(1926-1991)
مدینه علی اکبرزاده(گلگون) مدرسه ابتدایی را در باکو تمام کرد وسال 1938به همراه خانواده به تبریز آمد.پدرش کارگربود واونیز بخاطر نیاز خانواده در کارگاه بافندگی مجبور به کارشد.او مشکلات وستم های وارده به مردم آذربایجان را خوب حس میکرد ونیک میدانست که با بیسوادی نمی تواند قدم های خوبی در راه رهایی مردمش بردارد.درمدت کوتاهی با الفبا فارسی-عربی آشنا شده وزبان فارسی را یادمیگیرد و وارد تاتر دراماتیک تبریز میشود (میگوند تخلص او بخاطر بازی در تاتر درام جعفر جبارلی بنام اود گلینی-عروس آتش -بوده است) بعد هابه عنوان خبرنگار ویژه روزنامه آذربایجان وارد مبارزات مردم آذربایجان میشود. فعالیت هنری او از سالهای کوچکی با اداره کردن روزنامه های دیواری مدارس و درج شعرهای اولش در آنها آغاز شده بود واین روزها شعرهای انقلابی او ندای شاعرانه جنبش مردم بود ودر روزنامه های” در راه وطن “و”آدربایجان” به چاپ میرسید..
درسال های پس از 1325مجبور به ترک وطن شدوبه باکو رفته وارد دانشکده پداکوژی شد وسال1952 رشته کارشناسی ادبیات وزبان ترکی را به پایان رسانید. اولین مجموعه شعر او “بهار تبریز”درسال 1948در تبریز چاپ شد. عشق به وطن واسقلال وصلح وآزادی تم اصلی این مجموعه شعراو میباشد شعرهای مدینه به زبانهای دیگر ترجمه شده ودر مبارزات آن ملت ها
ها درجایگاه اومانیستی -آزادیخواهانه قرار گرفته است
آثار وشعرها:
بهار تبریز ، محموعه منتخب، انگشتر یادگاری، پروانه، روزها وخاطرات،فریدون، فردای ما، آرزوعین زندگیست، خزان عمر، زندگی شیرین است، راه نمی تواند مرا از پای در بیاورد، چنار،غربت ،عید نوروز،بید مجنون
قناری ،…
اسطوره‌ها و تاریخ آذربایجان برای شاعر منبع الهام‌است و او خود را چنین معرفی میکند:
==
بابام قورقودون سازي يام (من ساز دده قورقود ام )
منم تومروسون قيزي يام (دختر تومروس ام )
زامان – زامان ياناسي يام (گداخته تاریخ ام )
يورا بيلمز يوللار مني (راه ها نمیتوانند مرا از پای در آرند)
مدینه وخانواده کارگری اش همه عمر شان را در مهاجرت ودربدری سپری
کردند:ابتدا اردبیل را به قصد پیدا کردن کاربرای پدردر باکوو قفقاز،اردبیل را ترک کردند،در
دوران استالین دراثر فشار وتحقبر بر خارجی ها از باکو اخراج وبه تبریز
بازگشتند و اینبار پس ازحکومت ملی آذربایجان ، مدینه مجبور به ترک وطن
شد وخانواده به مناطق دیگر تبعید شدند.
اما علیرغم تمامی این سرگردانی ها شاعر هیچوقت ازکار وتلاش ومبارزه
باز نایستاد:
يوللار دؤنر بير کيتابا (راه ها چون کتابچه ایی هستند)
واراقلارام اوبا – اوبا (ورق میزنم صفخه-صفحه)
تابلاشارام هر عذابا (همه عذاب ها را تحمل میکنم)
يورا بيلمز يوللار مني (راه ها نمی توانند مرا از پای درارند)
گاه آراندا ، گاه داغدايام (گاهی دردشت، گاهی در کوه)
گاه چمنده، گاه باغدايام (گاهی در چمنزار، گاهی در باغ)
ياخيندايام، اوزاقدايام (گاهی دور گاهی نزدیک)
يورا بيلمز يوللار مني. (راه ها نمی توانند مرا از پای درارند)
++
اشعار غیر وطنی ولیریک او ، بیانگراحساس ظریف زنانه والهام از طبیعت زیبای
وطنش است:
بيرجه ايچيم ليک سو، بير اوووج توپراق (یک جرعه آب،یک مشت خاک)
بير چينار کولگه سي بس ائده ر منه (سایه ی درخت چناری مرا بس است)
بير لطيف بنؤوشه، بير ياشيل ياپراق (یک شاخه بنفشه لطیف، یک برگ سبز)
حزين بير نئي سسي بس ائده ر منه (آوای محزون نی مرا بس است)
++
او کمتر به تصویر سازی پرداخته است ولی گاهی نیز با قدرتی کم نظیر
تابلویی زیبایی به تصویر کشیده است:
يئنه ياغيش ياغدي ايلديريم چاخدي (باز باران زد واخگردرخشید)
جوشدو دالغا – دالغا چاغلادي ده نيز (موج ها خروشید ودریا طوفانی شد)
ساحيلي بوش گؤردو ائله داريخدي (ساحل را خالی دید ودلتنگ شد)
تنهاليق درديندن آغلادي ده نيز (از درد تنهای دریا به گریه افتاد)
توتولدو سما تک ده ييشدي رنگي (چون آسمان رنگش تیره گشت)
بير آندا ده نيزين ساچي آغاردي (همان دم گیسوان دریا سفید گشت)
لپه لر ال آچيب بير کؤرپه کيمي (موج ها چون کودکی دستهایش را)
ائله بيل آرخادان بيزي چاغيردي (به کمک باز کرده مارا صداکرد)
++
عشق او به وطن وتبریزهیچ وقت از دل وشعرش بیرون نرفت،به راحتی
میتوان گفت بیشتر از همه شعرا از تبریز یاد کره است:
Təbriz تبــــریز
بیرگون‌ده اومیدسیز یاشامادیم من (یک روزهم بی امید نبودم من)
سنی گؤرَجه‌یه‌م، ای آنا تبـــریز (ترا خواهم دید ای آنا تبریز)
اؤز آنا یوردونون محبتـــیندن (آنکه از محبت مام وطن بی نیاز هست)
نه دئییم دونیادان دوُیانا، تبـــریز؟ (چی باید نام نهاد اورا در این دنیا)
کیم دئییر گؤروشوم سُون گؤروش اولدو (کی گفته که آن آخرین دیدار من بوده !)
عؤمرونون باهاری نه واختسیز سوُلدو (وبهار عمرم زود خزان شد !)
قلبیم حسرتیندن بوشالدی دولدو ( ودرحسرت تو قلیم خالی شد !)
آنجاق باش اَگمه‌دیم هیجرانا،تبــریز (ولی تا آخر درهجرت نشکستم ای تبریز)
سنین هر داشیندا آیاق ایزیم وار (روی هر تخته سنگت جای پای من است)
اُو مرد ووقاریندا یئنه گؤزوم وار (چشم به آن وقار مردانه ات دوخته ام)
سینه‌مده چاغلایان عهدیم،سؤزوم وار (عهد ووفایت در سینه ام جوشان است)
اؤره‌گیم دؤنوبدور عوممانا،تبـــریز (دلم چون عمان گشته ،ای تبریز)
باهاردا باهارین عشقی‌ایله یاندین ( در بهاری به عشق بهار سوختی )
اوزانان یوللارا خیلی بویلاندین (راه های دراز را تو طی کردی)
سن چتین آیاقدا ائللری آندین (در روز گرفتاری، ملت را دریافتی)
گلدی گئنیش قلبین طوغیانا ،تبـــریز (قلب بزرگت به طغیان آمد، ای تبریز)
++
ساوالانين زيروه سي قار اولار هئي ( قله ساوالان پر از برف هست ای)
زامان – زامان اوردا دومان قالار هئي (زمان های زیاد مه آلود هست ای)
من گئتمه سم بنؤوشه لر آغلار هئي (من اگر سر نزنم بنفشه ها به گریه میافتند)
کاش ياريدا قالمايايدي بو يوللار (کاش که این راه ها مان نصفه نمی ماندند)
)++
چؤللرين دوزلرين زومرود پالتاري (پوشش زمردی دشت وچمنزار)
اينسانين اينسانا عهدي ايلقاري (وفاداری انسان به انسان)
قوشلارين وطنه دؤنن قاطاری (برگشت فوج وقطارپرنده ها به وطن)
منيم آرزيلاريم، اوميدلريمدير (آرزو ها وامید های منست)
++
تبريزيمين يولو داشدي يولو داش (راه تبریزم سنگست وسنگلاخ)
بو يوللاردا ايلديريملار دينئيدي (ایکاش دراین راها اخگری میزند)
تبريزيمين ساغي داشدي سولو داش (راست وچپ راه تبریزم سنگ است)
داشلار ساواش سنگرينه دونئيدي (ایکاش آنها به سنگری تبدیل میشد)
++
ائل دردينه قالاننام (
هر گون اودا قالاننام
وصال دئييب دولاننام
تبريزي گؤرمه يينجه
++
هاراي چکه‌ن بو اوره کدي
گؤر بو اوره ک نه‌لر چکدي
سانارام هريان چيچکدي
سني بيرده گؤره بيلسم
ائليم گولر اوبام گولر
شيرين له شر لايلام گولر
منيم سئوگي دونيام گولر
سني بيرده گؤره بيلسم
شعر مدينه چون آب زلالیست که از چشمه ذوق سرشار او جاری شده و بی آنکه حس توقف وناامیدی ایجاد کند همیشه پویاست و راه بسوی تعالی وآینده دارد و”امید را عین زندگی میداند” وبا آرزوي بازگشت به وطن زندگي کرده است:
آیلارا ایللره همسفر اولان (همسفر ماه ها وسال هاشدن )
آیلارا یولارا کورپولر سالان (پل زدن به راه ها وبه ماه ها)
ایلهامی ،شفقتی ائللردن آلان (شفقت والهام گرفتن از مردم)
منیم آرزولاریم امیدلریم دیر (آرزو ها وامید های منست)
بیر گلین آنانین سئوگی دونیاسی
بیر کؤرپه بالانین شیرین رؤیاسی
باهارلی باغلارین پائیز خونچاسی
منیم آرزولاریم امیدلریم دیر
وطنین چاغلایان بوز بولاقلاری
وطنین بال دادان اؤز بولاقلاری
وطنین توکنمز سؤز بولاقلاری
منیم آرزولاریم امیدلریم دیر
گؤیلرین اولدوزو ، آیلی عالمی
یئرده یاشیل تارلا ، کهربا زمی
دالغالار قوینوندان یول آچان گمی
منیم آرزولاریم امیدلریم دیر
چؤللرين دوزلرين زومرود پالتاري
اينسانين اينسانا عهدي ايلقاري
قوشلارين وطنه دؤنن قاطاري
منيم آرزيلاريم، اوميدلريمدير
اوزومه آچیلان هر آیدین سحر
نغمه مه نور چیلر، قول– قاناد وئره ر
ساچیما تؤکولن بو آغ چیچکلر
منیم آرزولاریم ، امیدلریم دیر
امیدواری شاعردر تجربه گرفتن از شکست و به پا خواستن دوباره است :
آغلاماقلا درد ساغالماز
ياز گلمه سه باغ باغ اولماز
يقين دونيا بئله قالماز
دورغون سولار چاغلايارسا
قاتارلانار دورنالاردا
دورنالار وار هر دیاردا
اینسان عؤمرو قالماز داردا
دورغون سولار چاغلایارسا
——————-
درسال 1391 درفرهنگسرای بهمن تهران از طرف انجمن ادبی صابر شب شعربانوان به بزرگداشت ای شاعره آذربایجان برگدار شد.
خانمها: رقیه کبیری ازخوی، اولکر اوجقار از تبریز، تورکان اورمولو از اورمو، مژگان صیامی از اردبیل، اولدوز صادق از تبریز، مهناز صابونی از شبستر، آرزو مختاری از بناب، شیدا نونهال از مراغه، شکرانه عالم از تبریز، لیلی کحالی از زنجان، شریفه جعفری از میانه، ساناز موحد از تبریز، آلما موغانلی از تهران، آرزو مرادی از جلفا شعر های خود را خواندند.
همچنین از خانمها سوسن نواده رضی و ملیحه عزیزپور نیز به عنوان غایبین مجلس ذکر خیر شد.
این برنامه با حضور جنابان: کریم مشروطه چی (سونمز)، بهروز دولت‌آبادی (چای اوغلو)، اردشیر رستمی، فریبا وفی، رسول یونان، شکوفه شکوری، حسین طهماسب پور شهرک، اکبر صالحی، محمد خلیلی، دکتر مرتضی مجدفر، حبیب فرشباف، ائلدار موغانلی، حسن ریاضی (ایلدیریم)، پینار یایین ائوی، اعضای انجمن ادبی ساهر و نمایندگان نشریات مختلف پس از اهدای لوح تقدیر از طرف انجمن ادبی صابر به بانوان شاعر، در ساعت 20 پنجشنبه شب به پایان رسید.
جمع آوری وتدوین :احمد اسماعیلی
