در گذشت گابریل گارسیا مارکز
گابریل گارسیا مارکز بی شک یکی از نام های ماندگار تاریخ در عرصه ادبی ـ سیاسی و اجتماعی خواهد بود. ایزابل آلنده نویسنده شیلیایی اورا “مهمترین آمریکای جنوبی در سراسر تاریخ” دانست. رئیس جمهور کلمبیا نوشت: هزار سال تنهایی و غم، به خاطر بزرگترین کلمبیایی در سراسر تاریخ.
گابریل گارسیا مارکز رمان نویس، روزنامه نگار، ناشر و فعال سیاسی در 6 مارس 1927 در دهکده آرکاتاکای منطقه سانتامارای کلمبیا متولد شد. او تحت تاثیر پدر بزرگش که شخصیتی میهن پرست و آزادیخواه بود. بزرگ شد. پدر بزرگش در جنگ های داخلی کلمبیا شرکت کرده بود و از آگاهی سیاسی برخوردار بود.
او در سال 1941 نوشته های خود را در روزنامه مخصوص دانش آموزان دبیرستانی منتشر کرد. در سال 1947 در دانشگاه بوگوتا در رشته حقوق مشغول تحصیل شد. همزمان با روزنامه آزادیخواه “ال اسپکتادور همکاری کرد. سرگذشت یک غریق را در این روزنامه بصورت پاورقی به چاپ رساند.
در سال 1954 بعنوان خبرنگار روزنامه به رم رفت و در سال 1955 پس از بسته شدن روزنامه ال اسپکتادوربه پارس رفت. در سالهای بین 1955 تا 1961 به چند کشور سوسیالیستی و اروپایی سفر کرد.در سال 1961 برای زندگی به مکزیک رفت.
در سال 1965 رمان “صد سال تنهایی” را شروع به نوشتن کردو در سال 1967 آن را به پایان رساند. این کتاب در بوینس آیرس منتشر شد و موفقیت بزرگی را برای او به همراه داشت. در سال 1982 برای این کتاب برنده جایزه نوبل ادبیات شد. این کتاب بیش از 30 میلیئن نسخه به 30 زبان زنده دنیا به چاپ رسیده است.
در سال 1970 کتاب” سرگذشت یک غریق” را در بارسلون به چاپ رساند. در سفری دوساله که به کشورهای کارائیب داشت کتاب داستانی “ارندیرای ساده دل و مادر بزرگ سنگدلش” را نوشت. این کتاب جایزه رومولوگاپه گس بهترین را بعنوان بهترین رمان به خود اختصاص داد. مارکز به اسپانیا برگشت تا کتاب “پائیز پدر سالار” را که به دیکتاتوری فرانکو می پرداخت بنویسد.
در اوایل سالهای 1980 به کلمبیا برگشت که با تهدید ارتش روبرو شد.اجبارا به مکزیک برگشت. او در سال 1999 بعنوان مرد سال آمریکای لاتین شناختخ شد. یک سال بعد مردم کلمبیا با ارسال طوماری از او خواستند که ریاست جمهوری کلمبیا را به عهده بگیرد که نپذیرفت.
. آثار وی نظیر پدرسالار و یا ژنرال در هزارتوی خود به خوبی تقویت انگیزه‌های سیاسی او در واکنش به تشدید خشونت در کشورش کلمبیا را نشان می‌دهند. او پس از نوشتن مقاله‌ای در مخالفت با دولت کلمبیا به اروپا تبعید شد. وقتی که کتاب غیر داستانی سفر مخفیانه میگل لیتین به شیلی را در سال ۱۹۸۶ نوشت، حکومت دیکتاتوری ژنرال پینوشه 15هزار نسخه از آن را در آتش سوزاند. او به نوشتن آثاری که گرایش به سوسیالیسم در آن مشهود بود ادامه داد. او با فرانسوا میتران رئیس جمهور سوسیالیست فرانسه در دهه ۱۹۸۰ دوستی نزدیکی داشت و از دوستان نزدیک و حتی نماینده فیدل کاسترو، رهبر سابق کوبا، بود. گارسیا مارکز به دلیل دفاع از دولت فیدل کاسترو وارد بحث‌های تندیبا روشنفکران غرب گرا شد که یکی از نمونه‌های برجسته آن مجادله اش با سوزان سوتتاک، نویسنده معروف آمریکایی، بود. به خاطر دفاعش از حکومت کوبا او مدتی حق ورود به آمریکا را نداشت.
بهمن فرزانه در سال ۱۳۵۴ با ترجمه “صد سال تنهایی”، نویسنده بزرگ آمریکای لاتین را به کتاب‌خوانان ایرانی معرفی کرد. این کتاب با استقبال زیادی روبرو شد و نویسنده آن در ایران به محبوبیت فراوان رسید.
تقریباً تمام آثار داستانی مارکز به فارسی ترجمه و منتشر شده است، و بیشتر آنها بیش از یک بار. بدبختانه برخی از داستان‌های او مانند رمان زیبای “عشق در سالهای وبا” با سانسور به بازار آمده است
آخرین کتاب‌های مارکز در حوزه رمان “روسپی‌های غمزده من” (باز هم با حذف برخی از صحنه‌ها) و خودزندگی‌نامهٔ او به عنوان “زیستن برای نوشتن” آخرین کارهایی هستند که از مارکز در ایران منتشر شده‌اند. کتاب “گزارش یک آدم ربایی” (1996) نیز در ایران کاملاً شناخته شده است، به ویژه از زمانی که میرحسین موسوی از رهبران اصلی “جنبش سبز”، درونمایه آن را برگردانی واقعی از سرگذشت خود و همفکران خود دانست.
کتاب مارکز را کالبدشکافی نظام‌های وحشت و ترور دانسته‌اند. وصف کامل رژیم‌هایی که زندگی و حرمت شهروندان به هیچ می‌گیرند. مارکز رنج و درد قربانیان دیکتاتوری را شرح می‌دهد.
گابریل گارسیا مارکز، در روز پنجشنبه ۱۷ آوریل ۲۰۱۴ (۲۸ فروردین ۱۳۹۳)، در ۸۷ سالگی، در مکزیکوسیتیدرگذشت. فقدان وی واکنش‌های زیادی را در میان روشنفکران، آزادیخواهان، نویستدگان و مردم به همراه داشت. روسای جمهوری کشورهای مختلف در پیام‌هایی به او ادای احترام کرده‌اند.
