سند ۲۰۳۰ یونسکو و خشم ولایت

دکتر محمد حسین یحیایی

در گرماگرم تبلیغات نمایش انتخاباتی ریاست جمهوری دوره دوازدهم بود که ناگهان مقام ولایت مطلقه سند ۲۰۳۰ یونسکو را مطرح کرد که در تاریخ ۲۵ تا ۲۷ ماه سپتامبر ۲۰۱۶ به امضاء ۱۹۳ کشور در مقر سازمان ملل رسیده بود. مقام ولایت مطلقه با حمله شدید به این سند گفت: ایران زیر بار چنین سند هایی نمی رود و در برابر آن تسلیم نمی شود. اینجا جمهوری اسلامی ایران است و مبنا قرآن و اسلام است، در این جا سبک زندگی معیوب و فاسد غربی نمی تواند اعمال نفوذ کند. این گفتار یادآور مخالفت مقام ولایت مطلقه با علوم انسانی، آزاد اندیشی و خرد گرایی در دانشگاه ها است که آن را بارها بر زبان رانده و گاهی با ناامیدی تکرار کرده است که غلوم انسانی در دانشگاه های ایران روش و شیوه زندگی و اندیشه غربی را ترویج می کند، البته اینگونه گفتار و کردار، تاریخ دیرینه ای در کشور دارد که با هرگونه نوآوری بویژه در حوزه فرهنگی و آموزشی مخالفت مداوم و پیگیر داشته است. مخالفت آشتی ناپذیر روحانیت مرتجع با نوآوری های میرزا حسن رشدیه در تبریز تا مخالفت شیخ فضل اله نوری با دروس شیمی، فیزیک و زبان خارجی ( تاریخ بیداری ایرانیان، ناظم الاسلام کرمانی ) در دوران مشروطه جایگاه و خواستگاه یکسانی داشتند، آنها مخالف تجدد و روشنگری بودند. بنابرین مخالفت ولایت مطلقه و در پی آن تکرار کاسه لیسان و متملقان که از ویژگی های استبداد حاکم است، با برنامه های آموزشی یونسکو تازگی ندارد و همچنان هم ادامه خواهد یافت. در این مدت نخست امامان جمعه و دیگران ( علم الهدا، نوری همدانی ) تا استادان خود خوانده و رژیم پرورده یکی بعد از دیگری زبان گشوده، آن را فاجعه، سند آمریکا، انگلیس و صهیونیست ساخته با آموزش همجنس بازی، خود ارضایی، آموزش جنسی برای کودکان ( حسن رحیم زاده ازغندی ) و بدتر از کاپیتولاسیون ( علی سعیدی نماینده ملی فقیه در سپاه ) خواندند. شگفت انگیز و گاهی شرم آور اینکه این گفتار را افرادی بر زبان می آورند که خود را ذوب شده در ولایت و رژیمی می خوانند که در آن هزاران دختر خورد سال ( از 9 سال به بالا ) هر ساله به خانه شوهر فرستاده می شوند و گاهی در همان دوران کودکی مادر می شوند. بنابرین مخالفت ارتجاع همراه با ایادی و کاسه لیسان جدیدش با حوزه های فرهنگی، آموزشی یونسکو که در آن نشانه هایی از نوآوری هم مشاهده شود، ریشه در تاریخ این سرزمین استبداد زده و تاریک اندیشان آن دارد.

یونسکو یکی از ارگان های مهم با عملکرد درخشان سازمان ملل متحد است که در زمینه های آموزشی، علمی و فرهنگی فعالیت می کند، مرکز آن در پاریس و مدیریت آن را هم اکنون « ایرینا بوکووا » به عهده دارد. پایه های یونسکو بعد از پایان جنگ دوم ( نوامبر 1945 ) در کنفرانسی که با شرکت 40 کشور در لندن برپا شده بود، پی ریزی شد و هدف آن گسترش همبستگی فکری، اخلاقی و آموزشی برای برقراری صلح و اجتناب از جنگ اعلام شد. در مدت کوتاهی اعضای آن افزایش یافت و اکثر کشور های جهان به آن پیوستند. در سال های نخست دهه 60تعداد بیشتری از کشور های آفریقایی بعد از دوران استعمار به عضویت آن درآمدند، در دهه 80 میلادی ایالات متحده آمریکا در اعتراض به سیاست های فرهنگی و آموزشی یونسکو آن را ترک کرد و کمک های مالی خود را قطع کرد و بریتانیا هم از آن حمایت کرد ولی در سال 2003 بار دیگر به یونسکو پیوست و تعداد اعضاء در آن سال به 190 کشور رسید..

ایران از نخستین کشور هایی بود که پس از تصویب اساسنامه آن به عضویت آن درآمد، در اردیبهشت 1325 هیئت دولت با مصوبه ای موافقت خود را با اساسنامه یونسکو اعلام کرد، در سال 1327 قانون عضویت ایران در یونسکو به تصویب مجلس شورای ملی رسید و در سال 1328، اساسنامه ملی یونسکو در 13 ماده تهیه شد و بر اساس ماده 7 یونسکو در راستای همکاری با آن کمسیون های ملی ( دانشگاهیان، متفکران، شخصیت های علمی ) تشکیل شد، تا برنامه های یونسکو را با انتشار گتاب، اسناد یونسکو، تشکیل کنفرانس، برپایی نمایشگاه و مشاوره با دولت برای گسترش فعالیت های فرهنگی و آموزشی یونسکو پیش ببرند. کمسیون ملی یونسکو در ایران با اداره آموزش و پرورش، علوم، فرهنگ، حوزه علوم اجتماعی، ارتباطات و اطلاع رسانی همکاری می کند.در پی انقلاب اساسنامه کمسیون ملی یونسکو در سال 1366 مورد بازبینی قرار گرفت، مواد آن به 17 افزایش یافت و 4 تبصره هم در متن آن قرار گرفت..

در اساسنامه یونسکو آمده است که کشور های امضاء کننده مصمم اند که به آموزش کامل و برابر، پیگیری حقیقت، تبادل آزاد اندیشه و دانایی به همگان کوشش کنند و آن را تضمین نمایند. در بخش آموزش آن آمده است: ارتقای آموزش به عنوان حق و حقوق اساسی مطابق با منشور جهانی حقوق بشر، بهسازی کیفیت آموزشی، متنوع سازی آن همراه با تبادلات علمی ضرورت دارد. آموزش از سطح ابتدایی تا عالی، فنی و حرفه ای، تربیتی، پرورشی، آموزش جامع با تنوع زبانی، آموزش در شرایط بحرانی ( جنگ، مهاجرت و… ) تربیت بدنی، آموزش در راستای گسترش صلح و عدم خشونت و بیگانه ستیزی، برابری در آموزش بدون تفاوت های جنسیتی، نژادی و زبانی همراه با مطالعات کاربردی دمکراسی و دولت پیش خواهد رفت. در بخش فرهنگی به سیاست های فرهنگی، میراث فرهنگی، تنوع فرهنگی و توسعه آن، گفتگو بین فرهنگ ها و توریسم فرهنگی اشاره شده، به گسترش کتابخانه، رسانه ها ( رادیو و تلویزیون )، آموزش الکترونیکی، اخلاقی، با آزادی بیان و ثکثر زبانی و بهره مندی افراد معلول از همه این امکانات تاکید شده است.

سند 2030 یونسکو، که از برنامه های بلند مدت آن نهاد است، 15 هدف راهبردی دارد و از کشور های عضو درخواست می کند که برای رسیدن به آن تلاش کنند، محور های اصلی آن را آموزش همگانی و برابر که در آن خاستگاه قومی، مذهبی و جنسیتی تعیین کننده نباشد، با کیفیت بالا و ترویج صلح و دوستی در جهان، پیشبرد تحقیقات زیست محیطی با تدوین برنامه های علمی، حفظ میراث های طبیعی و تاریخی، گسترش جریان آزاد اطلاعات، آزادی مطبوعات، توسعه کثرت گرایی و گسترش ظرفیت های آن، آموزش همگانی بویژه زنان و دختران در آفریقا، توسعه پایدار، فقر زدایی و کاربرد فن آوری در عرصه های آموزشی، علمی، فرهنگی و ساخت جامعه دانش محور در جهان تشکیل داده است، بنابرین خشم رژیم ولایت و برافروختگی برخی از سران ریز و درشت آن جای پرسشگری و تعجب دارد ! ولی رژیم ولایت که مانند همه رژیم های استبدادی از نقد گریزان، قوانین ارتجاعی خود را بی نفص می خواند و با فرار به جلو، به انکار نهاد ها و قوانین مترقی و جهانشمول بشری پرداخته و با عیب جویی و تهمت های بی پایه و اساس به لوث کردن حقایق می پردازد، و با رفتار و گفتار های دو گانه و گاهی چند گانه و متضاد سیاست های خود را پیش می برد . در سال 2010 پروتکل الحاقی کنوانسیون حقوق کودک را در رابطه با ممنوعیت شرکت کودکان در درگیری های مسلحانه امضاء می کند ولی همچنان آموزش نظامی را با عناوین جهادی، بسیجی، ترویج شهادت، بیداری و ایثار، وصیت نامه نویسی و تشکیل اردوهای جهادی پیش می برد. از آموزش و تحصیل بهایی ها و گاهی دیگر باور های دینی و مذهبی به بهانه های گوناگون جلوگیری می کند. کودکان زیر 18 سال را به اعدام محکوم می کند و سنگسار زنان را قوانین مترقی خود می خواند. بنابرین دشمنی و خشم رژیم از برنامه های آموزشی یونسکو بخشی از سیاست های آموزشی رژیم است که می خواهد به اصطلاح « انسان برتر و یا ابر انسان » با آموزه های اسلامی، جهادی، با ایمان، ضد استکبار، مهدوی و تابع ایدئولوژی حاکم بسازد و پرورش دهد.

یونسکو برای پیشبرد صلح و همبستگی در جهان به تنوع زبانی و فرهنگی و همسان قرار گفتن همه ادیان، مذاهب، و باور های گوناگون بشری باور دارد، ایرینا بوکووا در پیام خود به مناسبت روز جهانی زبان مادری ( ۲۰۱۷) می گوید: یونسکو روز جهانی زبان مادری را در راستای پیش به سوی آینده ای پایدار با آموزش چند زبانه گرامی می دارد زیرا برای رسیدن به توسعه پایدار دانش آموزان بایستی به زبان مادری و سایر زبان ها آموزش ببینند، با آموزش زبان مادری فراگیری مهارت ها میسر می شود… در اسناد یونسکو آمده است که آموزش به زبان مادری، یاد گیری کودکان را آسان تر و فراگیری را جذاب تر می کند،در غیر این صورت تحصیل با شکنجه، رنج و عذاب همراه شده تا مرحله نفرت از آموزش و دلزدگی پیش می رود، نگاهی به آمار و عوامل ترک تحصیل در مناطقی از کشور که تحصیل را به زبان غیر مادری و گاهی بیگانه با رویا های کودک اجباری کرده، این دیگاه را اثبات می کند….