باز کند؟ وی در همین راستا بر لزوم بهرهگیری از ظرفیتهای علمی کشور، دانشگاهیان، پژوهشگران و حتی کارشناسان خارجی تأکید کرده است؛ رویکردی که در صورت همراهی با زیرساختهای اجرایی و عزم مدیریتی، میتواند راهگشا باشد.
پزشکیان همچنین با تأکید بر نقش بارشها در بهبود نسبی وضعیت دریاچه، هشدار داد که اتکای بیشازحد به عوامل طبیعی نباید بهانهای برای اهمال در اصلاح ساختارهای انسانی و مدیریتی باشد. وی با اشاره به طرحهایی همچون انتقال ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب تصفیهشده به دریاچه، تأکید کرد که اجرای چنین پروژههایی میتوانست وضعیت فعلی را متحول سازد؛ با این حال، همچنان مشخص نیست چه عواملی مانع اجرای این طرحها شدهاند و کدام نهادها باید پاسخگو باشند.
با وجود این نقدها، اقدام او برای حضور میدانی و گفتوگو با کارشناسان محلی گامی رو به جلو ارزیابی میشود. این بازدیدها چنانچه به تشکیل جلسات عملیاتی و تصمیمسازی منجر شوند، میتوانند نقطه امیدی برای تغییر باشند. البته نباید تجربههای گذشته که صرفاً به بازدید و وعده محدود شدند، تکرار شود.
در پایان، پست اخیر رئیس دولت چهاردهم در شبکه اجتماعی ایکس، که در آن بر لزوم تغییر الگوی کشت، توسعه آبیاری مدرن و مقابله با چاههای غیرمجاز تأکید شده، در صورت تبدیلشدن به سیاستهای اجرایی و تحت نظارت مستمر، میتواند بخشی از راهحل پایدار برای احیای دریاچه ارومیه باشد. با این حال، افکار عمومی انتظار دارد که دولت، نه در شعار بلکه در عمل، نشان دهد که بحران دریاچه ارومیه برایش یک اولویت واقعی است.